کلانژیت

[دستیار]

کلانژیت
كله‌ سيستيت‌ يا كلانژيت‌ به عفونت‌ يا التهاب‌ ناشی از سنگ کلدوک كيسه‌ صفرا يا مجراي‌ صفراوي‌ كه‌ منتقل کننده صفرا از كيسه‌ صفرا به‌ روده‌ كوچك‌ می باشند گفته می شود. گاهی ممکن است این بیماری با هپاتيت‌، پانكرآتيت‌ (التهاب‌ لوزالعمده‌) يا زخم‌ دوازدهه‌ اشتباه‌ گرفته شود. در كودكان‌ يا نوجوانان‌ اين‌ وضعيت‌ به ندرت رخ می دهد.

کلانژیت
كله‌ سيستيت‌ يا كلانژيت‌ به عفونت‌ يا التهاب‌ ناشی از سنگ کلدوک كيسه‌ صفرا يا مجراي‌ صفراوي‌ كه‌ منتقل کننده صفرا از كيسه‌ صفرا به‌ روده‌ كوچك‌ می باشند گفته می شود. گاهی ممکن است این بیماری با هپاتيت‌، پانكرآتيت‌ (التهاب‌ لوزالعمده‌) يا زخم‌ دوازدهه‌ اشتباه‌ گرفته شود. در كودكان‌ يا نوجوانان‌ اين‌ وضعيت‌ به ندرت ممكن‌ است‌ رخ دهد.
این بیماری اغلب به علت سنگ کیسه صفرا (کله لیتیاز) می باشد و به همراه کله سیستیت(التهاب کیسه صفرا). در اینگونه مواقع علائم این بیماری همانند کله سیستیت می باشد و به دو شکل مزمن (کولیک صفراوی) و حاد (کلانژیت صعودی) دیده می‌شود.
در کلانژیت مخصوصا نوع حاد، عفونت باکتریایی مجاری صفراوی وجود دارد که شایعترین عوامل ایجاد کننده باکتری‌های هوازی گرم منفی روده‌ای مثل ای کلای، کلبسیلا، کلوستریدیوم، باکتروئیدها، آنتروباکتر و استرپتوکوک‌های گروه D می باشند.
سپسیس در روند بیماری کلانژیت یک امر عادی و غالب می‌باشد بنابراین تشخیص این بیماری و اقدام سریع به درمان در این بیماری ضروری می باشد.
کلانژیت اولیه اسکلروزان
کلانژیت اولیه اسکلروزان primary sclerosing cholangitis یک بیماری غیر معمول است که با التهاب گسترده مجرای صفراوی مشخص می‌شود و به فیبروز و تنگی‌های سیستم صفراوی منجر می شود. کلانژیوگرافی آندوسکوپیک پس رونده (ERCP) از روش های تشخیص کلانژیت اولیه اسکلروزان می باشد.این بیماری اغلب با کولیت اولسروز همراه است.
درمان این بیماری همانند درمان کله سیستیت است وفقط بر مصرف زیاد آنتی بیوتیک تاکید دارد. باید به احتمال وجود پانکراتیت نیز توجه کرد.
علايم‌ شايع‌
در قسمت‌ فوقاني‌ شكم‌ در سمت‌ راست‌ دردي‌ شبيه‌ به دل‌ پيچه‌ به‌ يكباره‌ حس‌ مي‌شود. ممکن است درد در قفسه‌ صدري‌ شبیه به درد حمله‌ قلبي‌، قسمت‌ فوقاني‌ پشت‌ يا شانه‌ راست‌ نيز احساس‌ شود. پس‌ از مصرف‌ غذاهاي‌ پرچرب‌ اين‌ نشانه ها‌ غالباً ایجاد می گردند.
اما به طور کلی علایم شامل:
1-احساس‌ درد با لمس‌ ناحيه‌ فوقاني‌ شكم‌
2-ایجاد حالت تهوع‌ و استفراغ‌
3-آروغ‌ زدن‌
4-بروز تب‌ مختصر‌. اگر تب‌ بالا به همراه لرز وجود داشته‌ باشد نشان دهنده وجود يك‌ عفونت‌ باكتريايي‌ است.
5-گاهي‌ زردي‌ پوست
6-گاهي‌ كم‌رنگ‌ شدن مدفوع‌
7-گاهي‌ احساس خارش‌ پوست
علل‌ بیماری
وجود التهاب‌ يا عفونت‌ باكتريايي‌، كه‌ اغلب به علت تشكيل‌ سنگ‌ و انسداد مجاري‌ صفراوي‌ رخ‌ مي‌دهد.
عوامل‌ افزايش‌ دهنده‌ خطر
1-استفاده از ‌ غذاهای پرچرب‌ و كم‌ فيبر
2-التهاب‌ حاد يا مزمن‌ لوزالعمده‌
3-بيماري‌ در سرخرگ‌هاي‌ قلبي‌
4-وجود سابقه‌‌ بيماري‌ كيسه‌ صفرا به طور خانوادگی
5-در خانم‌هاي‌ ميانسال‌ حدود50-40 ساله‌
6-درخانم هایی كه‌ سابقه‌ سنگ‌ كيسه‌ صفرا داشته‌اند و استروژن‌ دريافت‌ مي‌كنند
7-استفاده از‌ قرص‌هاي‌ ضد بارداری
8-وزن زیاد‌
9-كاهش‌ وزن‌ سريع‌
10-وجود ديابت‌ يا سيروز
پیشگیری
در صورت‌ امكان‌، از عوامل‌ خطر پرهيز كنيد
عواقب مورد انتظارد
در بعضي‌ از موارد نشانه های بیماری خفيف‌ بوده و بدون‌ عارضه‌ به طورخود به‌ خود در عرض‌ 4-1 روز بهبود میابد.
در اکثر موارد بیمار بايد بستري‌ شود و تحت‌ درمان‌ قرار بگيرد.
معمولا عود بيماري‌ شايع‌ است‌. پس‌ از برداشتن‌ كيسه‌ به وسیله جراحي‌ حملات‌ بيماري‌ معمولا متوقف‌ مي‌شوند.
عوارض بیماری
پاره شدن كيسه‌ صفرا و التهاب‌ پرده‌ صفاق‌ كه‌ پوشاننده‌ حفره‌ شكم‌ است ‌( پريتونيت‌ )، يا تشكيل‌ آبسه‌.
ورود سنگ‌ از كيسه‌ صفرا به‌ مجاری صفراوي‌ مشترك‌ كه‌ باعث‌ بسته شدن مسير جريان‌ صفرا از كبد به‌ دوازدهه‌ مي‌شود.
هپاتيت نیز از دیگر عوارض این بیماری می باشد.
‌درمان
اصول کلی درمان
آزمايش‌ خون‌، عكس‌برداري‌ از كيسه‌ صفرا با اشعه‌ ايكس‌، سونوگرافي‌ كيسه‌ صفرا و مجاري‌ صفراوي‌، بررسي‌ كبد و لوزالعمده‌ به‌ كمك‌ راديوايزوتوپ‌ از روش های تشخیص این بیماری می باشد.
برحسب‌ شدت‌ بيماري‌، وجود عفونت‌، اندازه‌ سنگ‌، و وضعيت‌ سلامت‌ عمومي‌، روش درمان‌ متفاوت‌‌ می باشد. به غیر از جراحی روش های درمان عبارتند: از دادن‌ دارو براي‌ حل‌ كردن‌ سنگ‌ها يا سنگ‌ شكني‌ به‌ كمك‌ شوك‌ از طریق ارسال امواج‌ از خارج‌ از بدن‌.
درمان‌ جراحي‌ نیز شامل كله‌ سيستكتومي‌ یا برداشتن‌ كيسه‌ صفرا با استفاده از روش‌ لاپاروسكپی می باشد.
‌داروها
برای کاهش دادن احساس درد از داروهاي‌ ضددرد، از جمله‌ مخدرها، استفاده می شود.
براي‌ حل‌ كردن‌ سنگ‌هاي‌ صفراوي‌ مصرف‌ اورسوديول‌ توصيه‌ می شود.‌ مدت‌ زمان مصرف این دارو دو سال‌ می باشد و در 50% بيماران‌ تاثیر مثبتی داشته است.
در موارد حاد امکان دارد آنتي‌بيوتيك‌ تجويز شود.
فعالیت
بهتر است تا‌ ‌بهبود علایم كامل‌ پس‌ از جراحي‌، بیمار در رختخواب‌ استراحت‌ کند. در زماني‌ كه‌ بیمار در رختخواب‌ است و فعاليتی‌ ندارد، باید پاهاي‌ خود را مرتب‌ تكان‌ دهد تا احتمال‌ لخته‌ شدن‌ خون‌ در سياهرگ‌هاي‌ عمقي‌ پا كمتر شود.
باتوجه به روش‌ درماني‌ در نظر گرفته شده‌، ممکن است محدويت‌هاي‌ خاصي‌ براي‌ فعاليت‌ توصيه‌ شود.
رژیم غذایی
به‌ علت‌ تهوع‌ و استفراغ‌ در زمان‌ حمله‌ بيماري‌، رساندن مايعات‌ از راه‌ وريدي‌ به بدن بیمار معمولاً ضروری مي‌باشد.
بهتر است بیمار در نزدیک ترین زمان ممکن شروع‌ به‌ خوردن‌ يك‌ رژيم‌ كم‌ چرب‌ نمايد. ممكن‌ است‌ 12-6 ماه‌ طول‌ بكشد تا عدم‌ تحمل‌ به‌ مصرف غذاهاي‌ چرب‌ بر طرف‌ شود.



تصاویر:
كلانژيت

كلانژيت

كلانژيت

كلانژيت


كلانژيت

www.7sib.ir