كويي هرپس ويروس (بيماري اگزوتيك) Koi herpesvirus disease (KHD)
كويي هرپس ويروس (بيماري اگزوتيك) Koi herpesvirus disease (KHD)
يك بيماري شديداً مسري است كه داراي ميزان ابتلا و تلفات بسيار بالا در خانوادة كپورماهيان مي باشد. عامل بيماري از خانوادة هرپس ويريده و با علائم باليني غيراختصاصي نظير زخم هاي وسيع، خونريزي از آبشش ها، نقاط رنگ پريده يا تاول هاي روي پوست، چشمان فرورفته در اين گونه از ماهيان مي باشد. راه انتقال عامل بيماري تماس مستقيم با ماهي آلوده و مايعات مترشحه ماهي و آب آلوده مي باشد.بسته به درجه حرارت آب، درجه متفاوت بوده و ماهي مبتلا بصورت حامل و ناقل بيماري در آيد. سياست مقابله با بيماري بصورت قرنطينه سازي و حذف ماهيان آلوده به ويروس مي باشد.در جلسه مشورتي OIE 2005 به عنوان بيماري قابل اخطار معرفي شد
علائم بيماري :
الف) علايم رفتاري و فارمي :
شروع تلفات سريع و سنگين ،مرگ مير 24-48 ساعت پس از علايم باليني ،باقي ماندن ماهي هاي آلوده و درگير در سطح آب،شناي بي حال ،ضربان آبشش شديد،كاهش اشتها ،شناي تحريكي قبل از مرگ،
بي رنگي پوست،رگه دار شدن آبشش به همراه PATCH هاي سفيدرنگ،مشابهت با بيماري كلومناريس،مشاهده خونريزي در آبشش،گود ر فتگي چشم ها،لكه هاي سفيدرنگ در پوست،زخم جلدي ناحيه اي (گاهي اوقات)،زخم و آزردگي شديد در آبشش ،كم رنگي آبشش ها ،وجود PATCH در آبشش ها ،وجود چسبندگي درحفره بدن،ابري شدن اندام هاي داخلي،تورم شديد در آبششها
ب) علايم آسيب شناسي :
پروليفراسيون توده هاي اپيتليوم آبشش (افزايش)،نكروز در آبشش ،وجود اينكلوژن بادي هاي تكي در سلول هاي آبششي،نكروز سلول هاي پارانشيمي كبد، طحال، كليه و لوله گوارشي،حضور ماكروفاژهاي فراوان با ذرات هضم نشده در داخل آن،وجود اينكلوژن بادي در بافت هاي عصبي ،در كليه تقويت درون شبكه اي بوجود مي آيد.
محدوده ميزباني :
بطور مشخص و اثبات شده قطعي
كپور معمولي COMMON CARP
كپوركويي KOI CARP
ساير آبزيان تحت مطالعه و مشكوك:
كپور علفخوار (Grass Carp)، كپور طلايي معمولي(Golden Carp) ، كاراس(Crossian Carp)
راه هاي انتقال و انتشار عامل :
ويروس حداقل 4 ساعت در آب فعال و زنده است،از طريق آبشش صدمه ديده به آب، گلبول هاي سفيد و از آن طريق كليه،ارتباط مستقيم با ماهي آلوده،مايعات خروجي ماهي آلوده،آب يا لجن سيستم هاي آلوده،ورود ويروس به بدن ماهي سالم از طريق آبشش يا روده(كاملاٌ مشخص نيست)،ماهي بهبود يافته از عوامل مهم انتشار بيماري
عوامل مؤثر در وقوع و تشديد بيماري :
دما ،ضعف سيستم ايمني ،جوان بودن ماهي ،،وامل ثانويه،غلظت ويروس در محيط،بيشتر در درماي 23-28 درجه بروز مي كند.(مرگ و مير)،سن هاي مختلف درگير مي شوند،دماي بالاي 30 درجه سانتيگراد باعث مقاومت طبيعي ماهي مي شود،در دماي پايين تر از 13 درجه و بالاتر از 30 درجه سانتي گراد هيچگونه بيماري مشاهده نشده است،دما باعث افزايش تزايد و تكثير ويروس(مستقيم) و كاهش توانايي سيستم ايمني(غير مستقيم)،نقش دما بيش از نقش غلظت ويروس است،در دماهاي 28،22،18،13، DNA ويروس قابل رديابي است( كليه – طحال)،با تغيير ناگهاني دما( # ) بيماري بروز مي كند(بروز ناگهاني)،با تغيير تدريجي نوعي مقاومت بوجود مي آيد(ايجاد ايمني)،دريك مطالعه آزمايشي 82% ماهي ها در دماي 22 درجه سانتيگراد در مواجه با ويروس تلف شدند(افزايش ناگهاني)،دما در كوتاه يا طولاني كردن دوره آنكوباسيون ويروس موثر است.(18 درجه سانتيگراد= 14 روز)،،دريك آزمايش و در دماي 28 درجه، يك روز پس از حمام دادن در محلول واجد ويروس، ويروس در كليه و طحال رديابي شود
تهيه و تدوين:دكتر عادل حقيقي - رييس گروه بهداشت و مديريت بيماريهاي ماهيان گرمابي سازمان دامپزشكي كشور
منبع: http://eastazar.ivo.ir/Portal/Home/S...5-76262c1609ac
