تاثير آهن، منگنز، روي و مس بر كميت وكيفيت گندم در شرايط شور

مصرف گسترده كودهي شيميايي مانند نيتروژن، فسفر و عدم مصرف كودهاي داراي عناصر كم مصرف و وجود خاكهاي آهكي با ماده آلي كم سبب تشديد كمبود عناصر كم مصرف در خاكهاي زير كشت غلات كشور گرديده است. بدليل اينكه ميزان كوددهي و مكانيزم جذب عناصر غذايي در شرايط شور متفاوت از شرايط غيرشور ميباشد بنابراين به منظور بررسي بيشتر چهار آزمايش در ايستگاه تحقيقات كشاورزي خسروشهر از نظر تاثير مقادير متفاوت عناصر كم مصرف درشرايط شور برروي گندم در سال زراعي 80-1379 صورت گرفت. در اين پژوهش هرآزمايش بصورت بلوكهاي كامل تصادفي در سه تكرار در كرتهاي 10 مترمربعي پياده گرديد. در هر آزمايش سطوح مختلف يكي از عناصر كم مصرف آهن، روي، مس و منگنز در 4 تيمار 1- شاهد (بدون مصرف عنصر كم مصرف) 2- تيمار توصيه شده (12 كيلوگرم در هكتار آهن خالص، 12 كيلوگرم در هكتار روي خالص، 14 كيلوگرم در هكتار منگنز و 5/6 كيلوگرم در هكتار مس) 3-تيمار 50درصدي كمتر از مقدار توصيه شده (6كيلوگرم در هكتار اهن ،6كياوگرم در هكتار روي،7كيلوگرم درهكتار منگنز،3كيلوگرم در هكتار مس) 4-تيمار50درصدي بيشتر از مقدار توصيه شده(18كيلوگرم در هكتار اهن،18 كيلوگرم در هكتار روي،21كيلوگرم در هكتار منگنز،10 كيلوگرم در هكتار مس) بكار برده شد. كود نيتروژن از منبع اوره، فسفر از منبع سوپرفسفات تريپل و بقيه كودهاي پتاسه و عناصر كم مصرف از منبع سولفاتي بكار برده شد. هدايت الكتريكي خاك محل آزمايش 4/6 دسی زيمنس برمتر و آب آبياري 5218 ميكروموس برسانتيمتر بود. با توجه به نتايج آزمايش اول تاثير سطوح آهن برعملكرد دانه، عملكرد كاه، وزن هزار دانه، تعداد خوشه در واحد سطح و غلظت مس در دانه گندم معنيداري نبود. تاثير سطوح مختلف آهن بر تعداد دانه در بوته، غلظت آهن، روي، منگنز در دانه (01/)0 و غلظت پروتئين دانه (5/0 ) معني دار بود. تاثير سطوح مختلف روي در آزمايش دوم برعملكرد كاه، دانه، تعداد خوشه در واحد سطح (05/0)و بروزن هزار دانه، تعداد دانه در بوته، ميزان پروتئين و غلظت روي دانه (01/0) معني دار بود. تاثير سطوح مختلف منگنز در آزمايش سوم برعملكرد دانه و كاه (5/0 ) و غلظت آهن و روي در دانه گندم (01/0) معني دار بدست آمد. همچنين تاثير سطوح مختلف مس در آزمايش چهارم بر ميزان وزن هزار دانه، ميزان خوشه در واحد سطح (05/0) معني دار بدست آمد. با توجه به نتايج نسبت به مصرف كود داراي عناصر كم مصرف اقدام نمود.

بررسي عملكرد گندم ديم رقم سبلان تحت آبياري تكميلي:
در اين تحقيق به منظور بررسي اثر آبياري تكميلي برروي عملكرد گندم ديم در استان كردستان، آزمايشي طي سالهاي 77-1374 در ايستگاه تحقيقات كشاورزي ديم قاملو بصورت بلوكهاي كامل تصادفي با پنج تيمار شامل i0 (شرايط ديم)،i1 (يك مرتبه آبياري به ميزان50 ميلي‌متر در مرحله شيري شدن)،2 i (دو مرتبه آبياري شامل50 ميلي متر در مرحله خوشه رفتن و50 ميلي متر در مرحله شيري شدن)، i3 (سه مرتبه آبياري شامل50 ميلي‌متر در مرحله خوشه رفتن،50 ميلي متر در مرحله شيري شدن و50 ميلي‌متر در مرحله خميري شدن)، i4 (يك مرتبه آبياري به ميزان50 ميلي‌متر بعد از كشت) و هر تيمار در چهار تكرار بر روي گندم ديم رقم سبلان اجرا گرديد. نتايج آزمايش نشان داد كه، تاثير تمام تيمارهاي آبياري تكميلي بر عملكرد دانه، كاه و وزن هزاردانه در سطح 1% معني‌دار است، بطوريكه افزايش عملكرد دانه در تيمارهاي i1 , i2 , i3 , i4 در مقايسه با تيمار شاهد (بدون آبياري تكميلي) بترتيب 154، 60، 39 و 19درصد و افزايش وزن هزاردانه تيمارهاي فوق در مقايسه با تيمار شاهد بترتيب 28، 25، 21 و 9درصد بود. اطلاعات هواشناسي محل اجراي طرح، تنوع مقادير بارندگي در سالهاي مختلف را نشان داد. بطور نسبي در سال اول بارندگي پائيزه كم و بارندگي بهاره مناسب، در سال دوم بارندگي پائيزه و بهاره هر دو كم و در سال سوم بارندگي پائيزه و بهاره هر دو مناسب بود. تفاوت در مقادير بارندگي ساليانه، تيمارهاي آبياري تكميلي را تحت الشعاع قرار داده و بسته به كمبود بارندگي در هر فصل و جبران آن توسط تيمارهاي آبياري، عملكرد ها متنوع بودند. با اين وجود، افزايش قابل ملاحظه عملكرد دانه و وزن هزاردانه در تيمار i4، برتري تيمار آبياري تكميلي پائيزه را نسبت به ساير تيمارها نشان داد. با توجه به اينكه در اغلب سالها، باران هاي پاييزه در استان به تاخيرافتاده و گندم در مراحل رشد پاييزه با سرما مواجه مي‌گردد ، لذا كشت و آبياري زودهنگام در پاييز، علاوه بر اينكه مقاومت گياه را در مقابل سرما افزايش مي‌دهد، امكان استفاده بهينه گياه از باران‌هاي پاييزه و بهاره را نيز بيشتر فراهم مي‌نمايد. بنابراين تحت شرايط آب و هوائي و خاك محل اجراي طرح در صورت تامين آب، آبياري به ميزان 50 ميلي‌متر در دهه اول مهرماه براي گندم ديم رقم سبلان به‌عنوان حداقل ميزان آبياري تكميلي كه بالاترين عملكرد را به دنبال دارد، توصيه مي‌گردد.