منابع روایی شیعه: الکافی

[312]

مؤلف:
ثقة الاسلام محمد بن یعقوب کلینی رازی (م ۳۲۹ ق).


معرفی کتاب

---

کتاب کافی شامل مجموعه روایاتاصول دین و فروع دین است که از ائمه - علیهم السلام - روایت گردیده است.
شیخ با سفر به شهرها و روستاهای سرزمینهای اسلامی و ارتباط با راویان احادیث و دستیابی به اصول چهارصدگانه شیعه، که یاران ائمه - علیهم السلام - نگاشته بودند و با ارتباط با نواب خاص امام زمان - علیه السلام - مجموعه ای ارزشمند و اثری گرانبها و کتابی معتبر و جامع به نگارش در آورد.

این کتاب از قدیمی ترین و معتبرترین کتاب های روایی شیعه می باشد که در عصر غیبت صغری توسط یکی از برجسته ترین روات و فقها ی شیعه نگاشته شده است و در طول بیش از هزار سال پیوسته مورد توجه و عنایت خاص علما و فقها ی شیعه قرار گرفته و بزرگان شیعه در منابع مهم روایی و تألیفات ارزشمند خود به آن استناد نموده اند.
این کتاب فاصله زمانی کمی با اصول معتبر و اولیه شیعه دارد که از آنها گرفته شده و علاوه بر آن از دقت و گزیده گویی بالایی نیز برخوردار است.

شیخ مفید می فرماید: کتاب کافی از بهترین کتاب های شیعه و پر فایده ترین آنهاست.
شهید اول، محمد بن مکی می فرماید: کتاب کافی،کتاب روایتی است که تا کنون اصحاب و علما ی شیعه مانند آن را ننگاشته اند.
فیض کاشانی می فرماید: کتاب کافی ارزشمندترین و معتبرترین و کاملترین و جامعترین کتاب از کتب اربعه است زیرا بر خلاف بقیه کتب اربعه، علاوه بر فروع دین و ابواب فقه، شامل اصول دین نیز می باشد و روایات غیر صحیح و ضعیف هم در آن وجود ندارد.
شهید ثانی می فرماید: کتاب کافی آبی شیرین، زلال و گواراست و به جان خودم سوگند که همانند آن نگاشته نشده است و از ارزش کتاب می توان به منزلت و جلال و بزرگی مؤلف آن نیز پی برد.
علامه مجلسی می فرماید: کتاب کافی با ضابطه ترین و کامل ترین کتاب روایی و بهترین و بزرگترین تألیف مذهب بر حق شیعه است.

[312]

انگیزه نگارش

---

شیخ کلینی این کتاب را به درخواست یکی از دوستان خود به نگارش درآورده است.

وی در مقدمه کتاب می فرماید: برادرم! اموری را فرموده بودید که بر شما مشکل گشته و حقایق آنها را نمی دانید چرا که روایات مختلفی درباره آنها وارد شده و اختلاف روایات نیز به دلیل اختلاف علل و اسباب آن است و کسی که بتوانی با او مذاکره و مباحثه نمایی نیز در اختیار نداری و گفته بودی دوست داری کتابی داشته باشی که شامل تمام علوم و معارف دین باشد و دانشجو و دانشمند نیز بتوانند به آن مراجعه نمایند و از آن علم دین را فرا گرفته و به آن عمل نمایند و آن گرفته شده از روایات صحیح از ائمه علیهم السلام و سنت های پا برجایی باشد که به آنها عمل می شود و واجبات الهی و سنت پیامبر - صلی الله علیه وآله - به وسیله آنها عمل می شود و گفته بودی که امیدواری به یاری و توفیق خداوند این کتاب وسیله ای گردد برای مراجعه دیگر برادران و پیروان اهل بیت عصمت و طهارت - علیهم السلام - و موجب راهنمایی آنها گردد ... .
و خدا را شکر که نگارش کتابی را که درخواست نموده بودید آسان ساخت و امیدوارم که همانگونه باشد که انتظار داشتید و اگر کوتاهی در آن باشد، در خیر خواهی خود هیچ کوتاهی نکرده ام چرا که نیت خیر برای برادران دینی و اهل مذهب حق واجب است. به امید آنکه ما نیز در ثواب کسانی که آن را فرا گرفته و به آن عمل می کنند در این زمان تا پایان دنیا شریک باشیم.

[fateme92]

تشکر.
کلمه" اصول چهارصدگانه شیعه" توجه منو جلب کرد... میشه راجع بهش توضیح بدید؟

[312]

ویژگی های کتاب

---

۱ - از ویژگیهای مهم این کتاب، هم عصر بودن مؤلف آن با سفرای امام زمان - عجل الله تعالی فرجه الشریف - و دسترسی داشتن وی به آنها است. به ویژه که سفرای آن حضرت در شهر بغداد بودند و کلینی نیز در آن شهر بوده و سال وفات وی مصادف با سال وفات آخرین سفیر امام عصر ارواحنا له الفداء علی بن محمد سمری بوده است.

۲ - مؤلف در این کتاب مقید به ذکر کل سند تا امام معصوم علیه السلام است و این خود ارزش و اعتبار خاصی را به روایات کتاب می دهد.

۳ - در این کتاب روایات به ترتیب اعتبار آورده شده اند و روایات اول هر باب از جهت سند و اعتبار از درجه بالاتری برخوردارند.

۴ - این کتاب شامل تمام علوم و معارف اسلامی است که از اهل بیت علیهم السلام روایت شده و به دست مؤلف آن رسیده و شامل اکثر مباحث عقیدتی و فقهی است.


روایات کتاب

---

کتاب کافی شامل بیش از ۱۶ هزار روایت است که این تعداد روایت از تمام روایات صحاح سته نیز بیشتر است.


شروح و تعلیقات

---

برخی از شروح اصول و فروع کافی عبارتند از:

الشافی فی شرح الکافی، خلیل بن الغازی القزوینی
شرح اصول کافی، امیر اسماعیل خاتون آبادی؛
شرح اصول کافی, مولی محمد امین بن محمد شریف؛
شرح اصول کافی، ح سین السجاسی الزنجانی؛
شرح اصول کافی، محمد حسین یحیی النوری؛
شرح فروع کافی، خلیل القزوینی؛
شرح فروع کافی، آغا محمد هادی بن المولی محمد صالح المازندرانی؛
شرح الکافی (مراة العقول)، علامه محمد باقر مجلسی ... .
............................
http://www.wikifeqh.ir/%D8%A7%D9%84%...A7%D9%81%DB%8C