علامه مجلسی

[MR_Jentelman]

ولادت:

علامه محمـد باقر مجلسـى در سال 1037 هـ.ق (یک سال قبل از مرگ شاه عباس) در خانواده اى که عالـم و فاضل پرور بود در شهر اصفهان دیده به جهان گشـود. پـدرش مجتهد عالیقـدر محمد تقى مجلسـى از علما و روحانیـون بزرگ عصر صفـوى به شمار مى رفت.


تحصیلات:

علامه از همان اوان کـودکـى تحت تربیت و تعلیم پـدر دانشمند و در سایه تـوجه خـاص آن بزرگـوار، پرورش پیدا نمود و بـا هـوش سـرشار و استعداد خـدادادى و پشتکار مخصـوص به تحصیل علـوم متـداوله عصـر در حـوزه علمـى اصفهان پرداخت.
و با توجه به تـوانایـى ذاتـى در مـدت کوتاهى مراحل مختلف علمـى و تحصیلى را طى کرده و سپـس به گـرد آورى علـم حـدیث و آثار اهل بیت عصمت و طهارت دل بست و تحقیق و پژوهش عمیقانه در آن فـن شریف مبذول داشت و تلاش خود را در ایـن مـورد متمـرکز نمـوده تمام اوقـاتـش را صـرف آن کـرد تـا اینکه منشـأ تحـولـى بزرگ در روزگـار خـود گـردید .


اساتید :

علامه در دوران جـوانـى خـود از محضـر دانشمنـدان و عالمـانى عالیقدر همچـون: ملا عبدالله شوشترى ، شیخ عبدالله بـن جابر آملى ، شیخ على جبل عاملـى و سایر بزرگان دیـن به ویژه فقیه و حکیـم و محدث نامى ملا محسـن فیض کاشانى (که در سفرى به اصفهان آمده و در آن دیار ماندگار شده بـود) بهره هاى کافـى برد.


شاگردان :

از جمله شاگـردان مشهور علامه مـى تـوان : میـرزا عبـدالله اصفهانى ، سید هاشم بحرانى ، سیـد نعمت الله جزایـرى و ملا صالح مازنـدرانـى را نام برد.


تألیفات :

علامه مجلسـى محقق پر کارى بـود که در عمر شریف خـویـش لحظه اى از تألیف و تحقیق نیاسـود و تـوانست کتابخانه بزرگى را که یادگار نیاکانـش بـود غنـى تر و پـر بارتر ساخته و جهت استفاده علاقه منـدان در اختیار دانـش پژوهان قرار دهد ، او براى به دست آوردن کتب نادر و کمیاب به کشورهاى دیگر از جمله یمـن مسافرت نمود. به دست تواناى علامه مجلسـى کتب زیادى نگارش یافت که به دو بخـش ، تألیفات فارسـى و عربى قابل تقسیم است.

تألیفات فارسى عبارت است از :
1 ـ حیاه القـلوب: مشتمل بر سه جلد است.
2 ـ حلیه المتقیـن: در آداب معاشرت و زندگى فردى و اجتماعى.
3 ـ عیـن الحیـات: شـرح وصیت پیـامبـر اسلام به امت خودش.
4 ـ مشکـاه الانـوار: در فضیلت و آداب قـرا ئت قـرآن و ثواب آن.
5 ـ جلاء العیـون: کتابـى در بـاب تـاریخ زنـدگـانـى چهارده معصوم .
6 ـ ربیع الاسابیع : در اعمـال روزها و هفته ها به خصـوص شب و روز جمعه.
7 ـ تحفه الزایر .
8 ـ اختیارات الایام صغیر.
9 ـ اختیارات الایام کبیر.
10 ـ رساله بلا.
11 ـ شـرح کتـاب روضه کـافـى و بسیـارى از آثـار دیگـر از جمله تـراجم و رسـالات و منـاجـات نـامه ها و ...

تألیفات عربى به شرح ذیل مى باشد :
1 ـ بحار الانـوار: این اثر مشهور ترین و مهمتریـن اثر علامه مجلسـى و اثر پـر بـار و بلنـد آوازه تـاریخ تشیع است که در 110 جلد تدوین شده است.
2 ـ کتاب مرات العقول .
3 ـ آداب الحج .
4 ـ آداب التجهیز الموات.
5 ـ الاجازات .
6 ـ ملاذ الاخبـار فـى شـرح کتـاب تهذیب الاخبـار شیخ طـوسى .
7 ـ شـرح الاربعیـن حـدیث ... و دهها کتـاب دیگر .


لقب :

علامه مجلسى پـس از رحلت پدر بزرگـوارش ، به جاى او در مسجد جامع اصفهان اقامه نماز جماعت مـى نمـود ایشان از زمان شاه عبـاس دوم تا زمان شاه سلطان حسیـن داراى مقام و قدرت مطلق دینى بود و تا آخرین روزهاى حیاتـش ایـن قدرت و نفـوذ همچنان رو به افزایـش و تعالـى مى رفت ، به همین مناسبت از جانب سلاطیـن صفـوى عنـوان شیخ الاسلامى که عالـى تریـن درجه روحانیت در آن عصر بـود به وى اعطا گردیـد.


دعاى خیر پدر :

از ملا محمد تقى مجلسى پدر علامه مجلسى نقل کرده اند که فرمـود : در یکـى از شبها بعد از نماز شب یک حالت خـوشـى به مـن دست داد که فهمیدم هر حاجتى از خدا بخـواهـم بر آورده مى شود و فکر کردم، در امـور دنیا و آخرت چه چیز از خـدا مسئلت بنمایـم ناگاه صداى گـریه محمـد بـاقـر از گهواره بلنـد شد. عرض کردم الهى به حق محمد و آل محمـد (صل الله علیه وآله) این طفل را مروج دیـن خـودت و نشر کننده احکام سید رسولانت قرار بده و او را موفق کـن به تـوفیقـاتـى که انتهایـى بـراى آن نبـاشـد, شکـى نیست که دعاى والـد در حق ایـن فرزنـد شایسته مستجاب و به درجات عالیه دست یافت.


وفات:

علامه محمد باقر مجلسـى آن محقق پـر کار و عالـم نامـدار پـس از عمرى پر برکت که سراسر وقف خدمتگزارى به علـم و دیـن و دانـش و فرهنگ در جهان اسلام گردید , عاقبت در سـن 73 سالگـى و در آخـریـن روزهاى ماه مبـارک رمضان سـال 1111 هـ.ق در شهر دانـش پـرور اصفهان، چشـم از جهان فرو بست و به سراى باقـى شتافت. پیکر پاک آن مرحـوم بعد از تشییع با شکوه در مسجد جامع اصفهان در جـوار پدر و خـانـدان دانشمنـد مجلسـى به خـاک سپـرده شـد.


منابع

پایگاه اسلامی الشیعه