چگونگی تنظیم تجهیزات رایانه ای

این روزها تب رایانه ها آنچنان فراگیر شده كه تقریباً در هر خانه ای یكی از آنها وجود دارد. در نگاه اول، این یك افتخار بزرگ و فرخنده و مایه مباهات ما ایرانیان است و از آن مهم تر، اینكه بیشتر استفاده كنندگان از این تكنولوژی، كودكان و نوجوانان هستند.....

این روزها تب رایانه ها آنچنان فراگیر شده كه تقریباً در هر خانه ای یكی از آنها وجود دارد. در نگاه اول، این یك افتخار بزرگ و فرخنده و مایه مباهات ما ایرانیان است و از آن مهم تر، اینكه بیشتر استفاده كنندگان از این تكنولوژی، كودكان و نوجوانان هستند. به یقین، تعداد بیشماری از این كاربران، نحوه صحیح و مناسب استفاده از ادوات رایانه را به درستی نمی دانند لذا در اینجا سعی شده است تا حد ممكن نحوه صحیح استقرار تجهیزات رایانه ای ارائه شود.
●میز كار: یكی از شاخص های استقرار تجهیزات، میز كار است. میز كار را می توان به سه قسمت تقسیم كرد:
۱- ناحیه ای كه به ندرت از آن استفاده می شود (قسمت عقب سطح میز كار).
۲- ناحیه ای كه گهگاه از آن استفاده می شود (قسمت وسط سطح میز كار).
۳- ناحیه ای كه همواره از آن استفاده می شود (قسمت جلویی سطح میز كار).
ناحیه اول یا قسمت اول كه سطح انتهایی میز كار است و به ندرت از آن استفاده می شود، مكانی است كه فقط جهت نمایش است. اشیایی همچون مانیتور، عكس، ساعت، گلدان، جای مداد و خودكار، بلندگو یا اسپیكر در این ناحیه قرار می گیرند. ناحیه یا قسمت دوم، سطح میانی میز كار است. در این ناحیه، اشیایی قرار می گیرند كه گهگاه از آنها استفاده می شود؛ لوازمی همچون تلفن، ماشین حساب، سینی و... .
ناحیه یا قسمت سوم، سطح آغازین یا جلویی میز كار است. در این منطقه ادواتی قرار می گیرند كه همواره كاربرد دارند؛ ادواتی همچون كی برد، موس و موس پد. در مورد میزكار ذكر این نكته الزامی است كه میزهایی كه صفحات جداگانه ای برای صفحه كلید و موس دارند، به هیچ عنوان مناسب كار كاربران نیستند.
●مانیتور: یكی از قسمت های مهم این ادوات، مانیتور یا نمایشگر است. مانیتور باید به صورتی استقرار یابد كه اولاً در ناحیه اول باشد و در ثانی دقیقاً روبه روی صورت باشد؛ به گونه ای كه هنگام كار با آن، بتوان بالاترین نقطه مانیتور را مشاهده كرد یا به عبارتی دیگر، چشم كاربر به موازات بالاترین قسمت مانیتور باشد و فاصله مانیتور از چشم كاربر نیز بین چهل و هفتاد سانتی متر باشد.
●كی برد: كی برد یا صفحه كلید، یكی از ادوات پركار در رایانه است. به جرأت می توان گفت كه بیشترین تماس بین كاربر و رایانه را كی برد به خود اختصاص داده است. ذكر این نكته بسیار مهم است كه صفحه كلید هرگز نباید در ارتفاعی بالاتر یا پایین تر از سطح میز كار باشد. به عبارت دیگر، صفحه كلید باید دقیقاً روی میز كار و در قسمت سوم و روبه روی مانیتور باشد. در این حالت زاویه بین بازو و ساعد در هنگام كار نباید از نود درجه تجاوز كند.
نكته دیگر در مورد صفحه كلید، نحوه استقرار مچ دست ها روی آن است. خیلی مهم است كه هر دو مچ كاملاً به موازات هم روی صفحه كلید به نحوی قرار بگیرند كه هر یك سهمی از صفحه كلید را به گونه مساوی تقسیم كند. جمع شدن مچ دست به سمت داخل یا خارج، هرگز اصولی نیست. زاویه گرفتن كف دست از مچ نیز باعث آسیب خواهد شد.
نكته بسیار مهم و قابل اشاره، این است كه دیده شده بسیاری از كاربران، پایه های زیر صفحه كلید را باز می كنند تا به كی برد زاویه بدهند؛ این كار بدترین حالت برای مچ دست است.
بهترین حالت برای كی برد آن است كه صفحه كلید، كمترین زاویه را داشته باشد.
●موس: یا موش واره، بعد از كی برد بیشترین كاربرد را دارد. محل استقرار آن برای كاربران چپ دست، سمت چپ و برای كاربران راست دست، سمت راست و در ناحیه سوم است. دیده شده كه بسیاری از كاربران، موس و موس پد را در ناحیه دوم میز قرار می دهند و این باعث می شود كه زاویه بین بازو و ساعد بیش از نود درجه شود. در مورد مچ دست نیز به این نكته باید اشاره كرد كه هنگام كار با موس، دست بایستی با موس در یك امتداد باشد. یعنی خم شدن مچ به سمت چپ یا راست یا بالا و پایین صحیح نیست.
محل استقرار انگشتان روی موس نیز به این قرار است كه سه انگشت وسطی بر روی موس و انگشت های شست و كوچك در دو طرف موس قرار می گیرند.
صندلی: یكی از اركان مهم كار با رایانه، صندلی است كه بسیاری، از آن به سادگی می گذرند. یك صندلی خوب باید دارای این مشخصات باشد.
* تكیه گاه یا پشتی آن، قابل تنظیم باشد.
* ارتفاع آن قابل تنظیم باشد.
* محل نشستن آن قابل تنظیم به جلو و عقب باشد.
* محل نشستن آن از جنسی باشد كه قابل سرخوردن نباشد.
* حداقل ۵ پایه باشد (تعداد بیشتر بهتر است) و قابلیت چرخش ۳۶۰ درجه داشته باشد. نكته مهم آنكه صندلی هایی كه دارای تكیه گاه برای دست ها هستند، مناسب نیستند. حال به چگونگی تنظیم صندلی می پردازیم.
▪مرحله اول: درست روبه روی صندلی بایستید. در این حالت زانوها باید با محل نشستن در یك راستا باشند. به عبارتی، زانوها با محل نشستن تماس داشته باشد. در این حالت محل نشستن تنظیم شده است.
▪مرحله دوم: روی صندلی بنشینید. در این حالت قسمت داخلی زانو با لبه صندلی بایستی به اندازه یك مشت جمع شده كاربر فاصله داشته باشد. توجه داشته باشید كه زانو بایستی زاویه ای حدوداً نود درجه بین ساق و ران داشته باشد.
▪مرحله سوم: تكیه گاه یا پشتی باید به نحوی تنظیم شود كه دقیقاً قسمت انحنا یا تورفتگی كمر را پر كند.
اگر هر یك از این سه مرحله تنظیم نبود، در صورت اینكه صندلی كاربر دارای ۵ شرط ذكر شده باشد، به راحتی می توان آن را تنظیم كرد.
●چگونگی نشستن: هنگام نشستن، كف پاها باید به طور كامل روی سطح زمین قرار بگیرد. در این حالت دست ها از دو طرف به سمت پایین نگه داشته شود، آرنج ها باید با سطح میز در یك امتداد باشد و حتی الامكان هیچ چیزی را زیر پاها نباید قرار دارد اما اگر با توجه به موارد یاد شده، اختلاف سطحی پیش آمد، می توان از یك كتاب عریض یا یك سطح مسطح عریض برای زیر پاها استفاده كرد كه این سطح عریض حتماً باید از عرض هر دو پا بیشتر باشد(دو برابر سطح هر دو پا). لازم به توضیح است كه سطح مسطح فوق، نباید هیچ زاویه ای داشته باشد.
●نور یا روشنایی اتاق: هرگز محل استقرار تجهیزات رایانه نباید روبه رو یا پشت به پنجره باشد. بهتر است پنجره، سمت چپ یا راست تجهیزات باشد. منبع روشنایی نیز بهتر است بالای سر باشد. اگر از كپی هلدر یا منشی یار استفاده می شود، بهتر است از منابع روشنایی كه روی میز كار نصب می شود، استفاده شود، به نحوی كه نور به صورت مایل به سطح منشی یار بتابد. در این حالت، بازتاب نور در چشم كاربر نخواهد بود.
در پایان به آگاهی می رساند كه رعایت موارد یادشده از ضعف و سوزش چشم، كمردرد، پا درد، درد گردن، سندروم مچ دست و انگشتان و بسیاری موارد مضر دیگر جلوگیری می كند.