برگزاری کلاس درس " نوروپسیکولوژی ( neuropsychology ) "

[مدیر تالار روانشناسی]

بســـمه تعــالــی



تـــوجه ........... تـــوجه







بــه زودی در این محل ، کلاس درس " نوروپسیکولوژی ( neuropsychology ) " تشـــکیل خواهد شد

[نارون1]

جلسه اول : کلیات ( روانشناسی زیست شناسی نگر به عنوان یک علم عصب شناختی )

با توجه به تعریف علم روانشناسی که " علم مطالعه رفتار و فرایندهای روانی " می باشد ، روانشناسی زیست نگر ، تمام فعالیتهای آشکار ارگانیسم و فرایندهای درونی زیربنای فعالیتهای بیرونی ارگانیسم

( برای مثال : یادگیری ، حافظه ، انگیزش ، ادراک و هیجان ) را به طور علمی بررسی می کند .

در کل ، هر علمی که به نوعی با روانشناسی ارتباط پیدا میکند به چگونگی تاثیری که بر رفتار و عوامل دربردارنده آن دارد ، پرداخته خواهد شد .


علوم عصب نگر ، مجموعه ای است که روانشناسی زیست شناسی نگر ، یکی از اعضای مهم این مجموعه است . روانشناسان زیست شناسی نگر ، دانشمندان عصب نگری هستند که در تحقیقات خود

از دانش رفتار و روش های تحقیق رفتاری استفاده می کنند .

دلیل اینکه روانشناسان زیست شناسی به علوم اعصاب مرتبط می شوند ، جهت گیری رفتاری آنهاست ، چنانچه توجه کنید ، هدف اصلی دستگاه عصبی ، " تولید و کنترل رفتار " می باشد .

روانشناسان زیست شناسی نگر ، دانش را از سایر علوم عصب نگر می گیرند ،آن را در مورد مطالعه رفتار به کار می برند .

تحقیقات روانشناسی زیست شناسی نگر می توانند بر روی آزمودنی های انسانی و غیرانسانی اجرا شوند ، این تحقیقات می توانند به صورت آزمایش های رسمی یا مطالعات غیرآزمایشی باشند و

می توانند محض یا کاربردی باشند .



آزمودنی های انسانی و غیرانسانی :


تحقیقات روانشناسی زیست شناسی نگر روی انسان و حیوانات اجرا می شود . از موش ها در این تحقیقات بیشتر استفاده می شود ولی از گربه ها ، سگ ها و نخستی ها هم در اکثرمواقع استفاده

می شود .

مزیت های استفاده از آزمودنی انسان نسبت به حیوان :

1 - آنها دستورالعمل را اجرا می کنند .

2 - تجارب ذهنی خود را می توانند گزارش دهند .

3 - کم هزینه تر هستند .


* اینکه گفته می شود روانشناسان زیست شناسی نگر ، از آزمودنی های غیرانسانی به جای انسان استفاده می کنند ، چرایی این مسئله ، مربوط به " سیر تکاملی مغز " است . مغز انسان از لحاظ

اندازه و میزان رشد قشر مخ با مغز سایر حیوانات فرق دارد به عبارت دیگر ، تفاوت های مغز اسنان با سایر گونه های جانوری مرتبط با آن ، بیشتر از نوع کمی هست تا کیفی . بنابراین بسیاری از اصول

کارکرد مغز انسان را می توانیم از " مطالعه مغز حیوانات " استنباط کنیم .



مزیت استفاده از حیوانات نسبت به آزمودنی های انسانی :


1 - مغز در رفتار آزمودنی های غیر انسانی ساده تر از مغز و رفتار آزمودنی های انسانی هست ، از اینرو احتمال اینکه مطالعه گونه های غیرانسانی پرده از تعاملات بنیادی مغز و رفتار ، بردارد بیشتر

خواهد بود .

2 - بینش ها معمولا محصول اتخاذ رویکرد تطبیقی هستند که مطالعه فرایندهای زیست شناختی مقایسه گونه های مختلف است .

برای مثال : مقایسه رفتار گونه هایی که قشر مخ ندارند با گونه هایی که قشر مخ دارند ، سرنخ هایی برای ما در مورد کار قشر مخ در اختیار ما می گذارد .

3 - می توانیم تحقیقاتی را روی حیوانات آزمایشگاهی اجرا کنیم که از لحاظ اخلاقی امکان اجرای آنها روی انسان وجود ندارد .( البته بهتر اسست بگوییم این مضیقه های اخلاقی کمتر است ) .




مطالعات آزمایشی و غیرآزمایشی :



مطالعات آزمایشی :


دانشمندان در آزمایش به دنبال این هستند که بفهمند چه چیزی علت چه چیزی است . آزمایشگر ، آزمودنی را در شرایط مختلف قرار می دهند ، رویه ها را روی آنها اجرا می کند و نتیجه را اندازه می گیرد

تا فقط تفاوت مرتبط با موضوع بماند .

این تفاوت ، متغیر مستقل نام دارد . متغیری که توسط آزمایشگر اندازه گیری می شود تا از این طریق تاثیر متغیر مستقل مشخص شود ، " متغیر وابسته " نام دارد .





مطالعات شبه آزمایشی :


روانشناسان زیست شناسی نگر هم می توانند در بررسی مسائل مورد علاقه خود از روش آزمایشی استفاده کنند . اما در اغلب موارد قرار دادن آزمودنی ها در شرایط خاص یا ایجاد برخی شرایط

روی آزمودنی ها ، اِشکال فیزیکی یا اخلاقی دارد .

برای مثال : آزمایش در مورد علل صدمه مغزی در انسان های الکلی امکان پذیر نیست چون از لحاظ اخلاقی درست نیست کاری کنیم که آزمودنی چند سال مشروب بخورد درحالیکه گروه گواه پاک بماند

.این روانشناسان ، مطالعه شبه آزمایشی ، انجام میدهند . یعنی گروههایی را بررسی می کنند که در دنیای واقعی در شرایط مورد علاقه آنها قرار گرفته اند .




مطالعات موردی :

مطالعاتی هستند که روی یک مورد یا یک آزمودنی اجرا می شوند . چون ابن مطالعات روی یک مورد اجرا می شود ، نسبت به آزمایش یا مطالعه شبه آزمایشی ، تصویر دقیقی برای ارائه می دهد ،

و فرضیه های آزمون پذیر تولید می کنند ولی مطالعات موردی یک اِشکال اساسی دارند : اِشکال آنها " ناتوانی در تعمیم پذیری " است .




تحقیق محض و کاربردی :

تحقیقات روانشناسی زیست شناسی نگر می توانند محض یا کاربردی باشد . تحقیقات محض و کاربردی در چند زمینه فرق دارند ولی وجه تمایز آنها عمدتا " انگیزه های محققان " است تا خصوصیات این

دو تحقیق .

تحقیق محض ، عمدتا به خاطر کنجکاوی محقق انجام می شود . این تحقیق صرفا به منظور کسب دانش انجام یم شود اما تحقیق کاربردی ، تحقیقی است که به منظور انتفاع نوع انسان انجام می شود .

بسیاری از دانشمندان معتقدند تحقیق محض ، سرانجام عملی تر از تحقیق کاربردی خواهد شد ، به نظر آنها کاربرد ها از درک اصول بنیادی سرچشمه می گیرد و کاربرد بدون درک بنیادی ، نتیجه ای در

بر نخواهد داشت البته بسیاری تحقیقات ترکیبی از این دو عنصر است .

جدول : شش شاخه روانشناسی زیست شناسی نگر همراه با مثال هایی در مورد نحوه مطالعه حافظه در هر شاخه

شش شاخه روانشناسی زیست شناختی نگر .................................................. ................................مثال ها




روانشناسی فیزیولوژیک : .................................................. .................................................. ....... روانشناسان فیزیولوژیک :
مطالعه مکانیسم های عصبی رفتار از طریق دستکاری .................................................. ....................با برداشتن هیپوکامپ موش ها و سنجش توان آنها ذر
دستگاه عصبی پستانداران در آزمایش های کنترل شده .................................................. ..................انجام تکالیف حافظه ، نقش هیپوکامپ در آن را بررسی کردند




دارو شناسی روانی :.................................................. .................................................. ................داروشناسان روانی :
مطالعه تاثیرات دارو بر مغز و رفتارر................................................ .................................................. ..سعی کرده اند به کمک داروهایی که میزان انتقال دهنده
.................................................. .................................................. ............................................عصبی استیل کولین را افزایش می دهد ، حافظه بیماران
.................................................. .................................................. ............................................مبتلا به آلزایمر را بهبود بخشند .





روان شناسی عصب نگر :.................................................. .................................................. ...........روانشناسان عصب نگر :
مطالعه تاثیرات روانی صدمه مغزی در انسان ها .................................................. ................................نشان داده اند که بیمارانی که مغز آنها براثر مصرف الکل صدمه
.................................................. .................................................. ..............................................دیده است ، در به یادآوردن رویدادهای نزدیک مشکل دارند .





فیزیولوژی روانی :.................................................. .................................................. .....................فیزیولوژیست های روانشناسی نگر :
مطالعه ارتباط فعالیت فیزیولوژیک و فرایندهای روانی.................................................. ..........................نشان داده اند که حتی وقتی بیماران دچار صدمه مغزی گزارش
در انسان ها با ثبت فیزیولوژیک غیرتهاجمی .................................................. ....................................می دهند صورت را تشخیص نمی دهند ، صورت های آشنا ،
.................................................. .................................................. ............................................تغییرات معمول را در فعالیت دستگاه عصبی خودمختار ایجاد می کند






علوم عصب نگر شناختی :.................................................. .................................................. .......متخصصان علوم عصب نگر شناختی :
مطالعه مکانیسم های عصبی شناخت در انسان.................................................. ............................به کمک فن آوری تصویرسازی مغزی ، تغییرات قسمت های مختلف
که عمدتا به کمک تصویرسازی مغزی کارکردی انجام می شود .................................................. ...........مغز را هنگام انجام شدن تکلیف مربوط به حافظه مشااهده می کنند .






روان شناسی تطبیقی :.................................................. .................................................. ..........روانشناسان تطبیقی :
مطالعه تکامل ، وراثت و انطباقی بودن رفتار با.................................................. .................................نشان داده اند پرندگانی که دانه ها را انبار می کنند هیپوکامپ بزرگتری
روش تطبیق .................................................. .................................................. ..........................دارند .بنابراین هیپوکامپ محل حافظه است .

[نارون1]

جلسه دوم : تکــامل ، وراثت و تجربه ( نگاهی به زیست شناسی رفتار )

رفتار فیزیولوژیک است یا روان شناختی ؟


ریشه این بحث که فرایندهای انسانی در یکی از دو مقوله فیزیولوژیک یا روان شناختی جا می گیرند ، به اختلاف نظر علم و کلیسای رم ، برمی گردد .

بعضی از محققان عصر رنسانس ، امور را به کمک مشاهده مستقیم بررسی می کردند و علم نوینی را به وجود آوردند ، این افراد فرامین کلیسا رو قبول نداشتندد .

در همان زن یک فیلسوف به نام " رنه دکارت " به این جنجال ها پایان داد . دکارت فلسفه ای رو مطرح کرد که جهان از دو عنصر تشکیل شده :

1 - جوهر فیزیکی که براساس اصول طبیعت رفتار می کند و

2 - ذهن انسان ( یا همان روح ) که جوهر فیزیکی ندارد ، رفتار انسان را کنترل می کند ، تابع قوانین طبیعت نیست


مورد دوم مورد پذیرش کلیسا بود . پس دکارت گفت که ذهن و مغز ، دو ماهیت جدا هستند .





رفتار وراثتی است یا آموختنی ؟


این نگاه مقوله ای که مطرح شد ، به حیطه رفتار هم کشیده شد و این اختلاف بین طبیعت و تربیت شکل گرفت .

روانشناسان آزمایشی اولیه در آمریکا ، به طور کامل جانب تربیت ( یادگیری ) رو گرفتن . تا جاییکه روانشناس جان . بی . واتسون اینطور بیان می کند :

"ما شواهدی مبنی براینکه رفتار وراثتی هست نداریم ، ....

یک مشت طفل سالم و خوش هیکل و دنیای مخصوص برای تربیت آنها در اختیار من بگذارید ، تضمین می دهم از آنها ، متخصص ، پزشک و وکیل و هنرمند ، تاجر و بله حتی گدا و دزد بسازم ."


همزمان با این نظر و روانشناسان آزمایشی در آمریکای شمالی ، از آن طرف در اروپا ، کردارشناسی ( با مطالعه رفتار حیوانات در حیات وحش ) رویکرد غالب در مطالعه رفتار بود .

این کردارشناسان بر رفتارهای غریزی ( یا رفتارهایی که بین اعضای هرگونه جانوری مشترک هستند و محصول یادگیری نیستند ) متمرکز بودند .

اینها فقط به عوامل وراثتی رفتار توجه می کردند و معتقد بودند رفتارهای غریزی آموختنی نیسستند .

** هردو گروه اشتباه می کردند .




مشکلات این نگاههای دو مقوله ای :


این طرزفکر های قدیمی درباره زیست شناسی رفتار اشکالاتی دارند و همچنین طرزفکرهای جدیدی مطرح می شود :


نگاه فیزیولوژیک یا روانشناختی مشکل پیدا می کند :

دو رشته شواهد در نفی نگاه " فیزیولوژیک - روانشناختی " یا ( این فرض که مغز فیزیکی نمی تواند برخی از کارهای پیچیده روانی ) را انجام دهد ،وجود دارد :

1 - صدمه دیدن برخی از قسمت های مغز یا تحریک آنها ، تغییرات بسیار پیچیده روان شناختی ( مثل : تغییر خود آگاهی ، حافظه یا هیجان ) ایجاد می کند .

2 - برخی از جانوران دارای توانایی هایی هستند که آنها را کاملا روانشناختی و صرفا انسانی می پنداشتیم .


مثالی از هرکدام میزنیم :

برای مورد اول :

مردی به نام اولیور ساکس بودد که دچار ادراک پریشی تنی شده بود . در این نوع ادراک پریشی ، بیمار از برخی از اندام های خود بی خبر است . ادراک پریشی تنی ، معمولا سمت چپ بدن

را در بر میگیرد و ناشی از آسیب دیدن لوب آهیانه ای سمت راسست هست .

این فرد در طول روز احساس خوبی داشت و شب وقتی خوابید و از خواب بیدارشد هم همینطور تا اینکه در رختخواب تکان خورد ، به قول خودش "پای یک نفر دیگر " در رختخواب بود - پای بریده

یک انسان - ( چه وحشتناک !! ) ابتدا در بهت فرورفت و .... ، پرستار داخل شد و پا را به عنوان شوخی زیر لباس خوابش گذاشت و پنهان کرد

مرد گریه کنان فریاد می زد ، ببین چقدر چندش آور و وحشتناک

دکتر گفت ، آرام باش ! سخت نگیر ! .... مرد گفت : چرا ؟ ..... دکتر گفت : " چون این پای خودت هست ، پای خودت را نمی شناسی ؟؟ "اگر این پای تو نیست ، پس پای چپ تو کجاست ؟

در این هنگام رنگ بیمار پرید و ناباورانه گفت »" نمی دانم ناپدید شده است ، معلوم نیست کجا رفته است !!! "

.................................................. .................................

در مورد دوم ، شواهدی از تحقیق جی . جی . گالوپ درباره خودآگاهی شامپانزه هاست .

( مورد شامپانزه ها و آینه ها )

ارگانیسمی که خودآگاهی دارد ، می تواند به خودش توجه کند .

یک راه برای اینکه ببینیم ارگانیسمی به خودش توجه می کند یا خیر ، قرار دادن او در مقابل آینه هست .

- چند شامپانزه نابالغ را که در گروه ، پرورش یافته بودند را در مقابل آینه قرار دادند ، تمام آنها طوری برخورد می کردند که انگار با شامپانزه دیگری روبرو شده اند ... اما تقریبا بعداز دو روز ، شامپانزه ها

از آینه برای تمیز کردن خودشان و وارسی قسمت هایی از بدن شان که تاکنون ندیده بودند ، استفاده کردند ، آنها با شکلک درآوردن و ژست گرفتن ، خود را آزمایش میکردند.

برای اینکه به طور ضمنی آزمایش را تحلیل کنند ، روی قسمتهایی از صورت شامپانزه ها زنگ کردند ، شامپانزه ها با دیدن صورت رنگ شده خود در آینه پاسخ هایی نشان دادند که به علامت رنگ روی

صورت خود توجه می کردند .

شما هم همینکار رو میکردین اگه میدیدین به طور غیرعادی روی صورتتان رنگی شده

.................................................. ........................

نگاه طبیعت یا تربیت ، مشکل پیدا می کند :


پیشینه نگاه طبیعت یا تربیت را در این جمله مارک تواین می توانیم خلاصه کنیم ، گزارش های مربوط به مرگش بسیار اغراق آمیز بودند . هربار کهتکذیب می شود ، به صورت دیگری خودشرا بروز

می دهد . اولا عوامل دیگری به جز وراثت و یادگیری در تحول رفتاری نقش دارند ؛ عواملی مثل محیط دوران جنینی ، تغذیه ، استرس و تحریک حسی .

این قضیه باعث بسط مفهوم تربیت شد تا علاوه بر یادگیری ، عوامل تجربه ای دیگر را نیز دربرگیرد . در واقع این جریان ، نگاه دومقوله ای طبیعت یا تربیت را از "عوامل وراثتی یا یادگیری "، به

" عوامل وراثتی یا تجربه ای " کشاند .

سپس این بحث قانع کننده مطرح شد که رفتار همیشه تحت کنترل همزمان طبیعت و تربیت متحول می شود نه تحت کنترل یکی از آنها .

مردم که با این کشف مواجه شده بودند ، صرفا نوعی نگاه طبیعت یا تربیت را جایگزین نوعی دیگر کردند . آنها طرح این سوال را که " آیا وراثتی است یا محصول تجربه ؟" کنار گذاشتتند و سوال

" چقدر وراثتی است و چقدر محصول تجربه ؟ " را پیش کشیدند .


در نهایت این سوال جداکننده هم همانند بقیه درست نیست ، زیرا در تمام موارد پیش رو ، پاسخ در ماهیتت تعامل این دو می باشد .









ادامه دارد .....

[نارون1]

تا اینجا در مورد اینکه چرا مردم به زیست شناسی رفتار نگاه دومقوله ای دارند و چرا این نگاه نادرست هست ، آشنا شدیم .



در پایان ، یک نگاه مختصری به بحث تکامل می اندازیم :

اسم تکامل یاد نظریه داروین رو برای ما تداعی می کند . داروین می گفت : تکامل از طریق " انتخاب طبیعی " رخ می دهد . او می گفت اعضای گونه ها از لحاظ ساختار ، فیزیولوژی و رفتار

با یکدیگر فرق دارد . همچنین می گفت صفاتی که با بقا و تولید مثل رابطه نزدیکی دارند ، بیشتر احتمال دارد به نسل های بعد منتقل شوند .

داروین می گفت : تکرار انتخاب طبیعی در بین نسل ها به تکامل گونه هایی که در یک محیط خاص بیشتر زنده می مانند بهتر تولید مثل می کنند .

اصل بقای انسب >> این اصل میگه که هرکس با محیط سازگارتر باشه ، به این صورت با درخواستهای محیطی بهتر کنار میاد و ماندگارتر می شود .

سازگاری در نظریه داروین ، عبارتست از توانایی ارگانیسم برای زنده ماندن و انتقال ژن های خود به نسل بعد .




تکامل و رفتار :


برخی رفتار ها نقش بارزی در تکامل دارند . برای مثال توان غذایابی ، شکار نشدن یا دفاع از بچه ها ، توان انتقال ژن ها به نسل های بعدی حیوانات را بیشتر می کند .

دو نوع رفتار دیگر هم ستند که به اندازه غذایابی ، مهم هستند >> سلطه اجتماعی و معاشقه



معاشقه :


بسیاری از گونه های جانوری قبل از جفت گیری یک رشته اعمال معاششقه ای پیچیده انجام می دهند .جنس نر به جنس ماده نزدیک می شود و ابراز علاقه می کند .





سلطه اجتماعی :

جنس نر در بسیاری از گونه های جانوری از طریق جنگیدن با نرهای دیگر ، سلسله مراتب سلطه اجتماعی ایجاد می کند . در این بین یک طرف صدمه می بیند و طرف مقابل پیروز می شود .


اما این سلطه اجتماعی ، چرا عامل مهمی در تکامل است ؟



1 - در برخی از گونه ها ، برخی از نر های مسلط بیشتر جفت گیری می کنند ، و بنابراین در انتقال خصوصیات خود به نسل های بعد " کارآمدتر " هستند .

2 - در برخی از گونه ها ، ماده های مسلط ، فرزندان سالم تر و بیشتری تولید می کنند .

[نارون1]

جلسه سوم : اناتومي دستگاه عصبي از دید کالبد شناسی

دستگاه عصبی از دو بخش تشکیل شده است :

- دستگاه عصبی مرکزی

- دستگاه عصبی پیرامونی ( محیطی )


دستگاه عصبی مرکزی : از مغز و نخاع تشکیل گردیده‌است.


دستگاه عصبی محیطی:که شامل >> دستگاه عصبی تنی و دستگاه عصبی خودمختار ( شامل : اعصاب سسمپاتیک و پاراسمپاتیک ) ،می باشد .

دستگاه عصبی محیطی ، از۱۲ جفت رشته‌های عصبی مغزی و ۳۱ جفت رشته‌های عصبی نخاع تشکیل گردیده‌است که مغز و نخاع را به سایر قسمت‌های بدن ارتباط می‌دهند. و خود از دو قسمت حسی که وظیفه ی آن انتقال اطلاعات حسی از اندام های حسی (مانند پوست و گوش و ... ) به قسمت مرکزی ست و قسمت حرکتی که شامل انتقال فرامین حرکتی به سوی اندام های حرکتی ست .








ام‌آرآی از مغز.



کارکرد دستگاه عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک :

- اعصاب سمپاتیک هنگام تهدید ، منابع انرژی را تحریک ، ساززماندهی و بسیج می کند و اعصاب پاراسمپاتیک ، انرژی را ذخیره می کند .

- تغییرات سمپاتیک ، شاخص انگیختگی روانی هستند و تغییرات پاراسمپاتیک ، شاخص آرمیدگی روانی .






-
چيدمان دستگاه عصبي (بخشهاي دستگاه عصبي , پرده هاي مغز ,بطن ها و مايع مغزي نخاعي,سد خوني مغزي )



مغز در داخل جمجمه ی استخوانی قرار گرفته است و نخاع در حفره ی استخوانی نخاعی و توسط ستون مهره ها محافظت می شود

هم مغز و هم درون پرده ای به نام مننژ که شامل سخت شامه ، عتکبوتیه و نرم شامه قرار گرفته است و مایعی مغزی نخاعی آن را پر کرده است که مانع از اصابت مغز و نخاع به قسمت استخوانی در هنگام حرکت و ضربه دیدن می شوند.


مغز و نخاع از دو قسمت خاکستری که شامل جسم سلولی نورون هاست و قسمت روشن که شامل زوائد آسکون و دندریت نورون هاست تشکیل شده است

در مغز قسمت خاکستری در بخش بیرون و چین خوردگی های مغز و در نخاع بخش خاکستری قسمت داخلی نخاع را تشکیل می دهد که حاوی نورون های رابط برای برقراری ارتباط بین نورون ها نیز هست
عامل محافظت دیگر از مغز سد خونی مغزی ست این سد از مویرگ‌های ویژه تشکیل شده که بر خلاف ساختار عادی در مویرگ‌ها دارای منافذ معمول نبوده و اتصال بین سلولی در آنها از نوع اتصال‌ محکم
است و در نتیجه بسیاری از ملکول‌ها و ریز ملکول‌ها و همچنین باکتری‌ها قادر به گذشتن از آن‌ها(از طریق دیفیوژن) و رسیدن به مایع مغزی نخاعی در مغز نیستند.


متقابلاً سطح اندوتلیال این مویرگ‌ها از پروتئین‌های ویژه پوشیده شده که توسط آنها ورود گلوکز به مغز بعنوان تغذیه امکان‌پذیر می‌گردد. همچنین تبادل گازی (اکسیژن- دی‌اکسید کربن) بین خون گردشی و مغز از این سد بدون مشکل قابل انجام است





بخشی از شبکه مویرگی مغز که وظیفه تغذیه سلول‌های مغز را بعهده دارند.




بخش‌های باز و وسیع مغز که از مایعی پر شده است، بَطن مغز یا شکمچه مغز نامیده می‌شود که با بالا رفتن سن افراد، بطن مغز بزرگتر می‌شود و نورون‌ها از بین می‌روند.

درون مغز چهار بطن وجود دارد که به نام‌های بطن چپ، بطن راست (هر دو جانبی) و بطن‌های سوم و چهارم شناخته می‌شوند.

و بطن راست و چپ از راه سوراخ میان‌بطنی به داخل بطن سوم مرتبط بوده و بطن‌های سوم و چهارم هم توسط مجرای سیلویوس به هم راه دارند.









-
سلولهاي دستگاه عصبي ( اناتومي سلولهاي عصبي , سلولهاي گليال)


دستگاه عصبی از دو نوع سلول ساخته است سلول های عصبی که نورون نامیده می شوند و خود شامل سه نوع حرکتی ، حسی و رابط هستتند و سلول های غیر عصبی که نوروگلیا نامیده می شوند و برخی به تغذیه از نورون می پردازند و برخی دیگر به عایق کردن نورون ها توسط ساخته میلین


نوروگلیا گرچه کوچکتر از نورون‌ها هستند ولی از لحاظ تعداد ۵ تا ۱۰ برابر نورون‌ها هستند به طوری که نصف حجم مغز و نخاع را شامل می‌شوند. این سلول‌ها به ۴ دسته کلی تقسیم می‌شوند:


آستروسیت‌ها >>> بزرگترین سلول گلیال


الیگودندروسیت‌ها >>با امتداد های خود ، آکسون های برخی از سلولهای عصبی مرکزی را در خود می گیرند . این امتدادها پر از میلین هستند که یک عایق چربی است . غلاف های میلین

حاصل از این امتدادها ، سرعت و کار این هدایت آکسونی را بیشتر می کند .



سلول‌های میکروگلیال >>> وظایف این سلول شامل :

- از سلول عصبی حمایت می کند

- سلول عصبی را تغذیه و ضایعات را پاک می کند .

- با ارسال علایم به سلول های عصبی و دریافت علایم از آنها ، در انتقال علایم دخالت دارند .

- در ایجاد و حفظ سیناپس ها و مدارهای گلیال نقش دارند .




سلول‌های شوان >>> یک قسمت میلینی دارند . این سلول ها می توانند ترمیم ( رویش مجدد ) پس از آسیب را هدایت کنند .




- نخاع شوكي


نخاع شوكي جزو دستگاه عصبي مركزي هست .كه از دو قسمت شاخه هاي پشتي و شاخه هاي شكمي تشكيل شده است


ریشه های شکمی محتوی نورون های حرکتی اند که پاسخ حرکتی را از دستگاه عصبی مرکزی به ماهیچه ها و غذه ها منتقل می کنند. ریشه های پشتی محتوی نورون های حسی اند که اطلاعات را از گیرنده های حسی به دستگاه عصبی مرکزی وارد می کنند .






باتشکر از دوست عزیز و گرامی آقای Majid_GC بابت همکاری در ارائه این مبحث