برای شاعر ناامیدی که تخلصش «امید» بود

[چکامه91]

چهارم شهریورماه سال‌روز درگذشت مهدی اخوان ثالث است؛ او در شاعری، تخلص «امید» را برگزیده بود، اما غم و نا‌امیدی در شعرهایش موج می‌زد.

مهدی اخوان ثالث سال 1307 در مشهد به دنیا آمد. او از جمله شاعرانی بود که دوران کودتای 28 مرداد 1332 را تجربه کرد. اخوان در جریان این کودتا به زندان افتاد و یک سال را در بند گذراند. این تجربه بر شعر و جهان‌بینی شاعر تأثیری ژرف داشت. اخوان در زندگی شخصی نیز پیوسته در رنج و ناداری روزگار می‌گذراند و در طول دوران حیات هرگز رفاه و مکنت مالی را تجربه نکرد. شاید مجموعه این عوامل در کنار شرایط سیاسی و اجتماعی دوران زیست اخوان، از او شاعری ناامید و تلخ‌اندیش ساخته بود.

با این اوصاف، اخوان در شعر تخلص «امید» را برای خود برگزید. شاید او با این انتخاب می‌خواست ذهن مخاطبان شعرش را بیش از حد معمول متوجه نومیدی نهفته در شعرهایش کند. گویا زمزمه‌های پرسش درباره علت انتخاب این تخلص، به گوش خود شاعر نیز رسیده بود که در مقدمه مجموعه «از این اوستا» سرود: « گویند که «امید و چه نومید!» ندانند / من مرثیه‌گوی وطن مرده‌ی خویشم»

اخوان از برجسته‌ترین پیروان نیما یوشیج در شیوه شاعری به شمار می‌رود. او با احاطه کامل به ادبیات کلاسیک ایران، فخامت و صلابت شعر کهن فارسی را در اسلوب تازه نیما یوشیج زنده کرد و به عنوان شاعری صاحب‌سبک شناخته شد. اخوان با این‌که تحصیلات رسمی چندانی نداشت، با مطالعه مداوم آثار ادبی گذشتگان ادب فارسی، به نوعی مرتبه استادی در این زمینه رسیده بود. او در دوره‌هایی از زندگی‌اش در دانشگاه‌های تهران به تدریس پرداخت.

«ارغنون» (۱۳۳۰)، «زمستان» (۱۳۳۵)، «آخر شاهنامه» (۱۳۳۸)، «از این اوستا» (۱۳۴۵)، منظومه «شکار» (۱۳۴۵)، «پاییز در زندان» (۱۳۴۸)، «عاشقانه‌ها و کبود» (۱۳۴۸)، «بهترین امید» (۱۳۴۸)، «برگزیده اشعار» (۱۳۴۹)، «در حیاط کوچک پاییز در زندان» (۱۳۵۵)، «دوزخ اما سرد» (۱۳۵۷)، «زندگی می‌گوید اما باز باید زیست...» (۱۳۵۷) و «تو را ای کهن بوم و بر دوست دارم» (۱۳۶۸) از جمله آثار منتشرشده این شاعرند.

مهدی اخوان ثالث چهارم شهریورماه سال ۱۳۶۹ در تهران از دنیا رفت و پیکرش در کنار آرامگاه فردوسی در توس آرام گرفت. مزار این شاعر برجسته معاصر بارگاه مناسبی ندارد و با سنگ قبر کوچک و ساده‌ای پوشانده شده است.

​منبع: ایسنا