خواندن يك صفحه از‌‌ يك كتاب را مي‌توان چند گونه تعبيركرد؛ چيدن شاخه گلي از يك باغ، چشيدن جرعه‌اي از اكسير دانايي، لحظه‌اي همدلي با اهل دل، استشمام رايحه‌اي ناب، توصيه يك دوست براي دوستي با دوستي مهربان و...ترک تعلّم و تعقّل

چنان که پیش‌تر گفتیم. علم ریشه و اساس عقل است. عقل نیز نقش مهمی در افزایش علم دارد و فزونی علم، عقل و خرد انسانی را افزایش می‌دهد. بنابراین یکی از مهم‌ترین آفات عقل، عدم تعلّم و یادگیری و کسب دانش خواهد بود؛ زیرا با کنار گذاشتن علم و دانش یکی از مهم‌ترین ریشه‌ها و پایه‌های عقل فرو می‌ریزد و رشد عقلانی انسان متوقف یا کند می‌گردد. از سوی دیگر چون علم و شناخت واقعیِ انسان از موجودات و حقایق با افزایش عقل افزایش پیدا می‌کند، در نتیجه با ترک تعقّل، دانش انسان هم نسبت به حقایق موجودات رشد نخواهد کرد.
بنابراین اگر می‌خواهیم شناخت و خردمان همیشه سیرتکاملی و فزونی بپیماید و هر روز به مرتبه بالاتری از علم و عقل نایل شویم، نباید نسبت به تعلّم و یادگیری کوتاهی کنیم، بلکه همواره باید برای کسب دانش تلاش کنیم. همچنین نباید از مصاحبت با دانشمندان و خردورزان غفلت کنیم و نیز لازم است از همنشینی و همراهی با نادانان و بی‌خردان دوری کرد تا توفیق رسیدن به دانش جدید و احراز رتبه‌ای بالاتر در عقل و خرد نصیب انسان شود.

صفحه 77/ اخلاق فطری/ محمد یبابانی اسکویی/ انتشارات نبأ/ چاپ اول/ سال 1391/ 280 صفحه/ 7500 تومان