روزشمار زيست شناسي و پزشكي

[پیمان هادی فرکوش]

تاريخ زيست شناسي و پزشكي ايران و جهان

[پیمان هادی فرکوش]

امروز دوشنبه30مرداد91


20اوت 2012


2 شوال 1433


در سال 1915 در چنين روزي “پاول ارليش”، محقق و پزشک آلماني چشم از جهان فروبست. وي، از پيشگامان خون شناسي و ايمني شناسي محسوب مي شود.

ارليش، نخستين کسي بود که درمان موثر، عليه بيماري “سيفليس” را يافت و به همراه “مچنيکوف” در سال 1908 برنده جايزه نوبل پزشکي شد. سيفليس، يک بيماري

آميزشي مسري است که باعث تخريب گسترده بافتي مي شود. اين بيماري با عنوان (مقلد بزرگ) شناخته شده است، زيرا علايم آن، شبيه بسياري از بيماري هاي

ديگر است. سيفليس دستگاه تناسلي، پوست و دستگاه عصبي مرکزي را درگير مي کند. اين بيماري بصورت مادرزادي و يا از طريق تماس آلوده جنسي بروز مي کند.

¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤ ¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤ ¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤

همچنين سال 1915 در چنين روزي نيز کارلوس جي فينلي ، اپيدميولوژيست کوبايي، درگذشت.

فينلي، پي برد که بيماري “تب زرد”، توسط نوعي پشه (Aedes Aegypti) از فرد بيمار به سالم انتقال مي يابد. وي، اگر چه آراي خود را در سال 1886 به چاپ رساند

ولي اين نظر تا 20 سال بعد با بي اعتنايي روبه رو بود. بيماري تب زرد، يک عفونت ويروسي است که در زمان کوتاهي عارض شده و به سختي قابل درمان است.

احتمال ابتلا به اين بيماري، هم در مناطق شهري و هم در مناطق جنگلي وجود دارد که در هر دو صورت، از طريق ويروسي از خانواده Flaviviridar به انسان سرايت

کرده و موجب عفونت مي شود. تب زرد، از طريق نيش پشه هايي که در مناطق آلوده زندگي مي کنند به انسان سرايت مي کند. اين نوع پشه ها معمولا در طول روز

فعال بوده و انسان را نيش مي زنند. بيماري ياد شده در مناطق مرطوب و گرمسيري از جمله در کشورهاي جنوب آمريکا و آفريقا شايع است.

[پیمان هادی فرکوش]

امروز پنج شنبه 2 شهريور91


23اوت 2012


5شوال 1433



درچنين روزي در سال 1982 ” استانفورد مور” بيوشيميدان آمريکايي و يکي از سه برنده جايزه نوبل شيمي 1972 درگذشت.

اين جايزه به دليل تحقيقات او در مورد ساختار مولکولي پروتيين ها به وي اهداشد.

¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤ ¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤ ¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤ در 23 آگوست 1997 نيز سر

جان کاودري کندرو، بيوشيميدان انگليسي که موفق شد ساختمان “پپتيدي ميوگلوبين” را مشخص سازد، چشم از جهان

فروبست. کندرو در سال 1962 به همراه “ماکس پروتز”، موفق به دريافت جايزه نوبل شيمي شد.

¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤ ¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤ ¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤

در سال 1931 در چنين روزي هاميلتون اتانل اسميت، ميکروب شناس آمريکايي و يکي از برندگان جايزه نوبل پزشکي و

فيزيولوژي سال 1978 در اين روز بدنيا آمد. اين جايزه به دليل کشف رده جديدي از آنزيم هاي محدودکننده که با شناسايي

توالي خاصي از توکلئوتيدها در مولکول ، dna مولکول را در آن نواحي مي شکنند، به او و دو محقق ديگر (ورنرآربر و دانيل

ناتانز) اعطا شد.

[پیمان هادی فرکوش]

امروز شنبه 4 شهريور91


25اوت 2012


7شوال 1433

در سال 1916 در چنين روزي “فريدريک چاپمن رابينز”، ويروس شناس و پزشک اطفال آمريکايي به دنيا آمد. رابينز، يکي از سه برنده جايزه نوبل پزشکي و فيزيولوژي سال 1954( به همراه جان اندرز و توماس ولر) بود. اين جايزه به دليل توفيق در کشت ويروس فلج اطفال در محيطهاي کشت بافتي در آزمايشگاه ، به اين سه دانشمند اعطا شد. اين موفقيت راه را براي توليد واکسن فلج اطفال هموار کرد. هيچ راه درمان مستقيمي براي بيماري فلج اطفال وجود ندارد.تنهاراه پيشگيري از طريق واکسيناسيون است. واکسن فلج اطفال يک محلول خوراکي است. ويروس بيماري فلج اطفال از طريق دهان وارد بدن مي شود . بيماري با نشانه هاي مقدماتي مثل تب ، سردرد ، تهوع و گلو درد آغاز مي شود. اين نشانه ها به يک سرماخوردگي ساده مي مانند. علايم گاه بعد از چند روز بکلي برطرف مي شود و بيمار بهبود کامل پيدا مي کند. اما در برخي افراد بعد از مدت کوتاهي بيماري دوباره عود مي کند. عود بيماري به مفهوم آن است که ويروس خود را به خون رسانده است و از طريق گردش خون به اعصاب مرکزي رسيده است.
مغز ونخاع اعصاب مرکزي هستند که کنترل همه اعضا بدن را بر عهده دارند اين بار بيماري با علايمي مثل سفتي گردن، سردرد شديد، درد عضلات همراه است که گاه منجر به نوعي بي حسي و يا شل شدگي در گروهي از عضلات بدن مي شود. ¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤ ¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤ ¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤ در سال 1900 در چنين روزي ، “سر هانس آدولف کربس”، بيوشيميدان انگليسي (متولد آلمان) به دنيا آمد. کربس در سال 1953 به همراه “فريتزليپمن”، برنده جايزه نوبل فيزيولوژي و پزشکي شد. جايزه نوبل، به دليل کشف چرخه اي از واکنش هاي شيميايي داخل سلولي که چرخه کربس ناميده مي شود، به آنان اعطا شد. چرخه اسيد سيتريک يا کربس مسير اصلي فرآيند اکسيداسيون داخل سلولي است. ¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤ ¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤ ¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤ 25 آگوست 1793 نيز “مارتين هاينريش راتکه”، آناتوميست آلماني ، ديده به جهان گشود.او نخستين کسي بود ک در ، 1839 ساختاري از رويان که لوب قدامي غده هيپوفيز را مي سازد و “بن بست راتکه”، ناميده مي شود را توصيف و تشريح کرد.

[پیمان هادی فرکوش]

امروز پنج شنبه9 شهريور91


30اوت 2012


12شوال 1433


امروز سالروز تولد” تئودور سودبرگ ” شيميدان سوئدي و برنده جايزه نوبل شيمي سال 1926ميلادي است. اين دانشمند 42 ساله سوئدي استاد دانشگاه اوپسالا به خاطر تحقيقات و کشفياتش درباره ساختار ماده و بويژه چگونگي عملکرد چسبها جايزه شيمي را دريافت کرد. سودبرگ، همچنين روشي براي سانتريفوژ مولکوهاي بزرگ برحسب وزن مولکول شان دريافت کرد. وي، نشان داد که پروتئين هايي نظير هموگلوبين وزن مولکولي بسيار بالاتري از مواد اوليه شان دارند.

[پیمان هادی فرکوش]

امروز جمعه 10شهريور91


31اوت 2012


13شوال 1433


در سال 1786 در چنين روزي ميشل اوژن شورول شيميدان فرانسوي و بنيانگذار شيمي چربي ها به دنيا آمد.

وي کاشف اسيدهاي چرب و استئارين و مخترع شمع هاي جديد بر مبناي استئارين است. استئارين باعث استقامت شمع شده و موجب مي شود که شمع ديرتر آب شود. اگر مقدار استئارين بيشتر از حد معمول باشد، شمع، حالت صابوني به خود مي گيرد. پدر شورول شماع بود و شورول نيز مدتها به اين کار مشغول بود. بعد از اتمام تحصيلاتش، به تحقيقات شيميايي پرداخت و طريقه تجزيه” مواد چربي و روغنهاي نباتي و حيواني “را کشف کرد و شمع گچي را اختراع کرد. شورول نخستين کسي بود که وجود قند در ادرار را کشف کرد. او که بيش از 102سال عمر کرد مخترع و نام گذاري کننده مارگارين نيز محسوب مي شود. مارگارين همان کره گياهي است که از روغن و آب تشکيل شده است. بدين ترتيب که روغن هاي مايع گياهي را با آب و يکسري مواد افزودني نظير شيرخشک، امولسي فاير، بتا کاروتن و اسانس ترکيب کرده و مارگارين توليد مي کنند. تفاوت مارگارين با کره طبيعي در نوع روغن اش است. کره به صورت طبيعي حاوي آب و روغن شير است ولي مارگارين همان طوري که گفته شد از روغن گياهي توليد مي شود. ¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤ ¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤ ¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤
31 آگوست 1821 نيز “هرمان لودويک فرديناند فون هلمهولتز”، دانشمند آلماني، که تحقيقات فراواني در زمينه فيزيولوژي، الکتروديناميک، رياضيات، اپتيک و هواشناسي انجام داد، چشم به جهان گشود. فون هلمهولتز، در سال 1850 سرعت هدايت جريان عصبي در طول يک عصب را اندازه گيري کرد و در 1851 افتالموسکوپ را ساخت. توسط افتالموسکوپ ، چشم پزشک مي تواند پشت چشم (ته چشم) را ببيند و بدينوسيله مي تواند تشخيص دهد که عصب بينايي، سالم است و آسيبي به آن نرسيده. تست ميدان بينايي (پريمتري) براي تشخيص نقاط کور انجام مي شود و در صورت لزوم، آزمايش هاي ديگري هم انجام مي گيرد. هلمهولتز، عملکرد حلزون در گوش داخلي را کشف و تئوري يانگ را در زمينه ديد رنگي تکميل کرد.

[پیمان هادی فرکوش]

امروز سه شنبه 14شهريور91


4 سپتامبر 2012


17شوال 1433




چهارم سپتامبر سالروز تولد “ماکس دلبروک” زيست شناس آلماني از پيشگامان ژنتيک مولکولي است. وي در سال 1969 ميلادي به دليل تحقيق در مورد رپليکاسيون و ساختار ژنتيکي باکتريوفاژها به همراه دو دانشمند ديگر، موفق به دريافت جايزه نوبل پزشکي و فيزيولوژي شد. باکتريوفاژها، ويروس هايي هستند که مي توانند باکتري ها را آلوده و آنها را نابود کنند. از زمان کشف باکتريوفاژها،بشر همواره در پي استفاده از اين خاصيت آنها به منظور مقابله با بيماري هاي گوناگون باکتريايي بوده است.

[پیمان هادی فرکوش]

امروز دو شنبه 27شهريور91


17سپتامبر 2012


30شوال1433



در سال 1683 در چنين روزي،”آنتوني وان ليوونهوک”، نتيجه مشاهداتش در مورد موجودات ريز ميکروسکوپي موجود در پلاک دندان را به انجمن سلطنتي لندن ارايه کرد.

وي، در سال 1674 نيز براي نخستين بار با عدسي شيشه اي، قطره آب دريا را مورد مطالعه قرار داد و در يک نامه به انجمن سلطنتي نتايج مشاهدات خود بازگو کرد. علم ميکروبيولوژي با نامه ليوونهوک در سال 1674 به انجمن سلطنتي لندن آغاز شد.
در اين نامه که نخستين شرح حال درباره جلبک ها و پروتوزوئرها محسوب مي شود ، آمده است: موجودات بسيار ريز که برخي کروي، برخي بيضوي داراي شاخک هاي ريز، برخي با ضمائمي در انتهاي بدن، برخي با حرکت کند و عده اي با حرکت سريع، هستند. اين موجودات به رنگ هاي مختلف، برخي سفيد يا بي رنگ، عده اي سبز و به رنگهاي ديگر ديده مي شوند. سرعت حرکت اکثر آنها در قطره آب، آنچنان سريع است که مرا به شگفتي واداشته است. اين تاجر هلندي که تحصيلات کلاسيک نداشت و برحسب طبيعت، کنجکاو بود، ميکروسکوپ و روش مشاهده خود را برملا نمي کرد. پس از مرگ وي، 400 نوع ميکروسکوپ از وي بر جاي ماند که همه آنها به جز چند ميکروسکوپ، به طرز اسرارآميزي ناپديد شدند. امروزه تا حدي اطلاعاتي درباره ابزار کار ليوونهوک، بدست آمده است.


¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤ ¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤ ¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤

17 سپتامبر 1905 نيز “مريل چيس”، ايمني شناس آمريکايي و از پيشگامان ايمني شناسي سلولي، به دنيا آمد.

وي، در دهه 1940 موفق شد،دسته جديدي از واکنش هاي ايمني را که امروز با نام “واکنش هاي ايمني با واسطه سلول” شناخته مي شوند، شناسايي کند.

[پیمان هادی فرکوش]

امروز شنبه 22مهر91


13اكتبر 2012


27ذي القعده1433


در چنين روزي در سال 1822 “رودلف ويرشو” پايه گذار “آسيب شناسي سلولي” به دنيا آمد.
ويرشو، در سال 1858 کتابي به عنوان “ آسيب شناسي سلولي” انتشار داد. او همچنين در زمينه بهبود وضعيت بهداشتي در شهر برلين تلاش و تحقيق کرد.
ويرشو، معتقد بود که عوامل محيطي نظير شرايط نامناسب زندگي به اندازه ميکروب ها در ايجاد بيماري موثرند. وي، همچنين، به رشد و پيشرفت دانش انسان شناسي در آلمان کمک زيادي کرد.

[پیمان هادی فرکوش]

امروزپنجشنبه 23آذر 91


13دسامبر2012



در چنين روزي در سال 1809 نخستين عمل جراحي “اواريوتومي” Ovariotomy براي خارج ساختن توده تخمداني در آمريکا انجام شد. جراح اين عمل، دکتر “مک داول” بود و توده خارج شده 22 پوند وزن داشت و بيمار هنگام جراحي، 45 ساله بود و تا 87 سالگي زندگي کرد. يکي از مشکلات شايع زنان، دردهاي شکمي ناشي از توده هاي لگني، به ويژه توده هاي تخمداني است. بيماريهاي تخمدان ممکن است در نتيجه تغييرات فيزيولوژيک ، عفونت ها و يا نئوپلاسم هاي خوش خيم و بدخيم، ايجاد شوند. بسياري از تومورهاي تخمدان ( 85 درصد) خوش خيم هستند و آنها در زنان 20 - 44 سال اتفاق مي افتد و احتمال اينکه يک تومور اوليه تخمدان بدخيم باشد، بعد از يائسگي 45 درصد و قبل از يائسگي 13 درصد است. بسياري از تومورها نشانه هاي غيراختصاصي خفيفي ايجاد مي کنند، که از جمله علائمي که مي تواند ناشي از کيستهاي تخمداني باشد، عبارتند از اتساع شکم، درد يا احساس ناراحتي در شکم، علائم ادراري يا گوارشي، خونريزي واژينال، که به طورکلي مشکل جدي ايجاد نمي کنند مگر در موارد پيچ خوردگي يا پارگي کيست و يا خونريزي به داخل کيست که بيمار با درد حاد شکم، ضعف، سرگيجه، غش، تب و فشار ناپايدار مراجعه مي کند که جزو اورژانسهاي پزشکي بوده و اقدامات مقتضي مي بايست به صورت اورژانس صورت گيرد.