وسواس کندن مو

وسواس کندن مو (تریکوتیلومانیا Trichotillomania)

تعریف : وسواس کندن مو (Hair Pulling) جزو اختلالات کنترل تکانه دسته‌بندی می‌شود و عبارت است از کندن مکرر موها که می‌تواند منجر به از دست دادن مقدار قابل توجهی از مو شود. به طور معمول فرد پیش از کندن مو تنش و اجباری را برای انجام این کار در خود احساس می‌کند، متعاقب آن مبادرت به این عمل می‌نماید و سپس حالتی از رضایت و آرامش موقت را تجربه می‌کند. پس از مدت کوتاهی این چرخه بار دیگر آغاز می‌شود و بدین ترتیب شخص مکرراً موهای خود را می‌کند. در بسیاری از موارد قبل از کندن، فرد دسته‌ای از موهای خود را دور انگشت می‌پیچد (Hair Twirling).

همه‌گیری شناسی :

تریکوتیلومانیا در زنان شایع‌تر از مردان است. همچنین قسمت عمده‌ی کودکانی که موهای خود را دور انگشتانشان می‌پیچند و یا آن را می‌کَنند، دختر بچه‌ها هستند. میزان شیوع این اختلال را کمتر از یک درصد می‌دانند ولی چنانچه کندن مو بدون احساس تنش و اجبار قبل از کندن و نیز بدون احساس رضایت و آرامش پس از کندن را نیز جزو موارد این بیماری به حساب آوریم، شیوع بسیار بالاتری خواهیم داشت.


http://www.pezeshki.net/fa/images/mookani2.jpgتظاهرات بالینی :

موی تمام قسمت‌های بدن ممکن است توسط فرد کنده شود ولی بیشترین مناطق درگیر به ترتیب شیوع عبارتند از موی سر، ابرو، مژه و صورت. معمولاً سایر اختلالات پوستی وجود ندارند و پوست سر بجز در مناطق کنده شده سالم است.
در موارد نسبتاً شدید، این بیماری می‌تواند نشانه‌ای از اضطراب، افسردگی و یا وسواس فکری-عملی باشد. در چنین حالاتی، درمان همزمان اختلالات مذکور ضروری است. اغلب کسانی که با این مشکل دست به گریبانند، متوجه شده‌اند که رفتار کندن مو در شرایط استرس، ناراحتی و اضطراب تشدید می‌شود.


روند و پیش‌آگهی بیماری :

بطور معمول این اختلال پیش از 17 سالگی آغاز می‌شود. در مواردی که سن آغاز علایم قبل از 6 سالگی باشد - در صورت اقدام تخصصی مناسب - پاسخ به درمان بهتر و موفقیت‌تر خواهد بود. در این مرحله استفاده از درمان‌هایی نظیر هیپنوتیزم-درمانی (هیپنوتراپی)، رفتاردرمانی و درمان‌های حمایتی نتایج بسیار خوبی خواهند داشت. در صورتی که سن آغاز علایم بعد از 13 سالگی باشد، احتمال مزمن شدن بیماری بیشتر و نیازمند درمان طولانی‌تری می‌باشد.
عادت پیچیدن مو به دور انگشت اغلب در دوران کودکی ایجاد می‌شود. اگرچه در برخی موارد این عادت پس از مدتی از بین می‌رود ولی ممکن است زمینه‌ساز ابتلا به وسواس کندن مو باشد. بنابراین با مشاهده‌ی آن باید اقدامات درمانی لازم را آغاز نمود تا از تثبیت بیماری و تبدیل آن به تریکوتیلومانیا پیش‌گیری شود.


درمان :

از آنجایی که اضطراب همواره به عنوان عامل ایجاد و تشدید بیماری مطرح می‌باشد، ایجاد محیطی امن و به دور از تنش در تخفیف علایم بیماری بسیار مؤثر است. لازم است کسانی که با بیمار در ارتباطند، از سرزنش یا توبیخ وی بپرهیزند و با روش‌های حمایتی که توسط درمانگر به آنها آموزش داده می‌شود، فرد را در راستای بهبودی یاری نمایند. درمان‌های دارویی متداول عبارتند از داروهای ضد اضطراب، ضد افسردگی‌ها و داروهای آنتی‌سایکوتیک. در مطالعات مختلف، نشان داده شده که استفاده از داروهای ضد افسردگی حتی در غیاب افسردگی بالینی واضح، مؤثر می‌باشند.
درمان‌های غیردارویی موفق تریکوتیلومانیا عبارتند از هیپنوتراپی و درمان‌های رفتاری (مانند بیوفیدبک، پایش و کنترل خود، حساس‌سازی، معکوس سازی رفتار عادتی و درمان‌های بیزار کننده). بر اساس تحقیقات مختلف به عمل آمده، تلقینات هیپنوتیزمی بر اصلاح واکنش‌های پوستی تأثیر بسیار مناسبی دارند لذا هیپنوتراپی برای تمامی اختلالات پوستی که تحت تأثیر عوامل روانشناختی ایجاد یا تشدید شده‌اند (مانند وسواس کندن مو، خارش مزمن و حتی واکنش‌های حساسیتی)، درمان بسیار مفید و مؤثری می‌باشد.

منبع :
http://www.pezeshki.net

[golrooz][golrooz][golrooz][golrooz][golrooz]

هيپونيزم، با مکانيسم هاي مختلفي به درمان «تريکوتيلومانيا» کمک مي کند. همان طور که پيش تر بيان شد، کندن مو در شرايط استرس، ناراحتي و اضطراب، تشديد مي شود. بنابراين «هيپنوتيزم» به عنوان يک روش مؤثر در کاهش استرس و اضطراب، مي تواند موجب تخفيف علائم «تريکوتيلومانيا» شود. از سوي ديگر، در ذهن انسان، مراکزي وجو دارد که هر کدام مرکز کنترل يکي از افکار، احساسات، رفتارها و هيجانات فرد است. زماني که اين مراکز دچار مشکل مي شوند، رفتارها و افکار از کنترل خارج مي گردند و فرد، يک رفتار را بي اختيار و به طور مکرر انجام مي دهد. بعضي از انواع وسواس هاي فکري و عملي، از مصاديق اختلال در اين مراکز کنترل ذهن محسوب مي شوند. هيپنوتيزم با تأثير بر ذهن ناخودآگاه مي تواند اختلال کنترل اين مراکز را درمان نمايد. براي اين کار، درمانگر سوژه را در حالت هيپنوتيزمي قرار مي دهد و سپس با تلقين هاي ويژه اي، کنترل ذهن بر رفتارها و افکار را بهبود مي بخشد. بدين ترتيب شخص متوجه مي شود که روز به روز بهتر و مؤثرتر از قبل قادر است رفتارهايش را تحت کنترل خود درآورد.
به فردي که «وسواس کندن مو» دارد، نمي گوييم «موهايت را نکن.» زيرا اين شيوه ممکن است به صورت معکوس، توجه بيش تري را معطوف عادت کندن مو نمايد. به جاي استفاده از روش نهي، شيوه ي جديدي عرضه مي شود که طي آن از چار چوب «کندن يا نکندن مو» به چار چوب «احترام به بدن» تغيير موضع مي دهيم. به کمک هيپنوتيزم، تمرکز قوي بر «زمينه ي ذهني احترام به بدن» که بسيار قدرتمندتر از «حس اجبار به کندن مو» است، ايجاد مي گردد. هيپنوتيزم، ذهن را براي ارتباطي سالم تر با بدن برنامه ريزي مي کند. بدين ترتيب فرد حتي بدون آن که آگاهانه تلاش نمايد، در اعماق ذهن ناخودآگاه خويش، اثرات درماني را دريافت مي دارد و به طور خودکار، رفتارش از «کندن مو» به سمت «احترام به بدن» تغيير جهت مي دهد.
البته با توجه به اين بيماري «تريکوتيلومانيا» ماهيت مزمن دارد، لازم است فرد با فراگيري و استفاده از تکنيک قدرتمند خود هيپنوتيزم، اثرات درمان را پايدار و هميشگي نمايد.

منبع: نشريه شادکامي، ش77