چرا گوش وز وز می کند؟!

[غزل بارون]

با این‌که کسی در خانه نیست و هیچ صدایی نمی‌آید، اما صدای زنگی را درون گوشش حس می‌کند که دیگر توان تحملش را ندارد. صدایی آزاردهنده که صبح و شب هم نمی‌شناسد و همیشه ادامه پیدا می‌کند؛ گاهی صدای زنگ است، گاهی همهمه و گاهی هم صدای سوت. اما چندان تفاوتی هم ندارد، چون به هر شکلی باشد آزاردهنده است.




به این سر و صداها یا شنیدن صدای زنگ در گوش، وزوز گوش (tinnitus) می‌گویند. البته این مشکل چنان شایع است که از هر پنج نفر یکی را درگیر می‌کند، ولی باید بدانید وزوز گوش خودش به تنهایی بیماری نیست و می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای مانند کم‌شنوایی یا آسیب گوش باشد.

هر چند که این حالت بسیار آزاردهنده است، اما معمولا مشکلی جدی نیست. همچنین با این‌که با افزایش سن شدت این صداها بیشتر می‌شود، ولی اغلب با درمان‌های مناسب بهبود می‌یابد. گاهی درمان بیماری زمینه‌ای که سبب ایجاد این حالت شده است، در رفع وزوز موثر است. گاهی نیز درمان‌های دیگری وجود دارد که صدای وزوز را کاهش می‌دهد یا مخفی می‌کند تا فرد کمتر متوجه آن شود.

نشانه‌های وزوز گوش
وزوز گوش معمولا با شنیده شدن صداهایی آزاردهنده که واقعا در محیط خارجی وجود ندارند، نمایان می‌شود. البته نوع صداهایی که شنیده می‌شوند متفاوت است و گاهی ممکن است صدای زنگی در گوش احساس شود، گاهی وزوز، همهمه، صدای تیک‌تیک، سوت یا صدایی مانند وزش باد.
شدت این صدا نیز متفاوت است و می‌تواند بسیار ضعیف یا بسیار پر سر و صدا باشد. در حقیقت گاهی این صداها تا حدی بلند است که با زندگی روزانه و تمرکز فرد تداخل پیدا می‌کند و باعث می‌شود صداهای واقعی که در محیط بیرون وجود دارند، به راحتی شنیده نشوند.
یکی از انواع وزوز گوش، موردی است که فقط خود فرد، صدای مزاحم را می‌شنود. البته این نوع شایع‌ترین حالت است که می‌تواند به علت بروز مشکل در گوش خارجی، میانی یا داخلی ایجاد شود. اما در نوع دیگر، پزشک هنگام انجام معاینات، متوجه این مشکل می‌شود و صدا را می‌شنود. این نوع نادر از وزوز گوش در اثر اختلالات عروقی، وضعیت استخوانی گوش یا انقباضات عضلانی بروز می‌کند.
در هر صورت چنانچه وزوز گوش باعث آزار و اذیت شما می‌شود، مراجعه به پزشک را فراموش نکنید.

علل وزوز گوش
بعضی از بیماری‌ها و مشکلات سلامتی می‌توانند سبب ایجاد یا بدتر شدن وزوز گوش شوند. البته در بسیاری از موارد هم علت اصلی، هیچ وقت مشخص نمی‌شود. در هر صورت یکی از علل شایع وزوز گوش، آسیب‌دیدن سلول‌های گوش داخلی است.

در اغلب افراد، وزوز گوش به دلیل افزایش سن، قرار گرفتن در معرض صداهای بلند برای مدتی طولانی، تجمع جرم در گوش و مشکلات استخوانی گوش ایجاد می‌شود

هر فردی ممکن است در طول عمر خود با وزوز گوش روبه‌رو شود، ولی در شرایطی که بدون استفاده از محافظ‌های گوش در معرض صداهای بلند قرار گیرد (مثل کندن آسفالت خیابان)، احتمال بروز این حالت نیز افزایش می‌یابد. همچنین افراد بالای 65 سال یا کسانی که سابقه اختلالات شنوایی مربوط به افزایش سن دارند، بیشتر با چنین شرایطی روبه‌رو هستند.

عوراض وزوز گوش
زندگی کردن با وزوز گوش، به طور حتم کیفیت زندگی فرد را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد. البته افراد مختلف، واکنش‌های متفاوتی نسبت به این وضعیت نشان می‌دهند، ولی خستگی، استرس، اختلال خواب، عدم تمرکز، مشکلات حافظه، افسردگی، اضطراب و تحریک‌پذیری از جمله مشکلاتی است که اغلب افراد در چنین شرایطی تجربه خواهند کرد. همچنین با این‌که درمان این عوارض در بهبود وزوز گوش بی‌تاثیر است، اما باعث می‌شود فرد حس بهتری داشته باشد.
در ضمن به خاطر داشته باشیم وزوز گوش اغلب به طور کامل درمان نمی‌شود، ولی برخی افراد کم‌کم به آن عادت می‌کنند و در نتیجه کمتر اذیت می‌شوند. پس بهتر است با شیوه‌هایی به کاهش این صداها یا مخفی شدنشان کمک کنیم؛ مثلا می‌توان با خودداری از عوامل محرک مانند صداهای بلند به بهبود شرایط کمک کرد یا با شنیدن موسیقی ملایمی و کاهش استرس، وضعیت را بهبود بخشید.

بهبود وزوز گوش
محققان علم پزشکی روش‌های درمانی جدیدی را برای درمان بیماری وزوز گوش ابداع کرده‌اند.
از میان روش‌های نوین درمان این بیماری می‌توان به استفاده از دستگاهی مشابه ام پی تری پلیر اشاره کرد که قادر است صوت‌های معینی را در حیطه دامنه شنوایی انسان تولید کند و آن را به همراه نوعی موسیقی آرامش بخش، پخش نماید. بیماران باید به مدت شش ماه، روزانه به مدت دو ساعت از این دستگاه استفاده نمایند. استفاده از این دستگاه برای بیماران مبتلا به وزوز گوش، تا کنون نتایج رضایت بخشی داشته است.
از دیگر روش‌های درمان بیماری می‌توان به کاشت الکترود و تحریک الکترومغناطیسی سلول‌های مغز اشاره نمود که به منظور جلوگیری از تولید پیام‌های عصبی اشتباه و پایان دادن به صدای وزوز گوش صورت می‌گیرد. جراحان عصب شناس بلژیک توانسته‌اند با استفاده از کاشت الکترود، برخی از بیماران را کاملا درمان کنند و علائم بیماری را کاملا برطرف سازند.
محققان دانشگاه مومنستر آلمان نیز نوعی موسیقی درمانی را بر پایه سلیقه و ذائقه موسیقایی گروهی از بیماران طراحی کردند. این گروه، متشکل از 39 بیمار بودند که به طور متوسط به مدت 5 سال از ناهنجاری «زنگ زدن گوش» رنج می‌بردند. برای این بیماران به مدت یک سال حداقل به مدت 12 ساعت در هفته، گوش دادن به این موسیقی‌ها تجویز شد. این محققان مشاهده کردند پس از یک سال وزوزهای ناخوشایند گوش آن‌ها کاهش قابل‌توجهی یافت.