فرهنگستان آیین نامه راهنمایی و رانندگی سایت نخبگان جوان

[Almas Parsi]

فصل هشتم ـ علايم راهنمايي و رانندگي

ماده96ـ علايم راهنمايي و رانندگي مانند انواع چراغ‌ها، تابلوها، خط‌كشي‌ها، نوشته‌ها، ترسيم‌ها و نيز علايم تعيين سمت عبور كه بايد روي راه‌ها كشيده شود، براساس قانون الحاق ايران به كنوانسيون عبور و مرور در جاده‌ها و كنوانسيون مربوط به علايم راهها ـ مصوب 1354 ـ تهيه شده‌اند، و همچنين رنگ زمينه و شكل علايم و تابلوها، مطابق نمونه‌هاي (پيوست شماره4) اين آيين‌نامه است.
ماده97ـ تشخيص، انتخاب، تهيه، جانمايي، نصب، ترسيم و نگهداري علايم عمودي و افقي راهنمايي و رانندگي در شهرها براساس دستورالعملي خواهدبود كه به‌پيشنهاد شوراي عالي هماهنگي ترافيك شهرهاي كشور به تصويب وزير كشور مي‌رسد و در جاده‌ها به عهده وزارت راه و ترابري مي‌باشد. در مواقع اضطراري راهنمايي و رانندگي و پليس راه مي‌توانند خود اقدام به انتخاب نوع علايم و محل استفاده و در صورت لزوم تهيه و نصب آنها به طور موقت نموده و مراتب را بر حسب مورد، به شهرداري و يا وزارت راه و ترابري اعلام نمايند.
تبصره ـ مفاهيم رنگ و شكل علايم و تابلوها و چگونگي رفتار رانندگان پس از ديدن آنها، كه در كتاب‌هاي آموزشي بايد ارايه شود، از سوي كارگروهي متشكل از نمايندگان وزارت كشور، وزارت راه و ترابري و راهنمايي و رانندگي تهيه و به همراه اين آيين‌نامه براي اطلاع عمومي در اختيار مراجع صلاحيت‌دار و با همكاري شوراهاي اسلامي شهرها در اختيار عموم مردم قرار مي‌گيرد.
ماده98ـ رانندگان كليه وسايل نقليه و اشخاص اعم از پياده يا سوار بر حيوانات و يا اشخاصي كه مسئول هدايت انفرادي و يا دسته جمعي پيادگان و يا حيوانات در راه‌ها مي‌باشند موظفند از علايم و مقررات مربوط تبعيت نمايند، مگر اين كه مأموران راهنمايي و رانندگي و پليس راه به دلايلي رعايت نكردن آنها را در محل، مجاز اعلام كنند.
ماده99ـ كنترل و تنظيم عبور و مرور ممكن است به وسيله چراغ‌ها يا خط‌كشي يا تابلوها، نوشته‌ها و ترسيم‌ها، يا مأموران راهنمايي و رانندگي و پليس راه و يا به هر وسيله ديگري كه بر حسب مورد لازم باشد، به عمل آيد. در هر حال فرمان پليس راهنما كه ممكن است مغاير با پيام علايم يا مقررات در محل باشد مقدم خواهدبود.
ماده100ـ در دوطرف عقب وسايل نقليه طويل بايد دو عدد علامت نشان دهنده وسيله نقليه طويل (مستطيل زرد يا سفيد رنگ كه داراي حاشيه قرمز است) الصاق گردد تا رانندگان وسايل نقليه پشت سر را از طويل بودن آنها آگاه گرداند.
ماده101ـ در محل‌هايي كه عبور و مرور به وسيله چراغ راهنمايي و رانندگي كنترل مي‌شود، رنگ‌هاي زير براي مقاصدي كه معين شده‌است به كار مي‌رود:
الف ـ چراغ سبز براي حركت ـ رانندگان وسايل نقليه‌اي كه با چراغ سبز روبرو مي‌شوند حق عبور يا گردش دارند؛ مگر آنكه گردش به وسيله علامت ديگري ممنوع شده‌باشد. در هر حال وسايل نقليه در حال گردش بايد حق تقدم عبور وسايل نقليه‌اي را كه در مسير مجاز خود مستقيم مي‌روند و حق تقدم پيادگاني را كه از گذرگاه پياده در حركتند رعايت نمايند. با وجود اين اگر جريان ترافيك در جهتي كه آنها در حال پيش رفتن هستند آنچنان متراكم باشد كه چنانچه وارد تقاطع گردند با تغيير و تبديل بعدي رنگ چراغ نتوانند از آن خارج شوند، چراغ سبز در تقاطع، رانندگان را براي ادامه حركت مجاز نخواهد ساخت.
ب ـ چراغ زرد براي احتياط ـ رانندگان وسايل نقليه‌اي كه با اين چراغ روبرو مي‌گردند نبايد از خط ايست يا از تراز چراغ راهنمايي و رانندگي عبور كنند؛ مگر آنكه آنچنان به خط ايست تقاطع و يا چراغ راهنمايي و رانندگي نزديك شده باشند كه پيش از عبور از خط ايست يا از تراز چراغ راهنمايي و رانندگي نتوانند به آساني توقف نمايند. در هر حال در صورت ورود قبلي به تقاطع موظفند به حركت خود ادامه داده و با رعايت مقررات ديگر از تقاطع يا گذرگاه عبور كنند.
پ ـ چراغ قرمز براي ايست ـ رانندگان وسايل نقليه‌اي كه با چراغ قرمز برخورد مي‌كنند بايد پيش از خط ويژه ايست، توقف كامل نمايند و در صورت نبودن خط ايست در فاصله پنج متري چراغ راهنمايي و رانندگي بايستند و تا روشن شدن چراغ سبز و تخليه تقاطع از وسايل نقليه منتظر بمانند.
ت ـ چراغ چشمك‌زن زرد براي عبور با احتياط ـ رانندگان وسايل نقليه‌ مكلفند با ديدن اين چراغ از تقاطع و گذرگاه پياده با احتياط و سرعت كم عبور نمايند.
ث ـ چراغ چشمك‌زن قرمز براي ايست و عبور ـ رانندگان وسايل نقليه در صورت برخورد با اين چراغ نبايد از خط ايست و يا در صورت نبودن خط ايست از تراز چراغ راهنمايي و رانندگي فراتر روند و بايد توقف نموده و پس از اطمينان از نبودن خطر تصادف، حركت و عبور نمايند. همين اقدامات هنگام ديدن تابلوي ايست بايد انجام شود.
ماده102ـ‌ در تقاطعهايي كه مسير جداگانه گردش به راست به وسيله جدول يا خط‌كشي تعبيه نشده‌است، در هنگامي كه چراغ راهنمايي و رانندگي قرمز است، رانندگاني كه قصد گردش به راست داشته‌ باشند در صورت نصب تابلوي ويژه‌اي كه گردش به راست را مجاز اعلام مي‌نمايد، مي‌توانند از منتهي‌اليه سمت راست راه و با رعايت احتياط و حق تقدم عبور وسايل نقليه و پيادگاني كه با چراغ سبز در حال عبور مي‌باشند، وارد راه مجاور سمت راست شوند.
ماده103ـ در چراغ‌هايي كه به عنوان چراغ راهنماي عابر پياده مورد استفاده قرار مي‌گيرند، رنگ‌ها داراي معاني زير است:
چراغ سبز ـ پيادگان مجاز به عبور از عرض راه مي‌باشند.
چراغ قرمز ـ عبور پيادگان از عرض راه ممنوع است.
ماده104 ـ هدايت و كنترل ترافيك از سوي مأموران صلاحيت دار با فرمان‌هاي زير انجام مي‌گيرد:
الف ـ بلند كردن دست به طور عمودي ـ مفهوم اين حركت براي كليه استفاده‌كنندگان از راه به معناي توجه توقف خواهدبود. اما رانندگاني كه توقف وسايل نقليه آنها ايمني كافي ندارد مستثني هستند. اين علامت، رانندگاني را كه پيشتر وارد محوطه تقاطع شده‌اند ملزم به توقف نمي‌سازد.
ب ـ بلند كردن دست يا دست‌هاي مأمور به دو طرف و بطور افقي ـ مفهوم اين حركت براي كليه استفاده كنندگان از راه كه جهت حركت آنها در امتداد جهت نشان داده شده با دست يا دست‌هاي مأمور صلاحيت‌دار مي‌باشد، به معناي ايست خواهدبود. ممكن است مأمور پس از دادن اين علامت دست يا دست‌هاي خود را پايين بياورد. اين حركت نيز براي رانندگاني كه در سمت جلو و عقب مأمور قراردارند به منزله علامت ايست مي‌باشد.

راهنمایی و رانندگی جمهوری اسلامی ایران