بی توجهی به مسئله پژوهش دلیل اصلی مشکلات سینمای ایران است

[Helena.M]

سینماگران عقیده دارند که بحث تحقیق و پژوهش یکی از زیربنایی‌ترین بخش‌های سینمای ایران است که متاسفانه مورد غفلت واقع شده است و مسئولین سینمایی باید فکری اساسی و بنادین برای این بخش داشته باشند تا برنامه‌ریزی مدون آثاری هر چه بهتر در سینمای ما با پشتوانه تحقیق و پژوهش خوب صورت پذیرد.

به گزارش خبرنگار سینماپرس، تحقیق و پژوهش زیر بنای ساخت هر فیلم سینمایی را تشکیل می دهد و فقدان آن ضربه مهلکی به ساختمان هر اثر می زند. بخشی که متاسفانه در سینمای ایران مغفول واقع شده است و کمتر در اکران ها اخیر سینمای ایران ردپایی از تحقیق و پژوهش را مشاهده می کنیم.

همین عامل باعث می شود برخی آثار رو به تحریف بیاورند و فیلمنامه نویس هم با تخلیات خود دست به نگارش یک اثر بزنند اما یک تحقیق و پژوهش خوب باعث می شود، دست فیلمنامه نویس برای نوشتن یک اثر باز باشد و با استناد بر همین بتواند یک اثر کامل بدون تحریف را خلق کند.
در این میان بحث دستمزد این صنف هم باید مورد واکاوی اساسی قرار گیرد چرا که اساسا سینمای ایران خیلی به بحث دستمزد این قشر اهمیت نمی دهد.
سینماپرس در هفته های گذشته در گفت وگو با کارشناسان، منتقدان و فیلمنامه نویسان به بررسی فقدان تحقیق و پژوهش در سینمای ایران پرداخته است.
آذین: تاسیس پژوهشگاه برای رفع معضل تحقیقات سینمایی لازم است
«جبار آذین» منتقد و کارشناس سینما در گفت وگو با خبرنگار سینماپرس در مورد این سوال که آیا اساساً تحقیق در سینمای ایران وجود دارد، اظهار داشت: یکی از معضلات و مشکلات اساسی تولیدات فرهنگی و هنری به ویژه آثار سینمایی ما ضعف تحقیق و پژوهش است اما پاشنه آشیل سینمای ایران را به نوعی بحث تحقیق و پزوهش شکل می‌دهد.
وی در ادامه افزود: بسیاری از فیلمنامه‌نویسان و کارگردان های سینمای ایران در ارتباط با مقوله مهم تحقیق در خصوص موضوع ها و مضامین که در داستان ها، فیلمنامه ها و فیلم های خود مورد استفاده قرار می دهند، بی اعتنا و کم توجه هستند. از همین رو اغلب آثار اجتماعی، تاریخی و دینی به دلیل ضعف در مورد سوژه های خود و جایگاه اجتماعی و اعتقادی آن ها جزو محصولات شاخص به شمار نمی آیند.
آذین تصریح کرد: بدیهی است که تولید یک اثر تاریخی نیازمند مطالعه و کنکاش تاریخی است وگرنه داشتن توانایی های فیلمسازی، امکانات و بودجه به خودی خود نمی تواند هنرمندساز باشد.
این منتقد در ادامه افزود: به عنوان مثال هم اکنون فیلم تاریخی «استرداد» ساخته علی غفاری بر پرده سینماهای کشور است. بزرگترین مشکل این فیلم نداشتن تحقیق درست و جامع در مورد رخدادی است که فیلم آن را دستمایه خود قرار داده است.
این روزنامه نگار ادامه داد: یا در اثر سینمایی دیگری بدون بحث و بررسی و کاوش مناسب فیلمی در ارتباط با مقوله های اعتقادی و دینی از جمله مسئله روح ساخته می شود که ارتباط عمیق و درستی با دین و باورهای مذهبی ندارد و به همین دلیل مورد مخالفت اهالی دین و تاریخ قرار می گیرد.
«جبار آذین» در پایان این گفت وگو خاطرنشان کرد: برای رفع این نقیصه که متاسفانه هیچ جایگاه شایسته‌ای در سینمای ایران به ویژه تولیدات تجاری آن ندارد باید به همت مدیران سینمایی و سینماگران متعهد، تشکل هایی به عنوان پژوهشگاه موضوع های هنری و سینمایی ساخته یا تشکیل شود و در آن گروه‌ها و تیم‌ها پیش از نگارش هر فیلمنامه ای در خصوص سوژه ها و ارتباط درست آن با سایر مسائل اجتماعی، تحقیق کنند تا شاید آثار هنری ما به مرور از این معضل رهایی یابند. «23 آذر ماه».
به نظر می رسد که علاوه بر تاسیس پژوهشگاه و توجه به سوژه های اجتماعی در بحث فیلمنامه نویسی هم مشکلاتی وجود دارد که انسیه شاه حسینی به آنها اشاره کرده است:
شاه حسینی: بی‌توجهی به فیلمنامه‌نویسی مانع اصلی پژوهش است
«انسیه شاه حسینی» کارگردان سینما در گفت‌وگو با خبرنگار سینماپرس در مورد این سوال که آیا اساساً تحقیق در سینمای ایران وجود دارد، اظهار داشت: سالها است که سینمای ما از فقدان بحث تحقیق و پژوهش رنج می برد دلیل عمده آن‌ها هم به فیلمنامه‌نویسان سینمای ایران باز می گردد.
کارگردان «پنالتی» در ادامه توضیح داد: اولاً فیلمنامه‌نویس ها وقت زیادی را صرف تحقیق و پژوهش یک اثر نمی کنند و ثانیاً انگیزه لازم را هم برای این بحث ندارند.
کارگردان «شب بخیر فرمانده» تصریح کرد: در کنار این دو بحث عمده شرایط حاکم مالی را برای یک فیلمنامه نویس صرف نمی کند که تا 2 تا 3 سال وقت خود را صرف تحقیق و پژوهش اثری کند یا در کنار آن 2 تا 3 سال هم بیکار باشد.
کارگردان «زیباتر از زندگی» در پایان این گفت وگو خاطرنشان کرد: در جمع بندی این بحث اگر امنیت شغلی برای این افراد فراهم شود تا این قشر از انگیزه قوی‌تری برخوردار باشند، اوضاع از این هم بهتر خواهد شد. «24 آذر ماه».
در کنار امنیت شغلی و بی توجهی به فیلمنامه مینو فرشچی به حیف و میل بودجه فیلم ها اشاره می کند:
فرشچی: آثاری که نمره 0 تا 15 می گیرند، فاقد تحقیق و پژوهش هستند
«مینو فرشچی» فیلمنامه نویس در گفت وگو با خبرنگار سینما پرس در مورد این سوال که آیا اصلا چیزی به نام تحقیق در سینمای ایران وجود دارد، اظهار داشت: به هر حال بحث تحقیق و پژوهش مقوله بسیار مهمی در سینمای ایران به شمار می رود.

نویسنده «ازدواج به سبک ایرانی» در ادامه افزود: تمام دست اندرکاران سینما ،الخصوص تهیه کنندگان می دانند که بحث تحقیق و پژوهش چقدر در سینمای ایران اهمیت دارد. حالا این افراد به دو دسته تقسیم می شوند که یا به مسئله تحقیق و پژوهش واقف هستند و دسته دوم هم از این امر غافل هستند.
فرشچی تصریح کرد: در این میان مبلغی که برای این بحث اختصاص پیدا کرده است هم خیلی ناچیز است و در اکثر موارد هم حیف و میل می شود. تهیه کننده یک اثر برای این بحث یک مبلغی کلی را در برآورد کلی دیده است که در نهایت پولش نه به بازیگر می رسد، نه به فیلمنامه نویس و معلوم نمی شود که در نهایت چه می شود.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: در تیتراژ آخر فیلم ها و سریال ها هم کمتر شاهد این هستیم که نامی از محققان و پژوهشگران آورده شود و هیچ پولی هم دست نویسندگان فیلمنامه را نمی گیرد.
نویسنده «کاغذ بی خط» در ادامه افزود: در مجموع اگر کاری فاقد تحقیق لازمه باشد چیزی دست فیلمنامه نویس را نمی گیرد و فیلمنامه نویس بیشتر با استفاده از تخلیات خود دست به نوشتن و خلق یک اثر می زند.
فرشچی تصریح کرد: در مجموع کارهایی که نمره صفر تا 15 می گیرند، فاقد تحقیق و پژوهش لازمه هستند و گروه مجبور می شوند به آپارتمان بروند به زور فیلمی را جمع کنند و وقتی اثر را بر پرده سینما یا صفحه تلویزیون مشاهده می کنیم، متوجه خوهیم شد که یک سری چیزها کم دارند چون فیلمنامه نویس از تخلیات خود استفاده کرده است.
نویسنده «شوکران» در ادامه خاطرنشان کرد: در مورد کارهای تاریخی و جنگی هم این بحث فرق می کند و این دو ژانر نیازمند تحقیق و پژوهش فراوان هستند اما متاسفانه تحقیقات این ژانر هم به دست نویسندگان و محققان نمی رسد و به دست کسانی می رسد که بودجه های فاخر می گیرند که من اصلا این افراد را نمی شناسم.
وی در ادامه افزود: جالب است که خود این افراد کارگردانی اثرشان را هم برعهده می گیرند و دستمزدهای خوبی هم می گیرند اما اگر یک فیلمنامه نویس قرار باشد یک فیلم بسازد، نصف دستمزد یک کارگردان را هم نمی گیرد اما این افراد برای فیلمنامه نویس دستمزد کمی را در نظر می گیرند و خودشان دو برابر دستمزد می گیرند.
«مینو فرشچی» در پایان این گفت و گو خاطرنشان کرد: این حرفها همه در دلهای یک فیلمنامه نویس بود که هیچ وقت، هیچ کس را فریب نداد و خود هم فریب نخورد. «25 آذر ماه».
نقشه راه برای آینده سینمای ایران نیز مشکل دیگری است که ناصر هاشم زاده به آن اشاره دارد:
هاشم‌زاده: هر فیلم باید یک نقشه راه برای آینده سینما باشد
«ناصر هاشم زاده» منتقد، پژوهشگر و فیلمنامه نویس سینما در گفت وگو با خبرنگار سینماپرس در مورد این سوال که آیا اساساً تحقیق در سینمای ایران وجود دارد، اظهار داشت: به نظر من اصولا باید تحقیق و پژوهش در سینما وجود داشته باشد چرا که تحقیق و پژوهش ابزاری است که قصه و پاشنه آشیل یک اثر را تشکیل می دهد.
وی در ادامه افزود: اگر هر کس قبل از شروع فیلمبرداری کار خود بحث تحقیق و پژوهش را انجام ندهد طبیعتا نتیجه نهایی کارش اثر گذار و مطلوب نخواهد بود.
نویسنده فیلم سینمایی «بید مجنون» تصریح کرد: یک داستان قبل از نوشته شدن نیازمند تحقیق و پژوهش است تا بعد از آن مرحله یک فیلمنامه خوب ایجاد شود. اصلا مقوله پژوهش اثر گذار باعث می شود یک فیلمنامه خوب نوشته شود .
وی در ادامه خاطرنشان کرد: حتی برای کارهای فانتزی و آثار سوررئال هم بحث تحقیق و پژوهش لازم است چه برسد به آثار عمیق اجتماعی و سینمای حقیقت گرا.
نویسنده فیلم سینمایی «سیب و سلما» در به فیلم های روی پرده سینمای کشور اشاره کرد و گفت: اصولا در فیلم های اکران سینماها، کارگردانها از پژوهش فقط خبر را دریافت کردند و از مقوله مهم پژوهش خبری نیست . این آثار بیشتر دلها را نسبت به جامعه بدبین می کنند و این کار ثمره تحقیق و پژوهش نیست. در صورتی که به جامعه باید امید و عشق داد و یک فیلم باید بتواند نقشه راه برای آینده سینمای ما باشد.
«ناصر هاشم زاده» در پایان این گفت وگو خاطرنشان کرد: این نکته را هم نباید فراموش کرد که کار تحقیق و پژوهش صرف اصلاع رسانی صرف نیست بلکه پژوهش ابزاری برای نقشه راه آینده هر چه بهتر سینمای ایران است. «25 آذر».
به نظر می رسد سینما ایران باید بحث تحقیق و پژوهش را جدی تر بگیرد چرا که این بحث یکی از مباحث مبنایی، بنیادین و به نوعی پاشنه آشیل سینمای ایران است.اگر سینمای ایران به این بحث اساسی ورود کند و فکری به حال یکی از اساسی ترین مباحث سینمایی داشته باشد آن وقت شاهد آثار متنوعی در تمام ژانرهای سینمایی بدون تحریف خواهیم بود. امید که سینمای ایران بحث تحقیق و پژوهش را بیش از پیش جدی بگیرد.