دنیای آی تی تحولات، پیچ و خمها و اوج و فرودهای زیادی را تجربه کرده تا به این نقطه رسیده است و همچنان نیز با پویایی فزاینده خود در همین راه به پیشرفت سریعاش ادامه میدهد. این در حالی است که در این سالها پروژههای مختلف و متنوعی گاه با جنجال زیاد آغاز شدهاند اما بعضی از آنها شکست خورده و گروهی دیگر هم موفقیت را تجربه کردهاند و کم یا زیاد، زیر و بم زندگی ما را متحول کردهاند. در این مقاله به بیست نمونه از این فناوریها و نوآوریها در حوزه فناوری اطلاعات میپردازیم که به احتمال زندگی ما را تغییر خواهند داد.
1- تبدیل رویای کامپیوتری کوانتومی به واقعیت
محققان انگلیسی و امریکایی جزییات اکتشافاتی را که ممکن است کامپیوترهای کوانتومی را یک گام دیگر به واقعیت نزدیک کند، در یک مقاله منتشر کردهاند. مفهوم پردازش کوانتومی که سالها محققان را مشغول کرده، مدتها است با مشکل تعریف قالب مناسب ذخیرهسازی اطلاعات دست و پنجه نرم میکند. این مشکل، انجام وظایف پردازشی و اجرای برنامهها را با اشکال مواجه میکند.
محققان شیوهای را ابداع کردهاند که در آن اطلاعات توسط الکترونها ذخیره میشوند. به این ترتیب، اطلاعات مدت بیشتری باقی میمانند و امکان پردازش دائمی آنها و اجرای موثرتر برنامهها فراهم میشود.
تحقیقات این گروه روی استفاده از اتمهای فسفر در سیلیکون متمرکز شده است. بهترین اقدامات انجام شده در گذشته شامل عبور دادن جریان الکتریکی از الکترونها به واسطه بهرهگیری از سیستمهای کوچک بود.اما این اقدام، اختلالات کوانتومی بسیاری را به دنبال داشت که مزیت اصلی ماده مورد استفاده را از فرآیند حذف میکرد. محققان توشیبا و آزمایشگاه کاوندیش از دانشگاه کمبریج بهطور جداگانه یافتههایی را مطرح کردند و معتقدند، این یافتهها رمزگذاری کوانتومی را به واقعیت تبدیل میکند. بهطور خلاصه، این محققان روشسادهترین را برای پشتیبانی از رمزگذاری کوانتومی (یک «پروتکل صوری» که در آن از لیزر و ردیاب فشرده استفاده میشود) ابداع کردهاند. در این شیوه به سیستمهای پیچیده خنکسازی و پیکر بندیهای نوری نیازی نیست.
2-صحبت کردن کامپیوتر در خواب
محققان مایکروسافت و دانشگاه کالیفرنیا در سان دیهگو دستگاهی تحت عنوان Somniloquy ساختهاند که با فراهم کردن امکان قرار دادن کامپیوتر در حالت Sleep Talkکه وضعیتی بین حالت Sleep و فعال است.
موجب کاهش هزینههای مصرف انرژی میشود. به اعتقاد محققان این دستگاه مصرف انرژی را بین شصت تا هشتاد درصد کاهش میده و یک پردازنده کممصرف دارد که در سطح رابط شبکه کامپیوترهای شخصی (در شبکههای سیمی یا بیسیم) عمل می کند. این دستگاه از یک سیستم عامل تو کار و حافظه فلش بهره میبرد و خود را به عنوان یک کامپیوتر در وضعیت Sleep برای سایر سیستمهای شبکه معرفی میکند. اما در صورت لزوم (به فرض هنگام دریافت فایلهای بزرگ) به عنوان یک کامپیوتر فعال، انجام وظیفه میکند. محققان دانشگاه لیورپول نیز به طور جداگانه نرمافزاری را تحت عنوانPower Down توسعه دادهاند که این نرم افراز سیستمهای کامپیوتری را به طور خودکار خاموش میکند و با استفاده از آن شرکتهای بزرگ میتوانند ماهیانه حدود هفدههزار دلار صرفه جویی کنند.
گروه تحقیقاتی دکتر دیوید کارگِر در MIT نرمافزاری موسوم به Dubbed List را توسعه داده است. این نرمافزار بسیاری از امور روزمره را که با استفاده از کاغذهای یادداشت چسبدار انجام میگیرند، به صورت کامپیوتری انجام میدهد. به عنوان مثال، با استفاده از آن میتوان نامههای الکترونیکی و کلمات عبور را ساماندهی کرد. این نرمافزار روی مرورگر فایرفاکس سوار میشود. برای دریافت آن به آدرس http://groups.csail.mit.edu/haytack/listit مراجعه کنید. نرمافزار مورد بحث به عنوان محصولی از آزمایشگاه علوم کامپیوتر و هوش مصنوعی (CSAIL) دانشگاه MIT عرضه میشود. این آزمایشگاه همواره بستر مناسبی برای معرفی نوآوریها در صنعت IT بوده است. مایکل برنستاین، یکی از فارغالتحصیلان آزمایشگاه کارگر میگوید: «من هرگز نمیگویم که ما قصد داریم کاغذهای یادداشت چسبدار را جایگزین کنیم. ما مایلیم کاربردهای این یادداَشتها را شناسایی کرده و در صورت امکان به کاربران کمک کنیم تا بتوانند کاربردهای جدیدی نیز برای آن بیابند.» براساس تحقیقات MIT، سایتهایی که شکل ظاهری آنها (به دلایل مختلف همچون افزایش جذابیت یا کاهش یکنواختی) برای هر کاربر به صورت خودکار سفارشیسازی میشود تا بیست درصد موجب افزایش درآمد کسب و کار آنلاین میشوند.
سایتهایی که شکل ظاهری آنها (به دلایل مختلف همچون افزایش جذابیت یا کاهش یکنواختی) برای هر کاربر به صورت خودکار سفارشیسازی میشود تا بیست درصد موجب افزایش درآمد کسب و کار آنلاین میشوند.
چهار نفر از محققان، که در مقالهای با عنوان «دگردیسی سایت» مطالبی را درباره چنین سایتهایی نوشتهاند، معتقدند: «شکل ظاهری چنین سایتهایی براساس اطلاعات مورد درخواست کاربران تغییر میکند و در نتیجه مناسبترین شیوه دسترسی به اطلاعات را فراهم میکنند.» مقاله مذکور، سال گذشته در نشریه Marketing به چاپ رسید. بنابراین ممکن است سایت اطلاعات مورد نظر یک کاربر را در قالب فایلهای صوتی و تصاویر گرافیکی نمایش دهد، اما همان اطلاعات را برای کاربر دیگری به صورت متن نمایش دهد. انتخاب نحوه نمایش اطلاعات براساس شیوه مورد استفاده کاربران برای دسترسی به اطلاعات انتخاب میشود. چنین سایتهایی شیوه دسترسی کاربران را از تصمیمات آنها در مورد مشاهده صفحات و انتخاب گزینههای مختلف در سایت استنباط میکنند.
5- افزایش سرعت راهاندازی کامپیوترها
محققان NSF نوعی ماده فرو الکتریکی را در کارتهای ATM و سایر کارتهای هوشمند به کار گرفتهاند که امید میرود به زودی با استفاده از آن حافظههای کممصرف و پرسرعتی برای کارتها و سیستمهای کامپیوتری تولید شود. پناستیت و نورتوسترن محققان دانشگاه کرنل، یافتههای خود را در تاریخ هفدهم آوریل در نشریه ساینس در مقالهای با عنوان « یک اکسید فرو الکتریک مستقیم درون سیلیکون به کار گرفته شد» منتشر کردند به گفته NSF محققان ترکیبی موسوم به استرانتیوم یک تیتانات را به گونهای درون سیلیکون به کار گرفتند که «به حالت فرو الکتریک» درآمد، با وجود اینکه نتایج اولیه رضایت بخش است، اما برای ساخت کامپیوترهایی با سرعت راهاندازی بالاتر باید تحقیقات بیشتری انجام شود.
6- دفاع توزیع شده در برابر حملههای ناشناخته
به گفته محققان دانشگاه کالیفرنیا در دیویس، با استفاده از یک نرمافزار Peer-to-peer که اطلاعات مربوط به رفتارهای غیرعادی برنامه را با سایرین به اشتراک میگذارد، حملههای Zero-Day [حملههای که از ضعفهای امینتی ناشناخته یا پنهان برنامهها سوء استفاده میکنند] را با صرف هزینه اندکی میتوان خنثی کرد. سنتیل چیتانچری، سرپرست گروه تحقیقاتی این پروژه میگوید: «نرمافزار با دیوارهای آتش شخصی و سیستمهای تشخیص تجاوز تعامل داشته و اطلاعات مربوط به رفتارهای غیرعادی برنامهها را گردآوری میکند.» وی از سال 2004 تا سال 2007 به عنوان یکی از دانشجویان ارشد دانشگاه کالیفرنیا پروژه تحقیقاتی مربوط به این نرمافزار را در اختیار دارد. نرمافزار مورد بحث، پس از گردآوری اطلاعات به منظور شناسایی رفتارهای غیرعادی رایج پیش از وقوع حملههای Zero-Day، این اطلاعات را با سیستمهای دیگری که به صورت تصادفی انتخاب میشوند، به اشتراک میگذارد. به این ترتیب، با مشاهده چنین رفتارهایی میتوان نتیجه گرفت که وقوع حملههای مذکور نزدیک است.
7- اجرای حملههای فیشینگ غیرقابل تشخیص
یک گروه بینالمللی متشکل از محققان امنیتی با کمک دویست دستگاه پلی استیشن سونی، توانستند از الگوریتم مورد استفاده برای ایمنسازی سایتها عبور کرده و حملههای فیشینگ (Phishing) را تقریباً به صورت غیرقابل تشخیص اجرا کنند.
برای این کار، ابتدا در مجوزهای مورد استفاده سایتها برای شناسایی کاربران، تغییراتی ایجاد کردند. سپس محققان با استفاده از نقصهای شناخته شده در الگوریتم هش (Hash) MD5 که در جریان صدور برخی از مجوزهای مذکور به کار گرفته میشود، بخش صدور مجوزهای سایت RapidSSL.com متعلق به موسسه VeriSign را مورد حمله قرار دادند و با این اقدام توانستند برای هر سایت دلخواه، مجوزهای دیجیتالی جعلی صادر کنند. با وجود اینکه محققان معتقدند، در دنیای واقعی احتمال اجرای چنین حملهای بسیار اندک است، کار آنها گویای این است که عمر الگوریتم MD5 به پایان رسیده و شرکتهای مجوزدهی که به صدور مجوزهای دیجیتالی اقدام میکنند، باید این الگوریتم را کنار بگذارند. دیوید مولنار، یکی از فارغالتحصیلان برکلی که در این پروژه مشارکت کرده، میگوید: «این رخداد برای اشخاصی که از MD5 استفاده میکنند، یک هشدار است.»
8- فواید بازیهای ویدیویی برای بینایی
محققان دانشگاه روچستر به این نتیجه رسیدهاند که انجام بازیهای ویدیویی اکشن موجب بهبود بینایی نوجوانان میشود.
بازیهای ویدیویی اکشن موجب بهبود بینایی نوجوانان میشود.
به طور خاص، بازیهایی (همچون بازیهای تیراندازی) با هدف تمرین دادن مغز برای تمیز تفاوتهای ظریف بین رنگها و سایههای خاکستری طراحی شدهاند. یوری پلات از انستیتوی گلدشلاگر در بیانیهای اعلام کرد: «ما فکر میکنیم بازیها قادرند تواناییهای قشر بصری مغز را به حداکثر نزدیک کرده و قابلیتهای آن را با تحریکات اضافی تعبیه شده در بازیها هماهنگ کنند.» تحقیقات دیگری که به تازگی در دانشگاه میشیگان انجام گرفته گویای این است که بازیهای کامپیوتری مهارتهای بازیکنان را افزایش میدهند و دقت آنان را در انجام امور دقیق مانند جراحیهای ظریف افزایش میدهند. در حقیقت، یکی از محققان معتقد است، پسران بیشتر از دختران به انجام بازیهای کامپیوتری تمایل و همین امر در انجام فعالیتهایی که نیازمند دقت بالا هستند، موجب افزایش مهارت آنها نسبت به دختران میشود. براساس تحقیقات دیگری، از ابزارهای مورد استفاده برای ساخت بازیهای تیراندازی سه بعدی جهت طراحی سیستمهای خاص به منظور تخلیه ساختمانهایی که دچار حریق میشوند، میتوان بهره برد.
9- موانع و فرصتهای پردازش ابری
محققان دانشگاه برکلی کالیفرنیا دیدگاه خود را درباره پردازش ابری مطرح کردند. آنان معتقدند، اگر تولیدکنندگان بتوانند بر مجموعه مشکلات موجود فائق آیند، این فناوری فرصتهای بزرگی را برای به کارگیری منابع بینظیر IT در اختیار میگذارد. پیشبینی یازده محقق در باره پردازش ابری در قالب مقالهای با عنوان «درورای ابرها: دیدگاه برکلی درباره پردازش ابری» منتشر شده است. این گروه محققان در آزمایشگاه Reliable Adaptive Distributed Systems مشغول کار هستند. این آزمایشگاه سه سال قبل توسط شرکتهایی همچون گوگل، مایکروسافت، آی بیام و سان پایهگذاری شد. آنان در مقاله مذکور نوشتهاند: «ما با این عقیده مخالفیم که ساخت و راهاندازی مراکز داده بسیار بزرگ متشکل از تعداد زیادی کامپیوتر و تجهیزات در مکانهای ارزان قیمت، یک ضرورت کلیدی برای دستیابی به امکان پردازش ابری است.» با وجود این، به منظور کسب بیشترین منافع از این فرصت، فروشندگان باید در نحوه تولید محصولات خود تجدیدنظر کنند. توسعهدهندگان برنامهها باید به گونهای برنامهها را طراحی کنند که امکان تغییر مقیاس آنها در ابعاد بزرگ و کوچک فراهم شود تا نیازهای آن دسته از مشتریان که به منظور رفع نیازهای کوتاه مدت خود از فناوری پردازش ابری بهره میبرند نیز تامین شود. توسعهدهندگان برنامههای کاربردی و نرمافزارهای زیربنایی نیز نیازمند مجوزهایی از نوع «پرداخت در مقابل مصرف» هستند که با واقعیت پردازش ابری منطبق باشند. سازندگان نرمافزارهای زیربنایی باید محصولاتی را تولید کنند که روی ماشینهای مجازی قابل اجرا باشند. ماشینهای مجازی فناوری بنیادینی هستند که توسط تامینکنندگان خدمات پردازش ابری در دیتاسنترهای مورد استفاده برای عرضه این خدمات، به طور وسیع به کار گرفته شدهاند.
10- محققان در اندیشه میکروگیرههای بیسیم
ممکن است در آیندهای نزدیک، پزشک جراح شما برای درمان بیماریها به جای استفاده از چاقوی جراحی، مادهای حاوی تجهیزات بیسیم بسیار کوچک را به بدنتان تزریق کند تا در اثر دریافت سیگنالهای شیمیایی بافت آسیبدیده یا آلوده را پاک کنند. این میکروگیرهها کمتر از یک دهم میلی متر قطر دارند و توسط محققان دانشگاه جان هاپکینز توسعه یافتهاند. این تجهیزات در فرآیندهای مشابه جراحی روی پوست حیوانات آزمایش شدهاند. یک نویسنده، نحوه عملکرد این تجهیزات را به دست تشبیه میکند: «کف دستی که با شش انگشت احاطه شده و در اطراف یک شیء باز و بسته میشود.» این تجهیزات گیره مانند توسط آهنرباهای خارجی جابهجا میشوند و با تغییر ترکیبات شیمیایی غیرسمی یا تغییر دمای محیط باز و بسته میشوند.
