بیم‌ها و امیدها برای «جدایی نادر از سیمین»

[zolfa]

آيا نماينده سينماي ايران در اسكار به توفيق مي‌رسد؟


اگر اعضای آکادمی، نام «جدایی نادر از سیمین» را میان 10 نامزد نهایی بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان اسکار2013 قرار ندهند، کج سلیقگی کرده‌اند؟
اگر از فضای رسانه‌ای که این روزها ایجاد شده متأثر باشید قطعا به این سؤال پاسخ مثبت می‌دهید؛ به خصوص اینکه این‌بار علاوه بر تحلیل‌های خوشبینانه داخلی، برخی از رسانه‌های بین‌المللی نیز بخت بالایی برای موفقیت جدایی نادر از سیمین قائل شده‌اند. طبق پیش‌بینی اسکرین دیلی، فیلم فرهادی یکی از نامزدهای نهایی اسکار امسال خواهد بود و برای رسیدن به این مرحله اصلا کار سختی را پیش‌رو ندارد.
جدایی نادر از سیمین از 30سپتامبر (9دی) در سینماهای آمریکا اکران می‌شود؛ زمانی بسیار مناسب که به فصل اسکاری‌ها معروف است و اغلب آثار جدی و حیثیتی هالیوود نیز در این زمان به نمایش عمومی درمی‌آیند. اکران عمومی در آمریکا در کنار موفقیت فیلم در فستیوال برلین و شاید مهم‌تر از آن نمایش موفقیت‌آمیز در کشورهای اروپایی، بخت این ساخته فرهادی را برای موفقیت در اسکار افزایش داده است. نشریه توتال فیلم از 5 فاکتور برای موفقیت در اسکار نام‌برده است که جدایی نادر از سیمین از یکی از این عوامل برخوردار است؛ اینکه آکادمی اسکار علاقه خاصی به مضامین دردآلود دارد و اگر می‌خواهید جلب توجه کنید فیلم‌تان باید آکنده از مضامین مرگ، درد، سرطان، مصیبت و تراژدی باشد. جدایی نادر از سیمین هم یک ملودرام مدرن است که تماشاگرش را بدون استفاده از ابزارهای سنتی ملودرام‌های اشک‌انگیز، تحت تاثیر قرار می‌دهد.

فیلمی که فقط در پاریس یک میلیون نفر بیننده داشته، احتمالا می‌تواند تاثیر لازم را براعضای آکادمی اسکار هم بگذارد. نکته دیگر اینکه از 2سال پیش آکادمی تصمیم گرفت تعداد نامزدهای اسکار را به 2 برابر افزایش دهد؛ تصمیمی که برای هیجان‌انگیزتر شدن مراسم صورت گرفت. به این ترتیب وقتی به جای 5فیلم، قرار است 10فیلم به عنوان نامزد نهایی انتخاب شود، بخت نماینده سینمای ایران هم می‌تواند افزایش یابد. به هر حال قرارگرفتن در فهرست 10تایی به مراتب آسان‌تر از راه یافتن به فهرستی 5 فیلم است؛ آن هم فیلمی که تعداد کشورهایی که آن را اکران عمومی کرده‌اند به زودی به رقم 70می‌رسد که آمار فوق‌العاده‌ای است. سهم پخش‌کننده مقتدر جدایی نادر از سیمین را نیز نباید فراموش کرد. سونی پیکچر، پخش‌کننده فیلم فرهادی از کمپانی‌های معتبر هالیوود است و معمولا نقش کمپانی های بانفوذ در موفقیت اسکار قابل توجه است.
اساسا یکی از مشکلاتی که در بسیاری از دوره‌ها نمایندگان سینمای ایران با آن مواجه بوده‌اند نداشتن پخش‌کننده جهانی معتبر بوده. نیازی هم نیست راه دوری برویم سال گذشته «بدرود بغداد» نماینده سینمای ایران در اسکار بود که نه پخش‌کننده جهانی معتبری داشت و نه در کشور مهمی اکران شده بود و نه در فستیوال شاخصی حضور یافته بود. در واقع یکی از مهم‌ترین دلایل عدم توفیق نمایندگان سینمای ایران در اسکار همین رعایت‌نکردن قواعد بازی بوده است. با تمام نکات امیدبخشی که درباره جدایی نادر از سیمین صدق می‌کند و رعایت همه‌جانبه قواعد بازی، بدون درنظر گرفتن رقبای قدر فیلم، نمی‌توان درباره موفقیتش در اسکار با اطمینان سخن گفت.
«روزی روزگاری در آناتولی» (ترکیه) ساخته نوری بیگله‌جیلان که نامزد دریافت نخل طلای کن بود و درنهایت هم جایزه بزرگ هیأت داوران را کسب کرد، یکی از این رقبای قدرتمند است. در این فیلم کشمکش 12ساعته میان یک پزشک و یک دادستان به تصویر کشیده شده است.«آفتاب سوخته2» (روسیه) ساخته نیکیتا میخالکوف دیگر فیلم سرشناس این فهرست است و بد نیست بدانید قسمت اول این فیلم در سال 94 اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان را دریافت کرد.«اعلان جنگ» (فرانسه) به کارگردانی والری اونزلی، «گل‌های جنگ» (چین) ساخته ژانگ ییمو، «در تاریکی» (لهستان) ساخته آگنیژسکا هولند، «سوپرکلاسیکو» (دانمارک) ساخته اوله کریستین مادسن، «پیلا» (آلمان) به کارگردانی ویم وندرس و «به کجا می‌رویم» (لبنان) ساخته نادین لاباکی از دیگر رقبای جدی جدایی نادر از سیمین هستند.ضمن اینکه فیلم‌هایی چون «کارت پستال» (ژاپن)، «خط مقدم» (کره‌جنوبی) و «نان سیاه» (اسپانیا) را نیز نباید از قلم انداخت به‌خصوص این آخری که توانست برای حضور در اسکار، «پوستی که در آن زندگی می‌کنم» ساخته پدرو آلمادوار را کنار بزند.
تازه اینها فیلم‌هایی هستند که رسانه‌ها بر آنها تأکید دارند و باید به این نکته هم توجه داشت که گاهی اوقات شاهین اقبال روی شانه‌های یک فیلم کاملا گمنام می‌نشیند.
به این ترتیب حتی در سالی که برای موفقیت در اسکار پرامیدتر از همیشه به‌نظر می‌رسیم، نمی‌توانیم از رقبای قدرتمندی که در این ماراتن نفسگیر حضور یافته‌اند، چشم‌پوشی کنیم.
با این همه اگر بتوانیم موفقیت «بچه‌های آسمان» را تکرار کنیم و نماینده کشورمان بتواند از میان 62 فیلم دیگر به فهرست نامزدهای نهایی راه‌یابد، به موفقیتی بزرگ دست‌یافته‌ایم؛ موفقیتی که به‌سود همه سینمای ایران است؛ حتی آنهایی که از موفقیت‌ فرهادی چندان خوشحال نمی‌شوند.

همشهری