تدریس زبان در ایران خیلی عقب افتاده است
وضعیت زبان های مختلف در آموزشگاه ها، مدارس و دانشگاه های ایران چگونه است؟ این گزارش نتیجه میزگردی است با حضور اساتید زبان های مختلف خارجی برای جواب دادن به این سوال.
روزنامه هفت صبح: وضعیت زبان های مختلف در آموزشگاه ها، مدارس و دانشگاه های ایران چگونه است؟ این گزارش نتیجه میزگردی است با حضور اساتید زبان های مختلف خارجی برای جواب دادن به این سوال.
بیشتر مواقع اینکه زبان دوم ما ایرانی ها نسبت به سایر کشورها بدتر است چوب بالاسرمان بوده و اعتماد به نفس ها را کاهش داده است اما وقتی پای صحبت کارشناس های زبان های خارجی بنشینید از سطح زبان دوم ایرانی ها دفاع می کنند. بماند در این چند سال اخیر کشورهای حاشیه خلیج فارس در یادگیری زبان های خارجی گوی سبقت را از ما ربوده اند اما با اینحال موسسات زبانی که از هر کوی و برزنی سردرمی آورند هم سعی در جذب زبان آموزان دارند و البته که خیلی ها هم هستند در این موسسات زبانی که از هر کوی و برزنی سردر می آورند هم سعی در جذب زبان آموزان دارند و البته که خیلی ها هم هستند در این موسات برای یادگیری زبان های مختلف ثبت نام می کنند.
حالا اینکه ایرانی ها در یادگیری زبان دوم چقدر موفق هستند و چقدر نسبت به کشورهای دیگر پیشتاز یا عقب افتاده اند دلیل اولی بود برای شروع این گزارش و دلیل دیگر و نزدیک شدن به روزهای اول مهر و آغاز سال تحصیلی و تغییر کردن کتاب زبان انگلیسی مقطع ششم ابتدایی بود.
متاسفانه با وجود زمان کمی که به اول مهر مانده اما هیچ معلم زبانی برای تدریس کتاب جدید زبان انگلیسی آموزش ندیده است. به همین بهانه ها هفت صبح به سراغ اساتید زبان های مختلف از جمله انگلیسی، فرانسه، آلمانی و اسپانیایی رفت و میزگردی راه انداخت تا به وضعیت زبان های مختلف در آموزشگاه ها، مدارس و دانشگاه ها بپردازد. باید این نکته را هم فراموش نکنیم که در یادگیری زبان دوم هیچگونه تحقیقات رسمی انجام نشده و تمامی صحبت های گفته شده در این گزارش نیز نظرات کارشناس زبان های مختلف است که برخی از کارشناس های دیگر هم می توانند نظرات متضادی داشته باشند. اینکه واقعا وضعیت زبان های خارجی در بین ایرانی ها نسبت به سایر کشورها چطور است سوالی است که به همین راحتی نمی توان به آن پاسخ داد اما با اینحال آقای محمدرضا افشار، استاد زبان انگلیسی در این خصوص می گوید: «بسیاری از کشورها هستند که مردم آنها نیازی نمی بینند زبان دوم یاد بگیرند، منتهی در خون ما ایرانی هاست و دوست داریم که چند زبانه باشیم اما چند سالی می شود که کشورهای عربی حوزه خلیج فارس از ما پیشی گرفته اند و آن هم به این خاطر است که سرمایه گذاری عظیمی در این خصوص در نظر گرفته شده.»
برگزاری سمینارها و استفاده ازت استادهای native (بومی) از جمله برگ های برنده ای است که به عقیده آقای افشار در حال حاضر کشورهای عربی در اختیار دارند: «برگزاری سمینارها، دعوت از اساتید موفق، استفاده از تجهیزات به روز، اینترنت، سی دی های آموزشی، کتاب ها و کلاس های آموزشی مدرن باعث شده نسبت به ایران پیشرفت چشمگیری داشته باشند. این در حالی است که در اینجا کمتر موسسه ای پیدا می شود که از تجهیزات به روز استفاده کند.»
او در ادامه می گوید: «در ایران برای اینکه سمینارهایی مانند این کشورها برگزار کنیم لازم است استادهایی از آمریکا و انگلیس دعوت شود اما آنها نمی توانند به ایران بیایند چون به هر دلیلی ویزا به آنها داده نمی شود.»
نباید با کشورهای دیگر مقایسه کرد
به عقیده مجید دارابی، استاد زبان فرانسه برای اینکه ببینیم وضعیت زبان دوم ایرانی ها چطور است باید دید سطح مطلوب کجاست: «سطح زبان ایرانی هایی که علاقمند به یادگیری هستند بسیار بالاست ولی باید به این نکته توجه کرد که ما خودمان را با کجا مقایسه می کنیم؟ مثلا با هند و مالزی قابل مقایسه نیستیم چون آنها سال ها مستعمره انگلیس بودندت و زبان دوم بر آنها غالب شده. برای ایران می توانیم زبان عربی را مثال بزنیم. یک زمانی زبان دربار، فرانسه بوده و به همین دلیل خیلی از لغات فرانسه وارد زبان فارسی شد مثل دوش، لوستر، شارلاتان و ... با اینحال باز هم سطح زبان ما نسبت به خیلی از کشورها بالاست. من چین را مثال می زنم. خیلی از چینی ها را در فرانسه می دیدم که گروه گروه می آمدند و در سطوح بالا درس می خواندند اما یک کلمه فرانسه نمی دانستند. آنها مترجمی داشتند که برایشان فرانسه را به چینی ترجمه می کرد.»
ترس از دست دادن دانش آموز
اغراق نیست اگر بگویم در هر محله شهر به همان تعداد که سوپرمارکت است موسسات زبان هم پیدا می شود. موسساتی که با تبلیغات رنگارنگ خود تلاش برای جذب دانش آموز دارد اما اینکه این موسسات، کتاب هایشان، اساتید و روش تدریس آنها چقدر موفق است و کمیت چقدر روی کیفیت تاثیر گذاشته سوالی بود که در اینجا مطرح شد و اساتید به آن پاسخ دادند. ابتدا در این باره محمدرضا افشار گفت: «موسسات تا چند سال پیش موفق تر بودند چون تعداد آنها کمتر بود و دانشجوی بیشتری داشت.
به همین خاطر موسسه ترس از دست دادن دانش آموزانش را نداشت و خیلی راحت دانش آموزی که درس نمی خواند مجبور بود. همان دوره را دوباره بگذراند. منتهی موسسات حال حاضر به خاطر اینکه دانش آموزشان را از دست ندهند خیلی کم پیش می آید به دانش آموزی بگویند که بار دیگر دوره را بگذراند. امتحانات خیلی سطحی برگزار و دانش آموزها قبول می شوند و وقتی به ترم های بالاتر می رسند خیلی هایشان در آن سطح نباید باشند.»
دشواری تدریس در دانشگاه ها
کسانی که به دانشگاه رفته اند و سر کلاس های زبان چه عمومی و چه تخصصی نشسته اند حتما متوجه این موضوع شده اند که سطح دانشجوهایی که سر کلاس می نشینند با هم زمین تا آسمان فرق می کند و به همین دلیل استاد در زمان آموزش سردرگم است چطور درس بدهد و معمولا کلاس های زبان در دانشگاه کیفیت لازم را ندارد. سمیه معززی، استاد زبان انگلیسی نیز به همین نکته اشاره می کند و می گوید: «دانشگاه های کشورهای دیگر از ما خیلی بالاتر هستند. تدریس در دانشگاه دشوار است چون سطح کسانی که سر کلاس می نشینند با هم فرق می کند. دانشگاه این امکان را ندارد کهس طح بندی انجام دهد.»
کتاب اینترچنج حق کپی رایت ندارد!
یکی دیگر از دلایلی که می تواند افراد را در یادگیری زبان دوم کمک کند کتاب است. نکته ای که در این میزگرد با اساتید آموزشگاه سخن آشنا به آن پرداخته شد و از دغدغه های نبود کتاب، گرانی و ناقص بودن آن گفتند. محمد مالک، استاد زبان اسپانیایی درخصوص کتاب های اسپانیایی موجود در کشور می گوید: «کتاب های تازه ای در رشته زبان اسپانیایی به ایران تازه آمده اما کتاب های جدید نیستند. اینها کتاب هایی هستند که 10-9 سال پیش در آن کشورها تدریس می شده اما بهترین کتاب هایی که در ایران وجوند دارد همین ها هستند.»
افشار در تکمیل صحبت مالک می گوید: «وارد نشدن کتاب دلایل مختلفی می تواند داشته باشد یا به خاطر بیزینس است یا خیلی طرفدار ندارد یا قیمت کتاب بالاست.»
معززی نیز در ادامه از نویسنده کتاب اینترچنجی که در خیلی از موسسات زبان تدریس می شود می گوید که روحش خبر نداشته کتابش در ایران بدون اجازه او چاپ و تدریس می شود: «حق کپی رایت هم وجود ندارد. نویسنده کتاب اینترچنج می گفت ایرلن اصلا حق کپی رایت را از او نخریده و حق جاپ نداشته اما این کار را کرده است!»
پاستاد زبان انگلیسی از کتابی می گوید که هیچ وقت به طور کامل به دستش نرسید: «کتابی را از کشور دیگر سفارش داده بودم اما یکی از کتاب ها با چند سی دی ارسال نشد ما هر چه با آنها ارتباط برقرار کردیم که مابقی را هم بفرستند و هزینه آن هر چقدر باشد پرداخت می کنیم گفتند هر فروشگاهی خواسته بفرستد چون مقصد ایران بوده آنها دچار مشکل شدند چون حق ندارند هیچ کتابی را به ایران بفرستند.»
مالک می گوید: «باز هم برای زبان انگلیسی کتاب زیاد است اما همیشه من می گویم در ایران سایر زبان ها مظلوم هستند مثل اسپانیایی، فرانسه، آلمانی و ... مطلب کم داریم کتاب برای بچه ها نیست. تهیه کردن مطلب برعهده استاد است.»
زهره حاج رحیمی، استاد زبان آلمانی هم گله زیادی از نبود کتاب آلمانی در ایران دارد: «کتاب به زبان آلمانی در ایران خیلی کم است یا اصلا دیکشنری آلمانی در بازار پیدا نمی شود. درخواست هم خیلی می دهیم اما فقط برخی توانسته اند به صورت چاپی پیدا کنند که البته خیلی از صفحات آن چاپ نشده یا کیفیت خیلی پایینی دارد. دانلود کتاب نیز هزینه بالایی دارد.»
استادهای آلمانی باید دوره تدریس بگذرانند
حاج رحیمی، استاد زبان آلمانی از وضعیت زبان آلمانی در ایران می گوید: «زبان آلمانی تا چند سال پیش اصلا وضعیت خوبی نداشت. وقتی در دانشگاه زبان آلمانی قبول شدم ما دانشجوها کلا هیچ اطلاعی از این زبان نداشتیم. در حال حاضر وضعیت بهتر شده و قبل از شروع کلاس ها، دوره آمادگی می گذارند و یک ترم به عنوان پیش دانشگاهی در نظر گرفته می شود و سپس وارد ترم یک می شوند اما هنوز هم مشکلات آموزشی وجود دارد. در دانشگاه نیز بیشتر روی ترجمه کار می شود و به مکالمه توجه نمی شود. موسسات زیادی هم زبان آلمانی را تدریس می کنند اما اساتیدی که این زبان را تدریس می کنند آنطور که باید و شاید تسلط کامل روی زبان آلمانی ندارند. گذراندن دوره های تدریس لازم است.»
یادگیری زبان اسپانیایی اجباری نیست
محمد مالک، استاد زبان اسپانیایی از کسانی می گوید که بیشتر به خاطر علاقه به این زبان آن را برای یاد گرفتن انتخاب می کنند و همین که اجباری در یادگیری وجود ندارد، در سرعت یادگیری کمک می کند: «زبان اسپانیایی در حال خوب شدن است و از وقتی که شبکه تلویزیونی Hispan TV راه افتاده خیلی بهتر هم شده. کسانی که این زبان را می خواهند یاد بگیرند یا می خواهند به کشورهایی که زبان آنها اسپانیایی است بروند یا به خاطر علاقه به سراغ یادگیری می آیند مثلا از یک خواننده خوشش آمده یا از تُن زبان اسپانیایی یا اصلا به خاطر اینکه بعضی اعتقاد دارند مردم اسپانیا مردم شادی هستند به همین خاطر دوست داارند با آن آشنا شوند. سعی شده کلاس ها سرگرم کننده باشد و دانش آ»وز خودش فعالیت کند. شیوه تدریس فقط معلم نیست و معلم تنها در کنار آنها است. خیلی هم بهتر جواب می دهد. من در کلاس هایم از بچه ها می پرسم چی دوست دارند یاد بگیرند. مثلا یک نفر که فوتبال دوست دارد دلش می خواهد اصطلاحات آن را به این زبان بداند.»
زبانی برای باکلاس ها
اما مجید دارابی، استاد زبان فرانسه علت یادگیری و جذب شدن به سمت این زبان را در گذشته های دور ایران می داند و می گوید: «درباره زبان فرانسه هم وقتی وارد دانشگاه بشوید هیچ چیز از آن نمی دانید و عملا دو سال از دانشجوی زبان انگلیسی عقب هستید. بچه های فرانسه تازه از ترم چهارم آرام آرام به سمت درس های تخصصی می روند. سطح فرانسه پایین است چون آدم ها باید احساس نیاز کنند تا به سمت زبان فرانسه بیایند. کسانی که مخاطب زبان فرانسه هستند قشری خاص و معمولا قشر مرفه جامعه را دربر می گیرد. این هم نوعی بیزینس است اما من به معنای منفی این واژه اعتقادی ندارم. گردش مالی در هر کاری اگر نباشد آن کار با شکست مواجه می شود اما من سرویسی که ارائه می دهم فدای پولی که قرار است دریافت کنم بکنم اصلا جالب نیست.»
شبیه زبان فارسی تدریس شود
نمی شود منکر این موضوع شد که کتاب های زبان انگلیسی که در مدارس آموزش داده می شود کمی قدیمی شده و از صبر و حوصله بچه ها برای یادگیری خارج است. افشار می گوید: «فکر می کنم آموزش و پرورش در آموختن زبان انگلیسی موفق عمل نکرده است. دلایل مختلفی می تواند داشته باشد. به عنوان مثال روشی آموزش و پرورش برای آموختن زبان انگلیسی در نظر گرفته است که برمی گردد به قبل از سال 1840 میلادی که سال هاست در کشورهای دیگر این نوع آموزش کنار گذاشته شده است. کتاب ها یکسری متن، لغت و بعد گرامر دارند و معلم آنها را سر کلاس ترجمه می کند و فارسی حرف می زند. یادگیری زبان دوم باید خیلی به یادگیری زبان مادری نزدیک باشد. زبان فارسی چطور آموزش داده می شود؟»
پاسخ : تدریس زبان در ایران خیلی عقب افتاده است
کلا وضعیته اموزش الان افتضاحه!خودشونم نمیدونن دارن چیکار میکنن!دیگه چه برسه به زبان...
اصلا اموزشه زبان توی مدارس ک صفر هستش...
کلا نظام اموزشی غلطه!
خدا به داد نسل بعدی برسه
پاسخ : تدریس زبان در ایران خیلی عقب افتاده است
نقل قول:
نوشته اصلی توسط
maryam kia
کلا وضعیته اموزش الان افتضاحه!خودشونم نمیدونن دارن چیکار میکنن!دیگه چه برسه به زبان...
اصلا اموزشه زبان توی مدارس ک صفر هستش...
کلا نظام اموزشی غلطه!
خدا به داد نسل بعدی برسه
اتفاقا بر عکس
کتاب کلاس اول راهنمایی امسال کلا تغییر کرده تازه درس زبان انگلیسی کتاب کار هم اضافه شده
انشالله که مفید واقع بشه چون اولین ساله کلاس هفتمی هاست
پاسخ : تدریس زبان در ایران خیلی عقب افتاده است
الان یه عراقی که دیپلم بگیره...توی سیستم آموزشی شون...هم زبان فرانسه رو مسلط میشه و هم زبان انگلیسی رو....زبان عربی رو هم که بلده...
پس هر جای دنیا هم که بره...تقریبا مشکلی نداره...
اون وقت ما.....
پاسخ : تدریس زبان در ایران خیلی عقب افتاده است
واقعا انگیلیسیمون صفره قبول دارین؟؟؟؟؟؟[tafakor]
پاسخ : تدریس زبان در ایران خیلی عقب افتاده است
نقل قول:
نوشته اصلی توسط
maryam kia
واقعا انگیلیسیمون صفره قبول دارین؟؟؟؟؟؟[tafakor]
ای کاش ای کاش ای کاش به جای درس عربی ، درس فرانسه میذاشتن بخونیم
پاسخ : تدریس زبان در ایران خیلی عقب افتاده است
نقل قول:
نوشته اصلی توسط
v.m 2020
ای کاش ای کاش ای کاش به جای درس عربی ، درس فرانسه میذاشتن بخونیم
وقتی هنوز زبان انگلیسی در کشور درست ومفید اموزش داده نمیشه فرانسه ک جایه خود دارد...ولی موافقم عربی به هیچ دردی نمیخوره فقط خوب بود زنگای عربی راحت بگیری بخوابی سره کلاس!!!
پاسخ : تدریس زبان در ایران خیلی عقب افتاده است
ممنون از ایجاد کننده این جستار مفید، چند نکته در اینجا مهم است:
_ اول اینکه تدریس زبان در سیستم آموزشی کشور ما، بیشتر گرامر محور است تا مکالمه محور، بنابر این نحوه تدریس در سیستم غیر عملگرای آموزش و پرورش و دانشگاههای ما، با مثلا سیستم آموزش زبان برای خلبانان ایرانی بسیار متفاوت است. (به نظر میاد مدارس می خواهند دانش آموز را برای پاسخ بهتر دادن به سوالات آزمون زبان دانشگاهها آماده کنند و کاربرد دیگری برای زبان نیافته اند! اکثرا هم مشاهده می کنیم سوالات کتبی طرح شده در آزمونهای زبان کنکورهای دانشگاه، بیشتر شبیه معماهای گرامری است ! )
_ برای افزایش مهارت محاوره به زبان خارجی زبان آموزان، استفاده درست از ابزار لابراتوارهای زبان پیشرفته خیلی موثر است که در کلاسهای شلوغ مدارس و دانشگاههای ما این امکانات اکثرا وجود ندارد.
_ علم لغت و مکالمه زبان، یک درس تئوری نیست و در واقع یک «مهارت ذهنی با قابلیت پیشرفت یا پسرفت مستمر» است.
_ در مبحث مهارت گفتگو و مکالمه، بهبود مستمر مادام العمری نیاز است. چون مهارتی است که در اثر کار نکردن، ظرف مدت نسبتا کوتاهی، رو به فراموشی می رود. حتی گاهی مشاهده می کنیم برای فردی که زبان اصلیش از ابتدا فارسی بوده، بعد از دو سه دهه اقامت در یک کشور خارجی و دور بودن از زبان مادری، مشکلاتی برای تکلم به زبان مادری ایجاد می شود و تعدادی از لغات عادی را فراموش کرده است. این طبیعت مغز ماست.
_ بهترین راه برای آموزش کاربردی و مفید زبان بیگانه، این است که فرد باید به مدت طولانی، «در معرض زبان خارجی» قرار گیرد. یعنی فرد در محیط واقعی تکلم به زبان خارجی قرار گیرد. این وضعیت توام با فراگیری آموزشهای آکادمیک به طور همزمان، ظرف 2 یا 3 سال، فرد را در سطح قابل قبولی برای تکلم و فهم منظور مخاطب خارجی قرار می دهد. در شرایط کشور ما، بهترین روش (دست کم برای افزایش مهارت Listening)، مشاهده کانالهای تلویزیونی به زبان مد نظر است که دسترسی به آنها برای بچه های ایرانی، با محدودیتهائی همراه است. برای بهبود در دانستن معانی تعداد بیشتری از واژگان زبان خارجی، کار در سایتهای اینترنتی با زبان هدف، تاثیر زیادی دارد که ان هم در ایران محذوریتهائی دارد.
_ در کشور ما، خود معلمان و اساتید زبان خارجی، اکثرا در همان سیستم آموزشی سنتی و قدیمی پرورش یافته اند و اساسا مهارتهای تکلم خودشان هم ممکن است در سطح بسیار عالی قرار نداشته باشد.[golrooz]
پاسخ : تدریس زبان در ایران خیلی عقب افتاده است
ای کاش درس زبان تو مدارس جدی تر دیده میشد و به جای اینهمه درس عربی زبان بین المللی انگلیسی تدریس قویتر داشت
پاسخ : تدریس زبان در ایران خیلی عقب افتاده است
نقل قول:
نوشته اصلی توسط
nkhoshdel
ای کاش درس زبان تو مدارس جدی تر دیده میشد و به جای اینهمه درس عربی زبان بین المللی انگلیسی تدریس قویتر داشت
يادگيري زبان عربي و انگليسي بطور همزمان، مشكلي را ايجاد نميكند.
انگليسي زبان بين المللي، عربي زبان دين و فرهنگ اسلامي ما و فارسي زبان مادري ماست.
پس فهم اين سه زبان براي ما اهميت بالايي دارد.
در درجه اول، ما به فارسي گفت و گو مي كنيم. پس مشكلي در يادگيري آن نداريم.
قدم بعد، زبان انگليسي است. كه ما بايد با آن آشنا شده و توانايي تكلم به آن زبان را داشته باشيم. انگليسي از ضروريات اين زمانه مي باشد. پس ما بايد از به روز ترين متد هاي آموزشي استفاده كنيم. و با اين اوصاف استفاده از متد هاي پنجاه سال پيش، كمي بيش از حد ريسك محسوب مي شود. و اين همان كاريست كه در مدارس انجام مي شود.
و در درجه آخر، آموزش عربي نيز نياز ماست.
بعضي بر اين باور اند كه عربي درسي بي محتوا و بدون كاربرد است. اين نظر از جهاتي درست و از جهاتي نادرست است.
من با اين نظر كه درس عربي اصلا كاربردي نيست تا حدودي موافقم. چون از يك طرف با اين متد آموزشي، ما هيچ چيز ياد نميگيريم. و با اين اوصاف اين درس بي نتيجه خواهد بود. ولي از طرف ديگر، اگر متد خوبي وجود داشته باشد بسيار مثمر ثمر مي شود.
يكي از مزاياي يادگيري عربي، يادگيري بهتر زبان فارسي است. چون بهرحال خوشبختانه يا متاسفانه زبان ما با عربي اجين شده.
پس آن چيزي كه دانش آموزان را از زبان متنفر كرده و آنان را زده مي كند، متد قديمي و بسيار كسل كننده اين دروس مي باشد.
باتشكر از شركت كردن تمام دوستان در اين تاپيك
پاسخ : تدریس زبان در ایران خیلی عقب افتاده است
مشکل همین جاست.اموزش غلطه
