شكل مناسب برای دودكش و چگونگی و محل نصب آن
شكل مناسب برای مقطع دودكش، دایره است. باید سعی شود كه دودكشها در دیوارهای داخلی قرار گیرند. قراردادن دودكش در دیوارهای خارجی، بخصوص در مناطق سردسیر، كارایی دودكش را با اشكال مواجه می‌سازد. چنانچه قطر دودكش زیاد باشد و باعث بریدگی دیوار ساختمان گردد، می‌توان با تأیید دستگاه نظارت از دودكش با مقطع مربع و یا مربع مستطیل استفاده نمود، دودكشهای مربع مستطیل معمولاً از جنس آزبست ـ سیمان ساخته می‌شوند و نسبت عرض به طول آنها 2 به 3 می‌باشد.
برای هر وسیله حرارتی باید دودكش جداگانه‌ای نصب گردد.
ارتفاع انتهای دودكش از بلندترین نقطه ساختمان با دستور دستگاه نظارت تعیین می‌گردد. این ارتفاع نباید از 1 متر كمتر باشد. اگر ارتفاع دودكش از بلندترین نقطه بام با شیروانی پایین‌تر باشد، خروج دود با اشكال مواجه می‌شود و كار مركز حرارتی ساختمان مختل می‌گردد.
در صورتی كه مجرای دودكش در مجاورت ساختمان دیگری قرار داشته باشد كه ارتفاع آن از ساختمان موردنظر بیشتر باشد، ارتفاع دودكش باید از ساختمان مجاور بلندتر باشد، این اضافه ارتفاع نیز كمتر از یك متر نخواهد بود. بدین ترتیب چنانچه ارتفاع ساختمان مجاور یك ساختمان به هر علت افزایش یابد، باید ارتفاع دودكش ساختمان كوتاهتر، مورد بررسی و تجدید نظر قرار گیرد. دودكش نباید در مسیر خود منفذ داشته باشد. زیرا وجود منفذ در مجرای دودكش باعث كاهش قدرت آن می‌گردد. در طراحی دودكش باید دقت شود كه هیچگونه بار خارجی بر دودكش وارد نشود. محل دودكش باید طوری در نظر گرفته شود كه از نعل درگاهها و همچنین از شیروانیهای چوبی دور باشد تا تولید آتش‌سوزی ننماید. دودكشها عموماً باید شاقولی نصب گردند، در موارد استثنائی و در صورت اجبار با تأیید دستگاه نظارت می‌توان دودكش را به طور مورب و تا 60 درجه نسبت به افق نصب نمود. چنانچه دودكش به زانو نیاز داشته باشد، زاویه زانوها باید بین 45 تا 60 درجه باشد.
سطح مقطع دودكش در قسمت افقی، باید 5/1 برابر سطح مقطع آن در قسمت قائم باشد.
برای دودكشها معمولاً كلاهكی از جنس ورق گالوانیزه به شكل H نصب می‌كنند تا ضمن تخلیه دود، از ورود نزولات جوی در آن جلوگیری شود. در دودكشهای بزرگ، در قسمت پایین دودكش دریچه بازدید قرار می‌دهند تا در مواقع لزوم خاكستر جمع شده را خالی نمایند. در محاسبه سازه‌ای دودكشهای مرتفع و مستقل از ساختمان، باید مسئله فشار باد و واژگونی و زلزله مد نظر قرار گیرد. در مورد زمان تناوب اصلی نوسان دودكشها، استاندارد شماره 2800 مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران ملاک عمل خواهد بود.
منبع: وبلاگ مهدی هاشمی - mahdihashemi
