پرتکل مادرید (ثبت علائم تجاری)

[عرفان سلیم زاده]

موافقت نامه مادرید در خصوص ثبت بین المللی علائم ( 1891 ) و پروتکل مربوط به این
. موافقت نامه 1989
به طور کلی دو معاهده حاکم بر نظام ثبت بین المللی علائم است : نخست موافقت نامه مادرید
که در سال 1891 منعقد شد و در سالهای 1900 ( در بروکسل ) ، 1911 ( واشنگتن ) ، 1925 ( لاهه ) ، 1934
( لندن ) ، 1957 ( نیس ) و 1967 ( استکهلم ) مورد تجدیدنظر قرار گرفت و سرانجام در 1979 نیز
اصلاح گردید ؛ دوم پروتکل مربوط به این موافقت نامه است که در سال 1989 به منظور انعطاف پذیر و
سازگارتر کردن آن با قوانین داخلی برخی کشورها که قادر به الحاق به موافقت نامه مذکور نبودند ،
منعقد شد .

کشورهای عضو کنوانسیون پاریس برای حمایت از مالکیت صنعتی می توانند به دو سند فوق
ملحق شوند . این دو معاهده به موازات یکدیگر و در عین حال مستقل از یکدیگر هستند و دولتها بنا به
اختیار خود می توانند به هر یک از آنها یا به هر دو بپیوندند . مضافاً اینکه ، هر سازمان بین الدولی که
دارای دفتر ثبت مستقل برای علامت باشد ( مانند اتحادیه اروپا ) مجاز است به عضویت پروتکل درآید .
اسناد الحاق یا تصویب این معاهدات نزد مدیرکل سازمان جهانی مالکیت فکری ( معنوی ) به ودی عه
گذاشته خواهد شد . دولتها یا سازمانهایی که عضو نظام مادرید هستند کلاً به عنوان طرفهای متعاهد
خوانده می شوند .
این نظام قادر است از علامت در شمار زیادی ا زکشورها ، از طریق انجام ثبت بین المللی در هر
یک از طرفهای متعاهد تعیین شده در اظهارنامه ها ثبت در چارچوب مقررات آن طرف متعاهد ، حمایت
به عمل آورد .
اظهارنامه ثبت بین المللی (اظهارنامه بین المللی ) را باید تنها اشخاص حقیقی یا اشخاص
حقوقی دارای محل فعالیت ، اقامتگاه یا تابعیت یک طرف متعاهد موافقت نامه یا پروتکل تسلیم نمایند .
طبق موافقت نامه ، علامت موضوع اظهارنامه بین المللی باید از قبل در اداره مالکیت صنعتی طرف مبداء
( کشور یا سازمان بین الدولی ) به ثبت رسیده باشد ، اما در پروتکل صرف تسلیم اظهارنامه برای ثبت
علامت به این اداره برای درج آن در اظهارنامه بین المللی کفایت می کند . اظهارنامه بین المللی تنها از
طریق اداره مالکیت صنعتی طرف مبداء به دفتر بین المللی سازمان جهانی مالکیت فکری ارائه
خواهد شد .
در اظهارنامه ثبت بین المللی باید اسامی یک یا چند طرف متعاهدی که متقاضی مایل است
علامتش در آن طرفها مورد حمایت قرار گیرد ، مشخص گردد . البته بعداً نیز افزودن موارد جدیدی به
فهرست قبلی امکان پذیر خواهد بود . تنها طرفهای متعاهدی می توانند در اظهارنامه بین المللی نام برده
شوند که عضو همان معاهده ای باشند که طرفی که اداره مبداء برای تسلیم اظهارنامه درآنجا واقع است ،
در آن معاهده عضویت داشته باشد .
تعیین طرف یا طرفهای متعاهد معین در اظهارنامه ثبت بین المللی طبق موافقت نامه پروتکل ،
و بسته به اینکه کدام معاهده میان طرف های متعاهد ذیربط ( طرف متعاهد مبداء و طرفی که در آنجا
تقاضای حمایت از علامت شده است ) مشترک است ، صورت می گیرد . چنانچه هر دو طرف متعاهد ، هم
در پروتکل ، Safeguard Clause عضو موافقت نامه و هم عضو پروتکل باشند، بر اساس شرط حفاظت
تعیین کشورهای مورد نظر بر اساس موافقت نامه خواهد بود و نه پروتکل . در غیر اینصورت بر اساس
موافقت نامه یا پروتکل عمل خواهد شد به علاوه چنانچه تنها موافقت نامه حاکم بر اظهارنامه باشد کلیه
مکاتبات به زبان فرانسه خواهد بود . اما اگر یکی از موارد کشورهای تعیین شده مشمول پروتکل باشد ،
متقاضی مخیر است زبان انگلیسی یا فرانسه را به کار ببرد .
به محض اینکه دفتر بین المللی ، اظهارنامه بین المللی را دریافت دارد ، آن را از لحاظ انطباق با
الزامات موافقت نامه ، پروتکل و آئین نامه مشترک آنها مورد بررسی قرار می دهد . این بررسی محدود به
جنبه های شکلی از جمله طبقه بندی و قابل درک بودن فهرست کالاها یا خدمات است و هر گونه بررسی
ماهوی مانند اینکه آیا علامت واجد شرایط برای حمایت است یا آیا تعارضی میان این علامت و علائم
قبلی وجود دارد به عهده طرف یا طرف های متعاهد تعیین شده در اظهارنامه بین المللی می باشد . دفتر
در صورت عدم مشاهده نقض در اظهارنامه ، آن را در دفتر ثبت بین المللی وارد و WIPO بین المللی
سپس آن را در نشریه خود راجع به علائم بین المللی منتشر می کند . طرفهای متعاهد تعیین شده
می توانند ثبت بین المللی را از لحاظ انطباق با قوانین داخلی خود مورد بررسی قرار دهند . چنانچه
برخی موارد ماهوی منطبق با این قوانین نباشد ، از این حق برخوردارند از حمایت از علامت در قلمرو
خود امتناع ورزند و دلایل رد را طبق موافقت نامه حداکثر ظرف دوازده ماه از تاریخ ابلاغ ، به اطلاع دفتر
بین المللی برسانند . البته این مدت در پروتکل هجده ماه تعیین شده است . در هر حال موضوع رد
اظهارنامه به آگاهی دارنده علامت می رسد ، در دفتر ثبت بین المللی وارد می گردد و سرانجام در
نشریه فوق الذکر منتشر می شود . تقاضای تجدیدنظر یا هر گونه اعتراضی به رد علامت تنها به اداره
مالکیت صنعتی طرف رد کننده علامت و صاحب آن که تقاضای ثبت بین المللی علامت را کرده است ،
مربوط می گردد و دفتر بین المللی هیچ گونه دخالتی در آن نخواهد داشت اما در هر حال تصمیم نهائی
در این خصوص به اطلاع دفتر بین المللی رسیده و منتشر می گردد .
آثار ثبت بین المللی علامت در هر کشور یا سازمان بین الدولی تعیین شده که آن را به عنوان
طرف متعاهد مورد حمایت قرار می دهد از تاریخ ثبت بین المللی است . این حمایت می تواند بعداً به
درخواست صاحب علامت تنها به برخی از کالاها و یا خدمات درخواست شده محدود گردد یا اینکه از
تعدادی از کشورها که در آنها علامت مورد حمایت بوده است ، صرف نظر شود . به علاوه ، ثبت
بین المللی در ارتباط با تمام یا برخی از طرفهای متعاهد تعیین شده و تمام یا برخی از کالاها یا خدمات
موضوع حمایت ، قابل انتقال به غیر است .
با توجه به مراتب فوق ، نظام ثبت بین المللی علائم دارای مزیتهایی برای صاحب آن است .
صاحب علامت به جای تسلیم اظهارنامه های ملی در هر یک از کشورهای مورد نظر به زبانهای مختلف و
طبق قوانین و مقررات آن کشورها و تقبل هزینه های گزاف از این بابت ، صرفاً با تسلیم یک اظهارنامه
بین المللی به دفتر بین المللی ( از طریق اداره مبداء ) به یک زبان ( فرانسه یا انگلیسی ) و پرداخت
مبلغی معین ، می تواند از حمایت در این کشورها برخودار شود .
همین امتیازات عیناً برای تجدید ثبت که هر ده سال یکبار صورت می گیرد ، وجود دارد . همین
طور چنانچه ثبت بین المللی به شخص ثالث واگذار گردد یا هرگونه تغییری در آن ، مانند تغییر نام و
نشانی ، به وجود آید ، این کار صرفاً با انجام تشریفاتی واحد ، در مورد کلیه طرف های متعاهد تعیین
شده ، نافذ خواهد بود .
سرانجام اینکه تا سال 2006 جمعاً حدود 80 کشور عضو این معاهدات بودند . جمهوری اسلامی
ایران نیز درسال 1381 به موافقت نامه و پروتکل ملحق شده است .
Trademark . ر.ک
Madrid Agreement for the Repression of False or Deceptive Indications of
Source on Goods ( ١٨٩١ )
موافقت نامه مادرید در مورد جلوگیری از نصب نشانه های منبع مجعول یا گمراه کننده بر
1958 و ، 1934 ، 1925 ، روی کالا ( 1891 ) این موافقتنامه در سال 1891 منعقد شد و در سالهای 1911
1967 مورد تجدیدنظر قرار گرفت . به موجب آن کلیه کالاهای دارای نشانه های منبع مجعول یا گمراه
کننده که با استفاده از آن یک کشور متعاهد یا محلی واقع در کشور متعاهد ، به طور مستقیم یا غیر
مستقیم به عنوان کشور مبداء محصول معرفی می گردد ، می تواند به هنگام ورود به یک کشور عضو
ضبط گردد یا سایر اقدامات و ضمانت اجراهای داخلی در مورد این گونه از محصولات وارداتی به اجرا
گذاشته شود . در موافقت نامه نحوه و موارد ضبط مشخص و همچنین استفاده از نشانه هایی که عموم را
در مورد منشاء کالا گمراه کندحتی در مرحله تبلیغات و بازاریابی برای فروش کالا نیز ممنوع شده است و
بازاریابی برای فروش کالا نیز ممنوع شده است . تشخیص این امر که کدام نشانه جغرافیایی در محدوده
نیست ، به عهده دادگاه های هر Generic موافقت نامه مورد بحث می گنجد و دارای خصوصیات ژنریک
کشور متعاهد است . در موافقت نامه هیچ گونه اتحادیه ، رکن اداره کننده یا بودجه ای پیش بینی نشده
است . این موافقت نامه که یکی از اسناد مهم برای جلوگیری از سوء استفاده از مشخصات کالاهای
سنتی است ، دارای بیش از 30 عضو تا سال 2006 بوده است . جمهوری اسلامی ایران نیز درسال 1382 به
این سند ملحق شده و به این ترتیب قادر به اعمال برخی حمایت ها از محصولات دارای مبداء جغرافیائی
ایران در سایر کشورهای عضو در مقابل سوء استفاده های احتمالی خواهد بود .
متن پروتکل در قالب فایل pdf:http://www.google.com/url?sa=t&rct=j...8kkkyQ&cad=rja
منابع:
www.ssaa.ir
www.pillsburylaw.com