قانون جدید مجازات قاتل را از قصاص نجات داد
پسری نوجوان که چهارسال قبل جوانی را به قتل رسانده بود با رای قضات دادگاه کیفری استان تهران و با استناد به قانون جدید مجازات اسلامی از قصاص نجات یافت و به زندان و پرداخت دیه محکوم شد.
این نوجوان که سالار نام دارد وقتی 14 سال و10 ماه داشت با واردآوردن ضربه چاقو به جوانی باعث مرگ او شده بود. سالار سه‌سال قبل در شعبه 71 دادگاه کیفری استان تهران محاکمه شد. او اتهام قتل را قبول کرد و گفت: «قصد کشتن آن جوان را نداشتم. با پسرخاله‌ام به پارک رفته بودیم آن روز کمی هم مشروب خورده بودیم.
در پارک با پسرخاله‌ام شوخی می‌کردیم و می‌خندیدیم که مردی جوان به سمت ما آمد و اعتراض کرد او می‌گفت چرا بیخود می‌خندید جای دیگری بروید. او همراه زنی جوان بود به همین خاطر هم به سمت ما حمله کرد و ما را زد. من هم او را زدم اما قصدم کشتن مقتول نبود بعد که خون را دیدم از ترسم فرار کردم.»
با اینکه اولیای‌دم درخواست قصاص کرده بودند اما قضات دادگاه اعلام کردند با توجه به اینکه متهم در زمان قتل فقط هشت‌روز از بلوغ شرعی‌اش گذشته بوده و بلوغ فکری نداشته بنابراین رای بر پرداخت دیه و حبس صادر می‌شود. پرونده با اعتراض اولیای‌دم به دیوانعالی کشور فرستاده شد. شعبه 27 دیوانعالی رای صادره را نقض کرد و پرونده به شعبه 74 دادگاه کیفری استان تهران فرستاد. بنابراین متهم یک‌بار دیگر پای میز محاکمه رفت. این‌بار قضات سالار را به پزشکی‌قانونی فرستادند تا درباره بلوغ او اظهارنظر شود.
کمیسیون پزشکی‌قانونی اعلام کرد هرچند سالار بلوغ جنسی دارد اما رشد عقلی کامل ندارد. قضات با توجه به این نظریه یک‌بار دیگر سالار را محاکمه کردند. او در دادگاه جزییات قتل را توضیح داد و گفت: «در حالت مستی اصلا متوجه نبودم چه اتفاقی می‌افتد و قصدم هم زدن چاقو برای کشتن مقتول نبود. هیچ‌وقت با خودم چاقو حمل نمی‌کردم آن روز اتفاقی آن را با خودم برده بودم وقتی نتوانستم جلو ضرباتی را که مقتول به من می‌زد بگیرم با وارد کردن یک ضربه او را از خودم دور کردم.»
در ماده 91 قانون جدید مجازات اسلامی آمده است: «در جرایم موجب حد یا قصاص هرگاه افراد بالغ کمتر از هجده‌سال ماهیت جرم انجام‌شده یا حرمت آن را درک نکنند و یا در رشد و کمال عقل آنان شبهه وجود داشته باشد، حسب مورد با توجه به سن آنها به مجازات‌های پیش‌بینی‌شده محکوم می‌شود.»
شعبه 74 دادگاه کیفری استان تهران با نظر اکثریت قضات رای بر قصاص متهم صادر کردند اما شعبه 27 دیوانعالی کشور یک‌بار دیگر به پرونده ایراد وارد کرد و آن را برگرداند. قضات دیوانعالی کشور با توجه به ماده 91 قانون جدید مجازات اسلامی که مطابق آن باید رشد عقلی متهمان زیر 18سال به تایید برسد خواستار آن شدند که یک‌بار دیگر در مورد رشد عقلی این نوجوان بررسی‌های لازم انجام گیرد.
بنابراین پرونده دوباره به جریان افتاد. سالار که به‌تازگی 18ساله شده و یک‌ماه است به زندان بزرگسالان انتقال یافته است در آخرین جلسه محاکمه یک‌بار دیگر اتهام قتل را قبول کرد و گفت در آن زمان نمی‌دانسته ضربه‌ای که وارد می‌کند کشنده است.
او توضیح داد: «بعد از قتل از ترس فرار و گوشی تلفن همراهم را نیز خاموش کردم. سپس موضوع را به ناپدری‌ام گفتم و او توضیح داد بهتر است خودم را معرفی کنم.»متهم درباره علت آثار جراحت روی بدنش گفت: «بچه که بودم پدرم همیشه مرا کتک می‌زد البته من با مادر و ناپدری‌ام زندگی می‌کردم.»
سالار که به‌شدت گریه می‌کرد به پای اولیای‌دم افتاد و به آنها گفت از کرده‌اش پشیمان است و اگر در زمان قتل مانند حالا می‌توانست فکر کند چنین کاری را انجام نمی‌داد. چهارنفر از قضات دادگاه در پایان جلسه محاکمه با استناد به نظریه پزشکی‌قانونی که متهم را در زمان ارتکاب قتل رشید تشخیص نداده و فقط بلوغ جنسی او را تایید کرده بود و همچنین گفته‌های متهم در جلسه دادگاه رای بر حبس و پرداخت دیه صادر کردند.
در ماده 91 قانون جدید مجازات اسلامی آمده است: «در جرایم موجب حد یا قصاص هرگاه افراد بالغ کمتر از هجده‌سال ماهیت جرم انجام‌شده یا حرمت آن را درک نکنند و یا در رشد و کمال عقل آنان شبهه وجود داشته باشد، حسب مورد با توجه به سن آنها به مجازات‌های پیش‌بینی‌شده محکوم می‌شود.»
منبع:
وبلاگ تخصصی حقوق ایران
