ابو عبدالله محمد ابن عیسی ماهانی
ریاضیدان و منجم معروف مسلمان ایران(حدودا در سال 275 ه.ق ) از مردم کرمان و از افاضل علمای عدد و مهندسی عالیقدر و منجمی زبردست بود و در بغداد می زیست . تاریخ تولد و وفات وی به طور دقیق معلوم نیست ، ولی با مراجعه به مدارک موجود می توان حدس زد که وی در حدود سال 210 ه.ق در ماهان کرمان به دنیا آمده و در حدود سال 275 ه.ق در گذشته است . خیام در کتاب جبر و مقابله خود از ماهانی نام برده و نوشته است : (...و اما از متاخران یکی از ایشان به نام ماهانی مهندسی درصدد تحلیل جبری مقدمه ای برآمد که ارشمیدس در شکل چهارم از مقاله ی دوم کتاب خود موسوم به کره و استوانه به کار برده است و این امرمنجر شده معادله ای بین کعب ها و مال ها و اعداد و وی بعد ازتفکر زیاد از حل آن عاجز ماند و لهذا حکم به امتناع آن کرد . بعد ابو جعفرخازن پیدا شد و آن را به وسیله ی قطوع مخروطی حل کرد.) ماهانی در رساله ای که در تفسیر مقاله ی دوم از کتاب ارشمیدس درباره ی کره و استوانه نوشته متذکر شده است که از نه مساله ی این مقاله هشت مساله را حل کرده ولی موفق به حل مسله ی چهارم نشده است . این مساله عبارت است از: ( تقسیم کردن کره به وسیله ی یک صفحه به دو قطعه به وجهی که نسبت حجم آن ها مساوی باعدد معلومی باشد . ) ماهانی کوشیده بود این مسئله را به وسیله ی جبر و مقابله حل کند و معادله ماهانی را به دست آورد . ماهانی هم چنین از منجمان زبر دست زمان خود بود ه است و از جمله آثار او زیجی است در حدود سال 250 ه.ق که به او نسبت داده شده و ابن یونس چندین رصد ماهانی در بغداد را گزارش کرده است .
علاقه مندی ها (Bookmarks)