با سلام
به نظرم حیفه که با این همه علاقه به شعر و مشاعره و.....
اطلاعاتی از ساختار شعر نداشته باشیم
ساختاری که نزدیک 1000 سال داره روی کلام منظوم یا همون شعر پیاده میشه
خب ما با دونستن اصول فنی شعر پارسی میتونیم به بقای اون کمک کنیم
علاوه بر این درک خودمون رو هم از شعر بالا میبریم و متوجه ظرافت هایی میشیم که تا حالا ندیده بودیم
اینجا هدف آموزش عروض هست
و میخوایم همه وزن شعرو قافیه و .. رو درباره شعر یاد بگیریم
این آموزش قطعا قسمت قسمت خواهد بود و سعی میکنم با همکاری و کمک بقیه دوستان بصورت کاملا واضح و ساده و کاربردی توضیح بدم
البته هر جا برای کسی سوالی پیش اومد هم میتونه بپرسه
به امید روزی که هر کدوم از ما بتونه وقتی دیوان حافظ دستش گرفت به جای به به و چه چه الکی ,
در مورد آرایه ها و وزنشو این جور مشخصاتش صحبت کنه
این موضوع همیشه یادمون باشه همونطور که یک نوازنده خوب باید حتما در چارچوب موسیقی نوازندگی رو یاد بگیره تا بتونه موفق بشه
همونطور که یک مهندس خوب باید اطلاعات خوبی از اصول و قواعد علمی مرتبطش داشته باشه تا موفق بشه
یک شاعر هم باید اگاهی لازم رو از ساختار شعر داشته باشه تا هم شعرش ارزش پیدا کنه و هم بتونه در این زمینه تخصص پیدا کنه
بگذریم
خب ما دو نوع وزن در ادبیات فارسی داریم
وزن عروضی و وزن هجایی
که وزن هجایی تقریبا 1000 سالی میشه که منسوخ شده و قواعد خیلی سختی داره
اما وزن عروضی:
وزن عروضی در واقع به بررسی نحوه قرار گیری هجا ها در یک عبارت می پردازه
چون اسم هجا اومد ذهنتون سمت وزن هجایی نره اون دیگه عملا وجود نداره و این یه تشابه اسمیه
حالا نحوه قرار گیری هجاها یعنی چی؟
هجا (بخش) 3 نوع داره
هجای کوتاه : صامت + مصوت کوتاه = ل ب تو که و....
هجای بلند : (حالت اول) صامت + مصوت بلند = با یا تا و.....
(حالت دوم) صامت + مصوت کوتاه + صامت = من سر کج و .....
هجای کشیده : (حالت اول) صامت + مصوت کوتاه + صامت + صامت = درد خورد چشم و .....
(حالت دوم) صامت + مصوت بلند + صامت = بار میخ دود و......
توجه کنید که توی عروض نحوه نوشتن مهم نیست بلکه اون چیزی که بیان میشه (تلفظ) مهمه
این همیشه یادتون باشه اگه دوتا کلمه سوا نوشته بشن ولی باهم خونده بشن ما تلفظ باهمشون برامون ملاکه و با اون نوع هجا ها رو تشخیص میدیم
مثال: شکست ازغصه ات قلبم که ما شکستز غص صه ات قلبم میخونیم
اینم یادتون باشه که هجای کوتاه با uو هجای بلند با_ و هجای کشیده رو با _. نشون میدن
البته هجای کشیده اگر آخر مصرع باشه بصورت کشیده نشون داده میشه
اگر آخر مصرع نباشه مثلا اول یا وسط مصرع باشه بصورت یک هجای کوتاه و یک هجای بلند نشون داده میشه
بگذریم حالا با توجه به مطالب گفته شده بیاین نوع هجاهای عبارت(شکست از غصه ات قلبم ) رو معلوم کنید
این پایه عروض هست یعنی اگر یتونید نوع هجاهارو راحت تشخیص بدید مشکلی نخواهید د اشت
شکست از غصه ات قلبم
تلفظ= شکستز غصه ات قلبم
ش + کس + تز + غص + صه + ات +قل +بم
دیدید که تشدید هم دوتا حساب شد
خب حالا ترکیب بالا رو با علامت ها نشون میدیم
u _ _ _ u _ _ _
دیدید به همین راحتی حالا اینکه وزنش چیه کاری نداریم ان شا الله تو قسمت های بعد
فعلا بیاین رو همین کار کنید
یه کتاب شعر دستتون بگیرید برای خودتون و چیدمان هجاها رو پیدا کنید و با چشماتون ببینید که شعر چه اسراری داره
فقط یه نمونه از حافظ رو براتون بررسی میکنم
فکر بلبل همه آنست که گل شد یارش*******گل در اندیشه که چون عشوه کند در کارش
تلفظ=
فک + ر + بل + بل + ه + مه + آ + نس + ت + که + گل + شد + یا + رش
گل + د + رن + دی + شه + که + چون + عش + وه + ک + ند + در + کا + رش
فقط یه نکته اگه دقت کنید کلمه آنست قسمت الف هجای بلند و نست هجای کشیده است که طبق تعریف به هجای بلند و کوتاه تبدیل شده
حالا نمایش به علایم
_ u u _ _ u u _ _ u _ _ _ _
_ u u _ _ u u _ _ u _ _ _ _
دیدید ؟
چیدمان هجاها در دو مصراع مثل همه
یعنی تا آخر این غزل چیدمان اینجوریه
این نوع چیدمان رو وزن میگیم کا وزن همه مصرع ها یکی هست که این خاصیت غزله
همین الان دست بکار بشید و گزارش کارتونو به ما هم بگید
البته ریزه کاری های دیگه ای هم هست اگر جایی دیدید وزن و نمیشه در آورد یا مثل هم نیست احتمالا بخاطره اونه
که بقیش باشه واسه بعدا
پیدا کردن وزن به همین راحتیه
بسم الله......
موفق باشید
علاقه مندی ها (Bookmarks)