آیا وضع قوانین حمایت از ازدواج موقت، سبب ترغیب جامعه به سمت آن می‌شود؟

[نارون1]

ازدواج موقت اسم تغییر یافته صیغه است و از آنجا که این کلمه در عرف جامعه بار منفی دارد در چند سال اخیر این اسم به ازدواج موقت تغییر یافته است. از آنجا که آمار فساد در جامعه در سال های اخیر رو به گسترش بود بحث ازدواج موقت به یکی از پر بحث ترین اخبار روزنامه ها و رسانه های ایران تبدیل شده است و موافقان و مخالفان بسیاری نیز در پی داشته است.

گستردگی این مباحث از جایی آغاز شد که در سال ۱۳۸۶ لایحه حمایت در خانواده قوانینی برای ازدواج موقت در نظر گرفته شد و همین قوانین سرآغاز بحث ها و جدل ها در حوزه های اجتماعی شد .

موافقان از جلوگیری از بسیاری از مسایل اجتماعی دم می زدند و مخالفان نیز از ترویج صیغه و سست کردن پایه های زندگی های دائم صحبت می کردند

این مساله ما را بر آن داشت که در مورد معایب و محاسن ازدواج موقت نظر سنجی کنیم . این گزارش به معنی رد یا تایید این مساله اجتماعی نیست و تنها به بیان دیدگاههای مختلف می پردازد .

ازدواج، دو گونه است، ازدواج دائم که وقت و زمان آن نامحدود است و ازدواج موقت که مدت آن با توافق طرفین تعیین می‏گردد و به فراخور نوع زندگی هر دو طرف تصمیم میگیرند که آیا پس از مدت تعیین شده می توانند با هم ادامه دهند یا خیر !!!!۱٫

برای ازدواج موقت قوانین و مقرراتی در نظر گرفته شده است که در بسیاری از موارد مانند ازدواج دائم است مانند مهریه و احکام مربوط به فرزندانی که از این ازدواج ها به وجود می آیند اما تفاوت های عمده ای نیز در این خصوص وجود دارد که نمی توان از آنها چشم پوشی کرد . از جمله اینکه نفقه زن در ازدواج موقت بر مرد واجب نیست

با دکتر مجید ابهری که سال ها در حوزه های مختلف اجتماعی تحقیق کرده است در این مورد به گفت و گو می نشینیم و از وی می خواهیم پاسخگوی سوالات ما در این حوزه باشد.

دیدگاه شما نسبت به ازدواج موقت چیست ؟


من از موافقان ازدواج موقت هستم چرا که هستند جوانانی که امکان ازدواج ندارند و نمی‌خواهند هم گناه کنند باید ازدواج موقت داشته باشند.باید تابوی ازدواج موقت در جامعه شکسته شود.چرا خانواده‌ها اینقدر نگاه منفی به ازدواج موقت دارند و حاضرند پسرشان دوست دختر داشته باشد گناه کند اما یک ازدواج موقت نداشته باشد از طرف دیگر خانواده‌های دختر‌ها هم همینگونه هستند.دختری که سالها گذشته است و همسری ندارد آیا باید همچنان تا آخر عمرش منتظر باشد که کسی بیاید و با او ازدواج کند؟چرا پدران چنین دخترانی حاضر نیستند دخترانشان ازدواج موقت داشته باشند.

اتفاقا ازدواج موقت یکی از راه‌ های کاهش آسیبهای اجتماعی است.ما اکنون با افزایش آمار طلاق و بیوه‌های جوان مواجه هستیم که گاهی بچه‌های رهیافت، سقط جنین و یا حتی ازدواج‌های مجدد نامناسب همه حاصل آسیبی به نام طلاق هستند که ازدواج موقت می‌تواند همه آنها را حل کند.

گاهی رابطه عاطفی که بین طرفین پیش می‌آید سبب می‌شود که این ازدواج موقت تبدیل به ازدواج دائم شود و رد ازدواج موقت دلیل بر روشنفکری نیست بلکه شاید نشانه ضعف اطلاع رسانی باشد.





اما همیشه ازدواج موقت توسط افراد مجرد صورت نمی گیرد و اتفاقا ازدواج موقت بیشتر در میان مردان متاهل طرفدار دارد ؟

هرچند ازدواج موقت گاهی مورد سوءاستفاده مردان هوسرانی قرار می‌گیرد که باعث می‌شود کل ماجرا زیر سوال برود اما این امر واقعا برای جوانانی که امکان ازدواج دادیم ندارند و یا مردانی که همسرشان دچار مشکلات فیزیکی هستند و نمی‌توانند و ظایف زناشویی را انجام دهند بسیار مناسب است.

من با هرزگی و تنوع طلبی در این مساله بسیار مخالف هستم اما اگر ازدواج موقت درست صورت بگیرد دیگر ما با مساله‌ای به نام کودکان مجهول الهویه مواجه نخواهیم بود و رسانه‌های گروهی نقش مهمی در ترویج درست این مساله دارند.

بیشتر مخالفان ازدواج موقت چه کسانی هستند ؟

مخالفان دو گروه هستند گروه اول کسانی هستند که به تقلید از غربی ها دچار روشنفکر زدگی شده اند و صرفا از آنجا که ازدواج موقت یک راهکار مذهبی برای کاهش آسیب های اجتماعی است با آن مخالفت می کنند این گروه حاضر هستند روابط جنسی غیر قانونی و خارج چارچوبی داشته باشند اما در چهارچوب ازدواج موقت قرار نگیرند گروه دوم بانوانی هستند که به خاطر همسران خود با قانون ازدواج موقت مخالفت می کنند زیرا واهمه دارند همسران آنها به سمت ازدواج موقت کشیده شوند که در واقع حق هم با آنها است اما در هر حال ازدواج موقت یک راه حل منطقی برای مدیریت غریزه جنسی در کوتاه مدت است اما با رعایت شرایط لازم .

اولا ازدواج موقت باید برای مردان مجرد باشد و مردان متاهل در صورتی که دارای مشکلات زناشویی به طور واقعی هستند باید از آن استفاده کنند .

دوم آنکه ازدواج موقت به زناننی توصیه می شود که جوان هستند و به هر دلیلی ئل بیوه شده اند

وضع ازدواج مجدد از به انحراف رفتن آنها و به وجود امدن فرزندان نامشروع و رهیافت در جامعه جلوگیری می شود .در واقع ارتباطات این افراد از طریق ازدواج موقت و در چهارچوب مسائل جنسی قرار می گیرند .

در واقع هیچگاه هیچ فردی با ازدواج موقت مردان متاهل از روی تنوع طلبی و هوسرانی موافق نبوده چرا که موجب از بین بردن ارکان خانواده می شود .

چگونه می توان ازدواج موقت در در جامعه مورد پذیرش قرار داد . ؟

با فرهنگسازی توسط رسانه ها به خصوص تلویزیون و بیان این واقعیت که ازدواج موقت تهدیدی برای خانواده ها نیست . بلکه برای جلوگیری از روابط پر خطر جنسی ،گسترش روسپی گری و ایجاد امکانات مدیریت جنسی برای جوانان مجرد که امکان ازدواج دائم ندارند باید مورد توجه قرار گیرد .

این مساله باید از طریق سازمان های دولتی و غیر دولتی ویژه زنان مثل معاونت امور زنان نهاد ریاست جمهوری ،شورای فرهنگی زنان ریاست جمدهوری شورای فرهنگی زنان و شوراها و سازمان های غیر دولتی مرتبت با زنان باید در جامعه به افراد شناسانده شود که مواردی مانند روسپی گری و خودفروشی زیان های بیشتری برای سلامت اجتماعی دارد تا ازدواج موقت .

چرا که ممکن است برای جوانان مجرد ازدواج موقت زمینه ساز ازدواج دائم شود و فرزند به وجود آمده انگ مجهوالوالد بودن بر پیشانی اش نمی خورد . باید تعصب را کنار گذاشت و با منطق به مسایل و آسیب های اجتماعی نگاه کرد ما در جامعه بیوه های زیر ۳۰ سال کم نداریم . این افراد که مجبور شدند به هر دلیلی از همسر خود جدا شوند هم از نظر جنسی و هم از نظر نیازهای جنسی خود دچار مشکل می شوند که ازدواج موقت می تواند راه حل منطقی شرعی و عقلانی حل مشکلات آنها باشد .




آیا به نظر شما ازدواج موقت شیرازه یک زندگی و ازدواج دایم را بر هم می زند ؟

در صحبت هایم گفتم که ازدواج موقت به مردان متاهل توصیه نمی شود و بیشتر برای جوانان مجردی که امکان ازدواج دائم ندارند توصبه می شود در بسیاریس از موار ازدواج موقت می تواند مقدمه ازدواج دائم شود چرا که زمینه شناخت متقابل و برقراری ارتباط دایمی را فراهم می کند . برای فرد متاهل نیز مشکل ناشی از روابط زناشویی را حل می کند و اجازه نمی دهد دامان خانواده آلوده شود اما دراردواج های بعدی فرد متاهل نمی تواند تاثیرر بگذارد .

قانون شرایطی را برای ازدواج موقت قرار داده است فکر می کنید این شرایط برای ازدواج موقت کافی است ؟

بندهای قانونی صرفاً نباید در محدوده حکم شرعی دیده شود، بلکه باید در محدوده شرایط اجتماعی باشد و اینکه صدور حکم شرعی در چه شرایطی صورت گرفته، نقش مجتهدین خیلی تعیین کننده خواهد بود؛ یعنی اینکه باید در نظر گرفت شرایط حکم فعلی اقتضای وی را دارد یا خیر و به نظر می‌رسد که اگر اصل و امکان آن قابل خدشه نیست، اما ضرورت‌هایی وجود دارد که می‌تواند دامنه آسیب را برای خانواده ایرانی کمتر کند.

به نظر شما ازدواج موقت خیانت به همسر اول نیست ؟

خیانت در این مسأله مصداق متفاوتی دارد و لزوماً نمی‌شود ازدواج موقت را خیانت به همسر اول فرض کرد و اگر از نظر جامعه شناسی بحث شود، باید گفت که فرهنگ غالب و نرمال خانواده‌های ایرانی چنین مسأله‌ای را نمی‌پسندد و اینکه بگوییم شخصی که مرتکب چنین امری شده، خائن است بار ارزشی داشته و نمی‌توان با نظر شخصی در مورد آن اظهارنظرکرد . در لایحه‌ای که در اینباره در مجلس مطرح شد؛ بحث اجازه از همسر اول هم لحاظ شد که می‌تواند به صورت قانونی و محضری مجوزی باشد برای اینکه مرد بتواند این عمل را انجام دهد. در ازدواج موقت در مردان متاهل در صورتی که ازدواج موقت با اجازه همسر اول باشد، مانعی ندارد.

آیا وضع قوانین برای کنترل یک رفتار اجتماعی سبب ترویج می‌شود؟

کنترل افراد جامعه در هیچ مقطع کارآیی خاصی ندارد زیزا کنترل کردن با محدودیت در ان موضوع همراه است اما هدایت کردن و فرهنگ سازی باعث ایجاد نگرش جدید و فرهنگ جدید در جامعه می شود . ترویج فرهنگ ازدواج موقت و فرهنگسازی در مورد آن باعث محدود شدن فساد و تباهی می شود . اگر در جامعه ترویج ازدواج موقت در میان جوانان مجرد نهادینه شود و افراد متاهل بدانند که ازدواج موقت باعث تزلزل خانواده هایشان می شود می توان این فرهنگ را به صورت عمومی در جامعه پیاده کرد .