ترکیب شیمیایی چوب

[*FATIMA*]

ساختمان شیمیایی چوب شامل سلولز ، لیگنین ، همی سلولز و مواد استخراجی و مهم ترین نرکیب شیمیایی دیواره الیاف چوبی ، سلولز است .
سلولز دارای زنجیری بند و خطی است و واحد تشکیل دهنده آن ، سلوبیوز است که از دو منومر D-β- گلوکوپیرانوز تشکیل شده است . بنابراین ، فرمول بسته سلولز به صورتC₆H₁₀O₅)_n ) خواهد بود .
هر مولکول گلوکز در زنجیر سلولز دارای سه گروه هیدروکسیل است که با گروه های هیدروکسیل گلوکز مجاور ممکن است پیوندهای هیدروژنی تشکیل بدهند . زنجیرهای سلولزی در واحدهای کریستالی ، کنار هم قرار می گیرند و در آنها پیوندهای هیدروژنی درون مولکولی و برون مولکولی بین گروه های هیدروکسیل منومرهای گلوکز وجود دارد .
به زنجیرهای سلولزی که در برخی قسمت ها ، جهت یافته و در واحدهای کریستالی قرار گرفته اند ، مناطق کریستالی گویند ، و بخش هایی که زنجیرهای سلولزی در آنها به طور بی نظم قرار گرفته باشند ، به مناطق آمورف معروف اند .
در مناطق کریستالی ، جذب یا نفوذ آب ، به کندی صورت می گیرد ، ولی مناطق آمورف ، آب و مایعات قطبی را به راحتی می توانند جذب کنند .
همی سلولزها به خلاف سلولز ، دارای واحدهای ساختمانی متفاوت و به صورت مخلوطی از مولکول های حطی و شاخه دار هستند . طول زنجیر همی سلولزها خیلی کوتاه تر از زنجیر سلولزی است . سلولز و لیگنین دیواره های سوللی گیاهان به وسیله همی سلولزها در هم می روند و به هم متصل می شوند . به دلیل شاخه دار بودن همی سلولزها و قرار نگرفتن زنجیرهای آن در واحدهای کریستالی ، این پلیمرها شدیداً جاذب رطوبت اند .
لیگنین ، پلیمری بی شکل و شبکه ای است ، که ترکیب آن نیز نظیر ترکیبات همی سلولزها ، در بین گونه های مختلف ، متفاوت است . در بین لیگنین پهن برگان و سوزنی برگان ، این اختلاف عمده وجود دارد که به خلاف پلی ساکاریدها ( سلولز و همی سلولز ) ، درصد لیگنین در سوزنی برگان ، بیش از پهن برگان است . لیگنین از ترکیبات حلقوی با گروه های هیدروکسیل فنلی تشکیل شده است ، که این پلیمر ، شبکه ای در حلال های آلی غیر محلول است . با وجود وفور گروه های هیدروکسیل در شبکه پلیمر لیگنین ، این ماده جاذب رطوبت نیست ؛ چرا که به به دلیل شبکه ای بودن پلیمر لیگنین ، دسترسی به گروه های هیدروکسیل آن مشکل است . در نتیجه ، آب به راحتی نمی تواند جذب آن شود
منبع : ارتباط آب و چوب نوشته دکتر نورالدین نظرنژاد
تهیه و تنظیم : سایت علمی نخبگان جوان