بررسي‌ پارامترهاي‌ موثر در “ فروشويي ستوني“‌ و امكان‌ استفاده‌ از آنها در روش ‌“ فروشويي تپه‌اي كانيهاي‌ اورانيوم‌ ساغند

[محسن آزماینده]

روش‌ فروشويي‌ تپه‌اي سنگ معدن اورانيوم‌دار به سبب داشتن هزينه‌هاي كمتر و مزاياي ديگر مورد توجه‌ تعدادي‌ از كشورهاي‌ جهان‌ قرار گرفته‌ و در بسياري از موارد جايگزين‌ روش‌ فروشويي‌ متداول‌ شده ‌است‌. براي‌ طراحي‌ و برپايي‌ تپه‌هاي‌ از سنگ‌ معدن‌ و اجراي‌ فرايند‌ با شرايط‌ مطلوب،‌ پارامترهاي موثري از جمله نوع‌ و غلظت‌ محلول‌ شوينده، قابليت‌ نفوذ و دبي‌ محلول‌، مدت عمليات فروشويي‌، اندازه‌ سنگ‌ معدن‌، نسبت‌ محلول‌ به‌ جامد (L/S) در فرايند مورد نيازند. اين‌ پارامترها ابتدا در مقياس ‌كوچكتر، طي آزمايشهايي‌ با‌ عنوان‌ فروشويي ستوني‌ بدست‌ آمده‌اند. در اين‌ طرح،‌ سه‌ نوع‌ نمونه‌ (از هر يك دو ستون ) براي‌ انجام‌ آزمايش‌ فروشويي‌ ستوني‌ در نظر گرفته‌ شده است:1- مخلوطي‌ از توده‌ معدني‌ اصلي‌ در كانسار 22- نمونه‌هاي‌ معرف‌ از كانسارهاي‌ 1 و 2 در طي‌ پيشرفت‌ عمليات‌ اكتشافي‌3- نمونه‌ سطحي‌ كانسار 1 كه‌ به روش‌ “ تابش‌سنجي دسته‌بندي” با عيارهاي آستانه‌اي‌ 100 و 300ppm تغليظ‌ شده‌ بود.در اين‌ آزمايشها پارامترهاي‌ زمان‌، مقدار اسيد (l/t) L/S , (Kg/t)، مقدار اكسيدان‌ EMF,PH ,(kg/t) بررسي‌ شدند. نتيجه‌ آزمايشها‌ قابليت‌ نفوذ خوب‌ همه نمونه‌ها را نشان‌ مي‌دهد. مقايسه‌ سه‌ نمونه‌ متفاوت‌ از كانسار 2 مشخص‌ نمود كه‌ اورانيوم‌ هر سه‌ نمونه‌ به سهولت،‌ و با شرايط‌ مطلوب،‌ كاملا قابل‌ بازيابي‌ است‌، به طوريكه‌ بازده‌ استحصال‌ اورانيوم‌ در مدت كمتر ازسه‌ هفته،‌ بيش‌ از 90% و مصرف‌ اسيد براي هر تن‌ نمونه 55 كيلوگرم‌ مي‌باشد (در مقايسه‌ با مقدار 100كيلوگرم‌ اسيد مورد نياز در روش‌ متداول) و‌ در صورت‌ ادامه‌ عمليات،‌ به 98% هم مي‌رسد. نمونه‌ معرف‌ كانسار 1 نيز به آساني فروشويي شده‌ است اما نتايج‌ حاصل مصرف‌ مقدار بيشتري‌ اسيد (مشابه‌آزمايشهاي فروشويي‌ متداول‌‌) نشان داده‌اند‌. بازدهي استحصال اورانيوم از نمونه‌ سطحي‌ كانسار 1 كه‌ با روش‌ تابش‌سنجي تغليظ‌ شده‌ بود، بيشتر از 80% بدست‌ آمد.