پدیدآورنده: دكتر حلیمه رحمانی



مقدمه
شکل فعلی گزارش حسابرس، شکل استانداردی است که صورتهای مالی حسابرسی‌شده، فرایند حسابرسی، و مسئولیتهای مربوط به حسابرس و مدیریت در آن تشریح می‌شود. مهمترین بخش این گزارش، بخش اظهارنظر آن است. این شکل گزارشگری دارای مزایای زیادی بوده و تا مدت زمانی طولانی در کشورهای مختلف از آن استفاده شده است. اما به‌تازگی بحثهایی در رابطه با تغییر و تجدیدنظر در این شکل گزارشدهی در جهت بهبود آن مطرح شده است. دلایل این تغییر و پیشنهادهایی در این خصوص به‌وسیله هیئت تدوین استانداردهای بین‌المللی حسابرسی و اطمینان‌بخشی1 در گزارش تحقیقاتی با عنوان «بهبود گزارش حسابرس» مورد بررسی قرار گرفته و بر این اساس شکل جدیدی برای گزارش حسابرسی توسط هیئت مزبور پیشنهاد شده است. البته این شکل گزارشگری فقط یک پیشنهاد و پیش‌بینی از شکل گزارش جدید است و جنبه الزامی یا نهایی ندارد. در این مقاله خلاصه‌ای از دلایل تغییر، پیشنهادها، دلایل هیئت تدوین استانداردهای بین‌المللی حسابرسی و اطمینان‌بخشی در رابطه با پیشنهادهای ارائه‌شده و شکل احتمالی گزارش حسابرس که در این گزارش تحقیقاتی پیشنهاد شده است، ارائه می‌شود.
دلایل ایجاد تغییر در شکل گزارش حسابرس
نتایج تحقیقی که به‌وسیله هیئت تدوین استانداردهای بین‌المللی حسابرسی و اطمینان‌بخشی درخصوص استنباط استفاده‌کنندگان از گزارش حسابرسی استاندارد در سال 2006 انجام گرفت، مصاحبه‌های انجام‌شده به‌وسیله هیئت با بسیاری از ذینفعان در سطح دنیا و نظرهای دریافتی درخصوص گزارش مشورتی «بهبود ارزش گزارشگری حسابرس: جستجویی برای اعمال تغییرها» که در سال 2011 به‌وسیله هیئت تهیه و منتشر شده بود، همه گویای این هستند که: «وضعیت فعلی مناسب نیست». این انتظار از حسابرسان می‌رود که در مورد موضوعهای عمده در صورتهای مالی، شفافیت بیشتری به‌کار برند. علاوه براین، به‌منظور براورده ساختن نیازهای استفاده‌کنندگان از صورتهای مالی حسابرسی‌شده، تغییرهای عمده‌ای باید صورت گیرد.
نیاز به چنین تغییرهایی در بسیاری از مناطق احساس شده است. برای مثال هیئت نظارت بر حسابداری شرکتهای سهامی عام2، کمیسیون اروپا، و بسیاری از نهادهای بین‌المللی دیگر معتقدند که باید گزارش حسابرس بهبود یابد و در این راستا اقدامهایی را شروع کرده‌اند.
گفتنی است که احساس نیاز به تغییر، در اساس، ریشه در سرمایه‌گذاران نهادی و تحلیلگران مالی دارد که برای ارزیابی صورتهای مالی پیچیده نیازمند کمک حسابرس بوده و به حوزه‌هایی که تلاشهای حسابرس بر آن متمرکز شده است، به‌خصوص در مورد موضوعهای ذهنی (غیرعینی) صورتهای مالی، توجه می‌کنند. البته علاوه ‌بر این، استفاده‌کنندگان دیگری نیز وجود دارند؛ مثل تدوین‌کنندگان مقررات اوراق بهادار، وام‌دهندگان و سایر اعتباردهندگان، تهیه‌کنندگان، ارکان راهبری، و تدوین‌کنندگان مقررات حسابرسی که به ایجاد بهبود در این حوزه علاقه‌مندند و بر این اساس، ذینفع محسوب می‌شوند.
پیشنهادهای هیئت تدوین استانداردهای بین‌المللی حسابرسی و اطمینان‌بخشی برای بهبود گزارشگری حسابرس
برای هیئت تدوین استانداردهای بین‌المللی حسابرسی و اطمینان‌بخشی بسیار اهمیت دارد که شناخت درستی از دیدگاههای خوانندگان گزارش تحقیقاتی بهبود گزارش حسابرس در مورد ارزش و اجراپذیر بودن پیشنهادهای خود درخصوص تغییر، داشته باشد. هیئت تدوین استانداردهای بین‌المللی حسابرسی و اطمینان‌بخشی در ارائه پیشنهادهای خود اصول زیر را در نظر گرفته است:
• تغییر در گزارش حسابرس باید برای استفاده‌کنندگان ارزش ایجاد کند و در سطح بین‌المللی اجراشدنی باشد.
• استفاده‌کنندگان از حسابرسان انتظار دارند تا آنها را در کسب شناخت بهتر از گزارشهای مالی که روز به روز در حال پیچیده‌تر شدن هستند، کمک کنند و توانایی آنها را در این خصوص افزایش دهند.
• در مورد موضوعهای مرتبط با صورتهای مالی و ماهیت استاندارد حسابرسی و کار انجام‌شده براساس آن، به شفافیت بیشتری نیاز است.
• دامنه فعلی استاندارد حسابرسی باید حفظ شود (هرچند که اگر خوانندگان این گزارش تحقیقاتی معتقد باشند که در راستای تغییر در گزارشگری حسابرس، دامنه استاندارد حسابرسی باید تغییر کند، هیئت تدوین استانداردهای بین‌المللی حسابرسی و اطمینان‌بخشی در این خصوص تجدیدنظر خواهد کرد).
• تفکیک مسئولیتهای مدیریت و ارکان راهبری (به‌عنوان ارائه‌کنندگان اطلاعات اصلی) و حسابرس باید حفظ شود.
• تدوین‌کنندگان استانداردهای ملی حسابرسی (NSS) باید مجاز به کاهش یا افزایش الزامات استانداردهای بین‌المللی در راستای انطباق با نظام گزارشگری مالی خود باشند.
• استاندارد گزارشگری حسابرسی تجدیدنظرشده باید به‌طور نسبی در مورد همه واحدهای تجاری اجراپذیر باشد.
هیئت تدوین استانداردهای بین‌المللی حسابرسی و اطمینان‌بخشی با رعایت اصول فوق، پیشنهادهای زیر را برای بهبود گزارشگری حسابرس ارائه می‌کند.

تغییر جایگاه بخشهای مختلف گزارش حسابرس
اهمیت بیشتر به اظهارنظر حسابرس
به‌نظر برخی از خوانندگان گزارش تحقیقاتی سال 2011 هیئت تدوین استانداردهای بین‌المللی حسابرسی و اطمینان‌بخشی، به‌ویژه قانونگذاران، باید به بخش اظهارنظر حسابرس در گزارش حسابرسی اهمیت بیشتری داده شود. به‌نظر آنها ماهیت مردود یا مقبول بودن نظر حسابرس، بار ارزشی دارد و برای خوانندگان گزارش حسابرسی دارای اهمیت بسیار است. به این دلیل، هیئت تصمیم گرفت تا بخش اظهارنظر حسابرسی در ابتدای گزارش حسابرسی گنجانده شود.

مبانی اظهارنظر
طبق استانداردهای فعلی حسابرسی، فقط زمانی باید مبانی اظهارنظر حسابرس در گزارش وی گنجانده شود که گزارش تعدیل شده باشد. در مورد اظهارنظر مقبول، مشخص کردن استانداردهای حسابرسی و اظهارنظر درخصوص اینکه حسابرس شواهد حسابرسی کافی و مناسبی به‌عنوان پشتوانه اظهارنظر خود کسب کرده است، در بخش «مسئولیت حسابرسی» ارائه می‌شود. هیئت تدوین استانداردهای بین‌المللی حسابرسی و اطمینان‌بخشی معتقد است که این اطلاعات برای استفاده‌کنندگان مربوط بوده و باید در کنار بخش اظهارنظر حسابرس قرار گیرد. این بند، زمانی که نظر حسابرس تعدیل شده باشد، تغییر می‌کند.
موضوعهای خاص واحد تجاری در مقابل شیوه بیان استاندارد
برخی از سرمایه‌گذاران و استفاده‌کنندگان، بسیار موافق این موضوع بودند که گزارش حسابرس تعدیل شود و حاوی اطلاعات خاص واحد تجاری (براساس یافته‌های حسابرس) باشد؛ زیرا این اطلاعات ارزشمند و مربوط است. بر این اساس، هیئت بخشهای جدیدی در مورد موضوعهای خاص واحد تجاری به نام‌های «تداوم فعالیت»، «تفسیر حسابرس 3»، و «سایر اطلاعات» را قبل از بخشهایی از گزارش حسابرس قرار داد که شامل شیوه بیان استانداردتری (مثل شرح مسئولیتهای مدیریت، ارکان راهبری، و حسابرس) است.

توازن بین اصول یکنواختی و مربوط بودن در گزارشگری حسابرس
استاندارد فعلی گزارشگری حسابرس (استاندارد 700) در راستای تهیه گزارشهای حسابرسی مقایسه‌پذیر و یکنواخت تدوین شده است. وجود یکنواختی و مقایسه‌پذیری گزارشهای حسابرس امری بسیار مهم است؛ ولی بنابه نظر خوانندگان گزارش تحقیقاتی سال 2011 هیئت تدوین استانداردهای بین‌المللی حسابرسی و اطمینان‌بخشی، به موضوعهای خاص واحدهای تجاری نیز باید توجه شود. توجه به موضوعهای خاص واحدهای تجاری در کشورهای مختلف، باعث افزایش مربوط بودن گزارشهای حسابرس می‌شود. رسیدن به یک نقطه توازن بین یکنواختی و مربوط بودن، بسیار مشکل به‌نظر می‌رسد؛ با این حال، هیئت پیشنهادهایی در این رابطه ارائه کرده است مبنی بر اینکه براساس نظامهای گزارشگری مالی ملی، موسسه‌ها می‌توانند الزامات استاندارد را کاهش یا افزایش دهند.

تداوم فعالیت
رسوایی‌های مالی اخیر اهمیت گزارشگری مالی بموقع و شفاف را پررنگتر کرده‌اند. همچنین، منجر به توجه بیشتر به ارزیابی تداوم فعالیت واحد تجاری و الزامات افشای مرتبط با آن شده است. علاوه‌بر این، برخی از پاسخ‌دهندگان گزارش سال 2011 هیئت، به شفاف‌سازی نقشها و مسئولیتهای مدیریت و حسابرس درخصوص تداوم فعالیت اشاره کرده و خواستار این شده بودند که حسابرسان باید حاصل کار خود را در مورد تداوم فعالیت، گزارشدهی کنند. بنابراین هیئت تدوین استانداردهای بین‌المللی حسابرسی و اطمینان‌بخشی، مناسبترین راه‌حل را با در نظر گرفتن روشهای حسابرسی الزامی طبق استاندارد 570 «تداوم فعالیت» به این شرح معرفی کرد که همه گزارشهای حسابرسان باید با توجه به چارچوب گزارشگری مالی مربوط، شامل موارد زیر باشد:
الف- نتیجه‌گیری در مورد مناسب بودن کاربرد فرض تداوم فعالیت توسط مدیریت، و
ب- اظهارنظر در مورد اینکه آیا براساس کار انجام‌شده از سوی حسابرس، ابهام عمده‌ای در مورد رویدادها یا شرایطی که ممکن است باعث ایجاد نگرانی زیادی در مورد توانایی واحد تجاری در تداوم فعالیت شده باشد، شناسایی شده است یا خیر.

شرح حسابرس
به‌نظر سرمایه‌گذاران و تحلیلگران مالی، باید در راستای بهبود ارزش اطلاعاتی گزارش حسابرس برای کمک به تصمیم‌گیریهای سرمایه‌گذاری، تغییرهایی در گزارشگری حسابرس ایجاد شود. این استفاده‌کنندگان معتقدند که ارائه اطلاعات بیشتر در مورد صورتهای مالی و حسابرسی، ارزش بیشتری ایجاد خواهد کرد. بنابراین هیئت پیشنهاد می‌دهد که به‌منظور تاکید بیشتر بر موضوعهایی که به‌نظر حسابرس بیشترین اهمیت را در کسب شناخت استفاده‌کنندگان نسبت به صورتهای مالی حسابرسی‌شده یا حسابرسی دارد، اطلاعات بیشتری در گزارش حسابرس ارائه شود. از این اطلاعات تحت عنوان «شرح حسابرس» یاد می‌شود. ارائه این اطلاعات درخصوص موسسه‌های عام‌المنفعه‌ای4 است که در سطح حداقل شامل شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس هستند و بنا به صلاحدید حسابرس، درخصوص سایر واحدهای تجاری نیز ممکن است ضرورت داشته باشد.
مفهوم جدید «شرح حسابرس» با مفهومهای موجود «تاکید بر مطلب خاص و سایر بندهای توضیحی» هماهنگی دارد؛ اما با توجه به اینکه هدف مفهوم شرح حسابرس ایجاد شفافیت در مورد موضوعهای مرتبط با حسابرسی و صورتهای مالی حسابرسی‌شده است، بنابراین دیگر نیازی به وجود مفهومهای تاکید بر مطلب خاص و سایر بندهای توضیحی نیست. هیئت تدوین استانداردهای بین‌المللی حسابرسی و اطمینان‌بخشی این موضوع را در تهیه پیش‌نویس استاندارد جدید گزارشگری حسابرسی در نظر قرار می‌دهد؛ با این حال، نظرهای خوانندگان این گزارش تحقیقاتی نیز در این رابطه مورد توجه قرار خواهد گرفت. هیئت براساس نظرهای دریافت‌شده از گزارش تحقیقاتی سال 2011 به این نتیجه رسیده است که بخش شرح حسابرس باید در سطح حداقل شامل موارد زیر باشد:
• حوزه‌هایی که اعمال قضاوت عمده از سوی مدیریت صورت گرفته است (مثل رویه‌های حسابداری واحد تجاری، براوردها و افشاها).
• معاملات عمده یا غیرمعمول (مثل معاملات با اشخاص وابسته).
• موضوعهای بااهمیت از دید حسابرسی؛ برای مثال:
- مشکلات یا موارد اختلاف پیش‌آمده در جریان حسابرسی، یا سایر موضوعهایی که معمولاً باید با ارکان راهبری یا با سرپرست بخش کنترل کیفیت حسابرسی مذاکره شود، و
- سایر موضوعهای بااهمیتی که به دامنه یا راهبرد حسابرسی مربوط است.

سایر اطلاعات
«سایر اطلاعات» طبق استانداردهای بین‌المللی حسابرسی به‌عنوان اطلاعات مالی و غیرمالی (به‌جز صورتهای مالی و گزارش حسابرس نسبت به آن) تعریف شده است که طبق قانون، مقررات یا عرف، در گزارشهایی که حاوی صورتهای مالی و گزارش حسابرسی نسبت به آن (یعنی گزارش مالی یا سالانه واحد تجاری) می‌شود، گنجانده شده است. تجزیه‌وتحلیل مدیریت5، صورتهای بررسی مالی و عملیاتی (OFR)، یا سایر بخشهای توضیحی گزارش مالی واحد تجاری که به اطلاعات آینده یا تاریخی می‌پردازد، «سایر اطلاعات» محسوب می‌شوند.
بهترین روشی که به‌نظر هیئت تدوین استانداردهای بین‌المللی حسابرسی و اطمینان‌بخشی باعث بهبود گزارش حسابرس با توجه به سایر اطلاعات می‌شود، این است که گزارش حسابرس شامل اظهارنظر وی در این باره باشد که آیا هرگونه نبود یکنواختی عمده بین صورتهای مالی حسابرسی‌شده و سایر اطلاعات، براساس مطالعه سایر اطلاعات به‌وسیله حسابرس، شناسایی شده است یا خیر. علاوه بر این باید سایر اطلاعات خاص مطالعه‌شده از سوی حسابرس نیز به‌صورت واضح مشخص شود. این روش با الزامات استاندارد 720 «مسئولیتهای حسابرس در ارتباط با سایر اطلاعات در گزارشهای حاوی صورتهای مالی حسابرسی‌شده» هماهنگی دارد.

پیشنهادهای بیشتر برای بهبود شفافیت حسابرسی
افشای نام شریک حسابرسی
هیئت تدوین استانداردهای بین‌المللی حسابرسی و اطمینان‌بخشی معتقد است که در جهت حمایت از هدف گسترده‌تر شفاف کردن گزارش حسابرسی و فرایند حسابرسی، باید نام شریک حسابرسی در گزارش حسابرس ذکر شود. به‌نظر برخی از پاسخ‌دهندگان، انجام این کار باعث می‌شود جنبه پاسخگویی شخصی حسابرس افزایش یابد.
اظهارنظر در مورد رعایت الزامات اخلاقی مربوط
هیئت تدوین استانداردهای بین‌المللی حسابرسی و اطمینان‌بخشی معتقد است که اظهارنظر صریح در مورد رعایت الزامات اخلاقی مربوط باید در مورد همه گزارشهای حسابرسان صورت گیرد.
اشاره به کار حسابرسان دیگر
با توجه به اینکه در حسابرسی‌هایی که شامل بیش از یک یا چند واحد تجاری یا فعالیت تجاری می‌شود، حسابرس صورتهای مالی گروه (حسابرس گروه) مسئولیت نهایی حسابرسی را برعهده دارد، لذا طبق استاندارد حسابرسی 600 «ملاحظات خاص - حسابرسی صورتهای مالی گروه (شامل کار حسابرسان بخش)» به جز در مواردی که طبق قانون یا مقررات منع نشده باشد، نباید به کار حسابرسان دیگر در گزارش حسابرس اشاره شود. اما هیئت تدوین استانداردهای بین‌المللی حسابرسی و اطمینان‌بخشی پیشنهاد می‌کند که اشاره به کار حسابرسان دیگر در بخش «شرح حسابرس» مناسب به‌نظر می‌رسد.
پیشنهادهایی برای روشنتر کردن مسئولیتهای حسابرس، ارکان راهبری و مدیریت
استفاده‌کنندگان، حسابرسان، قانونگذاران و تهیه‌کنندگان بر این عقیده‌اند که الف) شمول بخش سایر اطلاعات در گزارشهای حسابرسی به‌منظور تشرح بیشتر مسئولیتهای حسابرس، و ب) روشنتر کردن اصطلاحات فنی خاص، به حذف فاصله انتظاراتی و بهبود گزارشگری حسابرسی کمک خواهد کرد.
براین اساس، هیئت تدوین استانداردهای بین‌المللی حسابرسی و اطمینان‌بخشی پیشنهاد می‌کند که مسئولیت حسابرس در گزارش حسابرس، به‌منظور توضیح کاملتر مفهوم حسابرس مبتنی بر ریسک، بیشتر شرح داده شود.
پاسخ‌دهندگان به گزارش سال 2011 هیئت تدوین استانداردهای بین‌المللی حسابرسی و اطمینان‌بخشی براین باورند که نقش مدیریت و ارکان راهبری در فرایند گزارشگری مالی بسیار بااهمیت است. همچنین، شناخت استفاده‌کنندگان نسبت به مسئولیت مدیریت، با شناخت آنها نسبت به مسئولیتهای مدیریت و ارکان راهبری شکل می‌گیرد. لذا هیئت تدوین استانداردهای بین‌المللی حسابرسی و اطمینان‌بخشی پیشنهاد می‌کند که مسئولیتهای مدیریت و ارکان راهبری باید در گزارش حسابرس بیشتر تشریح شود.

نمونه گزارش حسابرسی پیشنهادی از سوی هیئت تدوین استانداردهای بین‌المللی حسابرسی و اطمینان‌بخشی
با انجام تغییرهای یادشده در گزارش حسابرس فعلی، هیئت تدوین استانداردهای بین‌المللی حسابرسی و اطمینان‌بخشی گزارش زیر را به‌عنوان یک گزینه احتمالی پیشنهاد می‌کند.

گزارش حسابرس مستقل
به سهامداران شرکت ABC (یا مخاطب مناسب)
گزارش نسبت به صورتهای مالی
اظهارنظر
به‌نظر ما، صورتهای مالی پیوست‌شده، وضعیت مالی شرکت ABC در تاریخ 31 دسامبر 20x1، و عملکرد مالی و جریانهای نقدی آن را برای سال مالی منتهی به تاریخ یادشده، از تمام جنبه‌های بااهمیت، طبق استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی، به‌نحو مطلوب ارائه می‌دهد (یا دید منصفانه‌ای از آنها ارائه می‌کند). صورتهای مالی شامل صورت وضعیت مالی در تاریخ 31 دسامبر 20x1، صورت سودوزیان جامع، صورت تغییرات در حقوق مالکانه و صورت جریان وجوه نقد برای سال مالی منتهی به تاریخ مزبور، و یادداشتهای توضیحی صورتهای مالی، شامل خلاصه‌ای از رویه‌های حسابداری و سایر اطلاعات توضیحی می‌شود.
مبانی اظهارنظر
این موسسه، صورتهای مالی پیوست‌شده را طبق استانداردهای بین‌المللی مربوط، حسابرسی کرده است. مسئولیت ما براساس این استانداردها در بخش مسئولیت حسابرس در همین گزارش ذکر شده است. این موسسه در انجام حسابرسی، الزامات اخلاقی مربوط حاکم بر حسابرسی صورتهای مالی، از جمله الزامات استقلال را رعایت کرده است. ما معتقدیم که شواهد حسابرسی کسب‌شده برای اظهارنظر، کافی و مناسب است.
تداوم فعالیت
کاربرد فرض تداوم فعالیت
به‌عنوان بخشی از حسابرسی صورتهای مالی، ما به این نتیجه رسیدیم که کاربرد فرض تداوم فعالیت از سوی مدیریت در تهیه صورتهای مالی مناسب است.
ابهام عمده درخصوص رویدادها یا شرایطی که ممکن است در مورد توان واحد تجاری برای تداوم فعالیت تردید ایجاد کند
براساس کاری که ما انجام داده‌ایم، ابهام عمده‌ای درخصوص رویدادها یا شرایطی که ممکن است در مورد توان واحد تجاری برای ادامه فعالیت که به اعتقاد ما نیازمند افشا طبق استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی باشد، شناسایی نشده است. با توجه به اینکه همه رویدادها یا شرایط، پیش‌بینی‌پذیر نیستند، لذا این نظر بدین معنی نیست که توانایی واحد تجاری برای تداوم فعالیت تضمین شده است.
مسئولیتهای مدیریت در مورد تداوم فعالیت در بخش جداگانه‌ای در همین گزارش، تشریح شده است.
شرح حسابرس
ما بدون تعدیل اظهارنظر خود، بر موضوعهای زیر که به‌نظر ما احتمالاً بیشترین اهمیت را برای کسب شناخت استفاده‌کنندگان از صورتهای مالی حسابرسی‌شده یا حسابرسی ما دارد، تاکید می‌کنیم. روشهای حسابرسی ما در مورد این موضوعها، در جریان حسابرسی صورتهای مالی به‌عنوان یک مجموعه واحد طراحی شده است، و در خصوص موارد افشا یا حسابهای خاصی اظهارنظر نمی‌کند.
دعوای حقوقی در جریان
واحد تجاری در چرخه معمول تجاری با موضوعهای احتمالی و ادعاهای گوناگونی روبه‌روست. ما توجه شما را به یادداشت شماره 9 جلب می‌کنیم که در آن ابهام مرتبط با یک ادعای زیست‌محیطی درخصوص کسب‌وکاری که از سوی واحد تجاری در سال 20x0 فروخته شده، تشریح شده است.
سرقفلی
همان‌طور که در یادداشت شماره 3 تشریح شده است، در سال 20x0، واحد تجاری عملیات درخور‌ملاحظه‌ای را تحصیل کرده است. سرقفلی مربوط به این تحصیل xxx است که نسبت به صورتهای مالی به‌عنوان یک مجموعه واحد، بااهمیت تلقی می‌شود. آزمون کاهش ارزش سالانه (همان‌طور که در صورت خلاصه رویه‌های حسابداری عمده واحد تجاری تشریح شده است) بسیار پیچیده و قضاوتی است. با توجه به شرایط اقتصادی جاری که در صفحه x شرح حسابرس مطرح شده است، ابهام عمده‌ای نسبت به پیش‌بینی‌های جریانهای نقدی آینده استفاده‌شده در محاسبات کاهش ارزش وجود دارد. واحد تجاری این آزمون را در [تاریخ] انجام داده است. به‌دلیل اینکه مبلغ بازیافتنی واحدی که برای آن واحد سرقفلی تخصیص داده شده، بر مبلغ دفتری آن در تاریخ مذکور فزونی داشته، لذا هیچگونه کاهش ارزش شناسایی نشده است. واحد تجاری این‌طور افشا کرده است که کاهش Yدرصد در ارزش منصفانه این واحد (با فرض ثابت بودن سایر شرایط) باعث کاهش ارزش سرقفلی در آینده می‌شود و چنین کاهش ارزشی تاثیر منفی بااهمیتی بر صورت وضعیت مالی شرکت و صورت سود جامع آن دارد؛ اما هیچگونه تاثیری بر جریانهای نقدی حاصل از عملیات واحد تجاری ندارد.
ارزشگذاری ابزار مالی
موارد افشای مربوط به ابزار مالی ساختاریافته شرکت در یادداشت شماره 5 ارائه شده است. با توجه به وجود ابهام عمده در اندازه‌گیری این ابزار، ما براورد کرده‌ایم که در این خصوص خطر تحریف بااهمیت عمده‌ای در مورد صورتهای مالی وجود دارد. به‌عنوان بخشی از برخورد ما به این خطر، کارشناسان ارزشگذاری موسسه ما دامنه مستقلی برای مقاصد ارزیابی معقول بودن براورد ارزش منصفانه مدیریت فراهم کردند که با توجه به کاربرد الگوی مورد استفاده واحد تجاری، براورد شده بود. مبلغ ثبت‌شده مدیریت در این دامنه قرار گرفت.
راهبرد حسابرسی در ارتباط با ثبت درامد، مطالبات، و دریافتهای نقدی
طی سال، واحد تجاری سیستم جدیدی برای ثبت درامد، مطالبات، و دریافتهای نقدی مستقر کرده است که دربردارنده یک نرم‌افزار جدید حسابداری است. در این سیستم جدید، فرایندها و 5 قسمت کنترل داخلی مربوط به 7 بخش عملیاتی واحد تجاری، متمرکز شده است. این فرایندها و کنترلها برای حسابرسی ما از صورتهای مالی عمده تلقی می‌شود؛ زیرا بر تعدادی از حسابهای صورتهای مالی مهم تاثیرگذار است. تاثیر استقرار سیستم جدید بر راهبرد حسابرسی ما با ارکان راهبری، شامل توجه ما به کاری که در سیستم جدید به‌وسیله بخش کنترل داخلی واحد تجاری انجام شده است، مورد بررسی قرار گرفته است. راهبرد حسابرسی ما شامل پشتیبانی شناخت ما از طراحی سیستم جدید از طریق مذاکره با کارکنان مربوط، آزمون اثربخشی کنترلهای اصلی، و آزمون انتقال مانده‌ها به دفاتر حسابداری جدید، می‌شود.
اشاره به کار حسابرسان دیگر
بنابه درخواست ما، حسابرسان دیگر برای کسب شواهد حسابرسی پشتوانه اظهارنظر ما، روشهایی را در مورد اطلاعات مالی واحدهای فرعی خاصی انجام داده‌اند. کار موسسه‌های حسابرسی که ما به آنها وابسته هستیم، تقریباً [× درصد یا ×ساعت] کار حسابرسی ما و کار موسسه‌های حسابرسی غیروابسته تقریباً [×درصد یا ×ساعت] کار حسابرسی ما را تشکیل می‌دهد. مسئولیتهای ما در مورد حسابرسی در بخش مسئولیت حسابرس در گزارش ما ذکر شده است.
سایر اطلاعات
به‌عنوان بخشی از حسابرسی، ما [به‌طور واضح سایر اطلاعاتی که مطالعه شده است مثل گزارش هیئت‌مدیره، گزیده مدیریت، و غیره باید مشخص شود] که در [مستندات و پرونده‌های حاوی سایر اطلاعات فوق مثل گزارش سالانه باید مشخص شود] گنجانده شده است را در راستای مقاصد شناسایی اینکه آیا عدم یکنواختی عمده‌ای در صورتهای مالی وجود دارد یا خیر، مطالعه کرده‌ایم. براساس این مطالعه، ما عدم یکنواختی عمده‌ای بین این اطلاعات و صورتهای مالی حسابرسی‌شده شناسایی نکرده‌ایم. با این حال، ما این اطلاعات را حسابرسی نکرده‌ایم و بنابراین در مورد آنها اظهارنظر نمی‌کنیم.
مسئولیتهای مدیریت، [عنوان مناسب برای ارکان راهبری]، و حسابرس
مسئولیتهای مدیریت [و ارکان راهبری] در قبال صورتهای مالی
مدیریت مسئول تهیه و ارائه منصفانه این صورتهای مالی طبق استانداردهای گزارشگری مالی بین‌المللی، و کنترل داخلی ضروری برای تهیه صورتهای مالی عاری از تحریف بااهمیت (ناشی از تقلب یا اشتباه) است. [ارکان راهبری] مسئول نظارت بر فرایند گزارشگری مالی واحد تجاری است.
مسئولیتهای مدیریت در قبال تداوم فعالیت
طبق استانداردهای گزارشگری مالی بین‌المللی، مدیریت مسئول ارزیابی توانایی واحد تجاری برای تداوم فعالیت در زمان تهیه صورتهای مالی است. در ارزیابی تناسب داشتن فرض تداوم فعالیت، مدیریت همه اطلاعات در دسترس راجع به آینده را که حداقل برای دوره زمانی 12 ماه پس از پایان گزارشگری است، اما محدود به آن نیست، مدنظر قرار می‌دهد. براساس استانداردهای گزارشگری مالی بین‌المللی، صورتهای مالی واحد تجاری برمبنای تداوم فعالیت تهیه شده است؛ مگر اینکه مدیریت قصد تصفیه یا توقف واحد تجاری وجود داشته باشد، یا هیچ راه دیگری جز این وجود نداشته باشد.
همچنین طبق استانداردهای گزارشگری مالی بین‌المللی، زمانی که مدیریت از وجود ابهام عمده مرتبط با رویدادها یا شرایطی که باعث ایجاد نگرانی درخور ملاحظه‌ای در مورد توانایی واحد تجاری برای تداوم فعالیت مطلع می‌شود، باید این ابهام را در صورتهای مالی افشا کند.
مسئولیت حسابرس
هدف حسابرسی ما کسب اطمینان معقول در این‌باره که آیا صورتهای مالی عاری از تحریف بااهمیت ناشی از تقلب یا اشتباه است یا خیر، و انتشار گزارش حسابرسی که شامل نظر ماست، می‌باشد. اطمینان معقول بالاترین سطح اطمینان محسوب می‌شود؛ اما تضمینی برای این نیست که حسابرسی انجام‌شده طبق استانداردهای بین‌المللی حسابرسی همیشه تحریف بااهمیت را (در صورت وجود) کشف کند. تحریفها ممکن است ناشی از تقلب یا اشتباه باشند و در صورتی بااهمیت تلقی می‌شوند که به‌صورت جداگانه یا در مجموع، به‌طور معقولی انتظار رود که تصمیمهای اقتصادی استفاده‌کنندگان را که برمبنای این صورتهای مالی گرفته شده است، تحت تاثیر قرار دهند.
به‌عنوان بخشی از حسابرسی طبق استانداردهای بین‌المللی حسابرسی، ما در برنامه‌ریزی و اجرای حسابرسی قضاوت حرفه‌ای به‌کار می‌بریم و نگرش تردید حرفه‌ای را حفظ می‌کنیم. همچنین ما:
• خطرهای تحریف بااهمیت صورتهای مالی (ناشی از تقلب یا اشتباه) را شناسایی و ارزیابی می‌کنیم، روشهای حسابرسی را دربرخورد با این خطرها طراحی و اجرا می‌کنیم، و شواهد حسابرسی کافی و مناسب را که پشتوانه نظر ما است به‌دست می‌آوریم. کشف نشدن تحریف بااهمیت ناشی از تقلب، بیشتر از خطر کشف‌نشدن تحریف بااهمیت ناشی از اشتباه است؛ زیرا تقلب مستلزم تبانی، جعل، حذف عمدی، ارائه نادرست، یا زیرپاگذاشتن کنترل داخلی است.
• به‌منظور طراحی روشهای حسابرسی که در شرایط فعلی مناسب هستند، از کنترل داخلی مربوط به حسابرسی شناخت کسب می‌کنیم. این شناخت در راستای مقاصد اظهارنظر در مورد اثربخشی کنترل داخلی واحد تجاری نیست.
• شواهد حسابرسی کافی و مناسب در زمینه اطلاعات مالی واحدهای تجاری و فعالیتهای تجاری درون یک گروه کسب می‌کنیم تا در مورد صورتهای مالی گروه اظهارنظر کنیم. ما مسئول هدایت، نظارت، و عملکرد حسابرسی گروه و به تنهایی مسئول اظهارنظر هستیم. [این بند فقط در مورد حسابرسیهای گروه مصداق دارد.]
• مناسب بودن رویه‌ةای حسابداری مورد استفاده و معقول بودن براوردهای حسابداری و موارد افشای مرتبط را که توسط مدیریت انجام شده است، ارزیابی می‌کنیم.
• ساختار، محتوا، و ارائه کلی صورتهای مالی، شامل موارد افشا و اینکه آیا در صورتهای مالی، معاملات و رویدادهای زیربنایی به شیوه‌ای که منجر به ارائه منصفانه شود، ارائه شده است یا خیر، ارزیابی می‌کنیم.
• در مورد دامنه و زمانبندی برنامه‌ریزی‌شده حسابرسی، یافته‌های حسابرسی درخور‌ملاحظه و هرگونه نقص عمده در کنترل داخلی را که طی فرایند حسابرسی شناسایی کرده‌ایم، به [ارکان راهبری] اطلاع‌رسانی می‌کنیم. همچنین همه روابط و سایر موضوعهایی را که به‌نظرمان ممکن است تصور شود به‌طور معقولی براستقلال حسابرس تاثیرگذار است، به [ارکان راهبری] اطلاع‌رسانی می‌کنیم. [این بند فقط در مورد شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس مصداق دارد.]
گزارش در مورد سایر الزامات قانونی و مقرراتی
شکل و محتوای این بخش از گزارش حسابرس با توجه به ماهیت دیگر مسئولیتهای گزارشگری حسابرس که به‌وسیله قانون محلی، مقررات یا استانداردهای حسابرسی ملی تجویز شده است، متفاوت خواهد بود. بسته به موضوعهای مطرح‌شده در قانون، مقررات، یا استانداردهای حسابرسی ملی، تدوین‌کنندگان استانداردهای حسابرسی ملی ممکن است گزارشگری این موضوعها را با گزارشگری الزامی طبق استانداردهای حسابرسی بین‌المللی یکپارچه کنند.
شریک حسابرسی مسئول حسابرسی حاصل در این گزارش است [نام]
[امضا با نام موسسه حسابرسی، نام پرسنل حسابرس، یا هر دو (بسته به حوزه جغرافیایی مورد نظر)]
[آدرس]
[تاریخ]

پانوشتها:
(IAASB) International Auditing and Assurance Standards Board -1

(PCAOB) Public Company Accounting Oversight Board -2
Auditor Commentary -3
Public Interest Entities -4
(MD & A) Managment Discussion and Analysis -5
منبع:
International Auditing and Assurance Standards Board (IAASB), Improving the Auditorʼs Report, www.IFAC.org, 2012