آشنایی با ضرایب مورد استفاده در برآورد
آشنایی با ضرایب مورد استفاده در برآورد
قیمتهای واحدی که برای انجام کارهای مختلف در دفترچه فهرست بها درج گردیده است ، برای انجام کار در شرایط عادی و در مقطع زمانی و مکانی خاص و بدون احتساب هزینه های غیر مستقیم مرتبط با اجرای کار، معتبراند. برای اعمال اثرات متغیر و موثر در تهیه برآورد، ضرایب مختلفی تعریف شده اند که در زیر ، به توضیح مختصری در باره انواع ضرایب و نحوه محاسبه آن می پردازیم.
قیمتهای واحد برای انجام کار برای مقطع زمانی معین و مکان مشخص تهیه می شوند. قیمتهای مندرج در فهارس بها ، برای انجام کار در تهران محاسبه گردیده اند.
برای اینکه قیمتهای موجود در فهارس بها ، عمومیت داشته و در همه جای کشور قابل استفاده باشد ، سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور با توجه به ویژگیهای محلی و منطقه ای و میزان برخودار یا محروم بودن آن و چگونگی امکان دسترسی به نیروهای کار و تامین مصالح ، مناطق جغرافیایی ایران را به مناطق مختلف تقسیم نموده است وبرای کارهای ساختمانی ،تاسیسات برق و مکانیک ، راه وباند و ...... به صورت جداگانه و متناسب با صعوبت در منطقه، ضریبی به نام "ضریب منطقه" در نظر گرفته است که در برآورد هزینه کار ضرب می گردد.
ضرایب منطقه ای مربوط به فهرست بها ابنیه و تاسیسات برق و مکانیک طی بخشنامه هایی از طرف سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور قبلا اعلام گردیده که بایستی از آن بخشنامه ها استخراج گردد. برای فهارس بها راه وباند ،جمع آوری فاضلاب ، انتقال آب و ... هرساله بصورت پیوست شماره 4 فهرست بها منتشر میگردد.
قیمتهای درج شده در فهارس بها، برای انجام کار در طبقه همکف و زیر همکف در نظر گرفته شده است . چنانچه کار در طبقات بالاتر از همکف و یا پایین تر از طبقه زیر همکف انجام شود، بابت هزینه حمل مصالح به طبقات مذکور و افت ناشی از حمل آن به طبقات و همچنین سختی اجرای کار، ضریبی به نام "ضریب طبقات" به شرح پیوست 2 فهرست بها تعیین و در برآورد هزینه اجرای عملیات کار، منظور می شود.
قیمتهای درج شده در فهارس بها ، برای انجام کار تا ارتفاع 5/3 متر در هر طبقه است. چنانچه کار در طبقه ای که ارتفاع آن بیش از 5/3 متر است ،انجام شود بابت سختی اجرای عملیات و حمل و افت مصالح ناشی از ارتفاع و همچنین اجرای داربستهای لازم در داخل ساختمان ، ضریب ارتفاع ، براساس مندرجات پیوست 2 فهرست بها در نظر گرفته می شود ودر برآورد هزینه اجرای عملیات کار،منظور می گردد.این ضریب به تمام اقلام کار آن طبقه از تراز کف طبقه مربوط تا تراز کف طبقه بالایی ، به استثنای مصالح پایکار تعلق میگیرد.
در صورتی که تغییراتی در حین کار در ارتفاع طبقه ایجاد شود(ارتفاع کم یا زیاد شود) به شرط اجرا شدن ، فرمول مذکور یکبار دیگر برای طبقات مربوط براساس کار واقعی انجام شده محاسبه و در آخرین صورتوضعیت اعمال می شود.
برای جبران هزینه های ناشی از مواردی همچون پرداخت مالیات ، بیمه های اجتماعی کارمندان وکارگران ، تهیه ضمانتنامه های مختلف ، عوارض قانونی و لحاظ نمودن سود برای پیمانکار و ........ ضریب بالاسری را در نظر گرفته اند که به مبلغ کل برآورد اجرای کار اعمال می گردد. هزینه های بالاسری ، به طور کلی به دو دسته هزینه بالاسری عمومی و هزینه بالاسری کار به شرح مندرجات پیوست شماره 3 فهرست بها تفکیک می شود.
توضیح ضروری: اینکه ضریب بالاسری برای طرحهای عمرانی برابر 30/1 در نظر گرفته شده است که در آن هزینه های بیمه سهم کارفرما و بیمه بیکاری نیروی انسانی کارگاه و همچنین عوارض شهرداری ( برای پیمانهای مشمول )، توسط دستگاههای اجرایی از محل طرح پرداخت می شود ، هزینه ای از بابت آنها در هزینه بالاسری منظور نشده است ، لذا در صورت تغییر هریک از شرایط هزینه های مشروح در پیوست مربوط ، بایستی ضریب بالاسری مجددا محاسبه و اعمال گردد.
برای روشن شدن موضوع در صورتی که طرح غیر عمرانی و براساس فهرست بها ، شامل تهیه مصالح و دستمزد باشد ، بیمه آن حدود 78/7 در صد خواهد بود در صورتیکه بیمه مکسوره از پیمانکار در طرحهای عمرانی 6/1 در صد می باشد لذا اختلاف این در صد که حدود 18/6 در صد می باشد بایستی به روش زیر محاسبه و بعنوان ضریب بالاسری طرح غیر عمرانی به برآورد اعمال گردد.
ضریب بالاسری طرح عمرانی =-----------------=30/1
23 – 100
جمع هزینه ای طرح غیر عمرانی 18/29= 18/6+23
100
ضریب بالاسری طرح غیر عمرانی =---------------=41/1
18/29 – 100
