فرهنگستان آیین نامه راهنمایی و رانندگی سایت نخبگان جوان
آييننامه راهنمايي و رانندگي
فصل اول ـ تعريفها
ماده 1:
اصطلاحاتي كه در اين آييننامه، دستورالعملها و پيوستهـاي مربوط بهكار رفتهاند، داراي معاني مشروح زير ميباشند:
1ـ آزادراه:
آزادراه به راهي گفته ميشود كه حداقل داراي دو خط اتومبيلرو و يك شانه حداقل به عرض سه متر براي هر طرف رفت و برگشت بوده و دو طرف آن به نحوي محصور بوده و در تمام طول آزادراه از هم كاملاً مجزا باشد و ارتباط آنها با هم تنها بهوسيله راههاي فرعي كه از زير يا بالاي آزادراه عبور كند تأمين شود و هيچ راه ديگري آن را قطع نكند.
2ـ ابطال گواهينامه:
سلب اعتبار قانوني گواهينامه رانندگي.
3ـ اتومبيل:
هر نوع خودرو كه لااقل داراي دو چرخ در جلو و دو چرخ ديگر در عقب بوده و براي حمل بار يا انسان به كار رود.
4ـ اتومبيل آموزشي:
خودرويي است كه براي آموزش رانندگي اختصاص داده شده و بايد داراي دو پدال كلاچ و دو پدال ترمز، دو آيينه، تابلوي ويژه روي سقف و علايم مشخص روي بدنه و متعلق و يا تحت پوشش يكي از آموزشگاههاي مجاز آموزش رانندگي باشد.
5ـ اتومبيل مدارس:
خودرويي جمعي است كه براي رفت و آمد دانشْآموزان مدارس اختصاص داده شده است و داراي رنگ و علايم مشخصكننده ميباشد.
6ـ ارتفاع چراغ:
فاصله مركز چراغ خودرو بدون بار يا مسافر تا كف راه.
7ـ اعتبار برگ معــاينه فني:
زمــان درج شده در متن برگ معـاينه فني وسيلهنقليه است.
8ـ اوراق كردن وسيلهنقليه:
عبارت است از جداكردن قطعات اصلي وسيلهنقليه، امحاي شمارههاي شناسايي (در مورد شاسي به صورت برش) و بريدن سقف يا ستونهاي اتاق و يا پرس اتاق آن و فك و اخذ پلاكها و ابطال اسناد مربوط.
9ـ ايستادن:
ايست وسيلهنقليه در زمان كوتاه.
10ـ ايستادن ممنوع (توقف مطلقاً ممنوع):
ايست وسيلهنقليه براي هر مدت ممنوع است.
راهنمایی و رانندگی جمهوری اسلامی ایران
پاسخ : فرهنگستان آیین نامه راهنمایی و رانندگی سایت نخبگان جوان
11 ـ باركش:
هر نوع خودرويي كه براي حمل بار ساخته شده است و داراي انواع زير است:
الف ـكاميون:
وسيلهنقليه موتوري باري كه قسمت بارگير آن به صورت پيوسته بهكشنده متصل است. كاميونها به طور كلي با وضعيت حداقل دو محور وجود داشته و ظرفيت حمل 6 تن بار و بيشتر دارند.
الف ـ 1: كاميون اتاقدار:
كاميوني كه حداكثر ارتفاع ديواره مقاوم اتاق بار آن از كف اتاق 5/1 متر باشد.
الف ـ 2ـ كاميون لبه دار:
كاميوني كه حداكثر ارتفاع ديواره مقاوم اتاق بار آن از كف اتاق 80 سانتيمتر باشد.
الف ـ 3ـ كاميون تيغه دار:
كاميوني كه قسمت بار آن به وسيله تيغهاي طولي به دو نيمه مساوي تقسيم شده باشد.
الف ـ 4ـ كاميون كفي:
كاميوني كه قسمت بار آن ديواره نداشته باشد.
الف ـ 5 ـ كاميون سقفدار (مسقف):
كاميوني كه قسمت بار آن به صورت محفظه سرپوشيده ساخته شده است.
الف ـ 6 ـ كاميون يخچالدار:
كاميون سقفداري كه قسمت بار آن داراي تجهيزات سردكننده باشد.
الف ـ 7ـ كاميون تانكر (باري مخزني):
كاميوني كه قسمت بار آن به صورت مخزن بسته و براي حمل انواع مايعات ساخته شده است.
الف ـ 8 ـ كاميون بونكر:
كاميوني كه قسمت بار آن به صورت مخزن بسته و براي حمل انواع جامدات شكلپذير (فله) ساخته شده است.
الف ـ 9ـ كاميون مخلوطكن (ميكسر):
كاميوني كه قسمت بار آن به صورت مخزن بسته و داراي دستگاه مخلوطكن باشد.
الف ـ 10 ـ كاميون كمپرسي:
كاميون اتاقداري كه تخليه بار آن به وسيله دستگاه كمپرس انجام ميشود.
الف ـ 11 ـ كاميونت: به دو صورت زير وجود دارد:
11 ـ 1ـ خودروي ون باربري:
وسيلهنقليه موتوري باري است كه اتاق راننده و اتاق بار به صورت دو محفظه جداگانه و بر روي يك شاسي باشد و مجموع وزن وسيلهنقليه و ظرفيت حمل بار آن از 5/3 تن تا كمتر از 5 تن است.
11ـ 2ـ لوري:
وسيلهنقليه موتوري باري است كه اتاق راننده و اتاق بار به صورت دو محفظه جداگانه و بر روي يك شاسي باشد و مجموع وزن وسيلهنقليه و ظرفيت حمل بار آن از 5 تن تا كمتر از 6 تن است.
الف ـ 12ـ كشنده:
وسيلهنقليهايست كه يدك و يا نيمهيدك را به دنبال خود كشيده و به حركت در ميآورد.
الف ـ 13 ـ وانت دوكابين:
وسيلهنقليه موتوري دومنظوره كه اتاق راننده و سرنشينان و اتاق بار به صورت دو محفظه جداگانه باشد و براي حمل بار و اشخاص به كار ميرود.
الف ـ 14 ـ وانت يك كابين:
وسيلهنقليه موتوري كه اتاق راننده و اتاق بار به صورت دو محفظه جداگانه و بر روي يك شاسي باشد و براي حمل بار ساخته شده و مجموع وزن خودرو و ظرفيت حمل بار آن كمتر از 5/3 تن است.
ب ـ تريلر (يدك):
عبارت از وسيلهنقليه است كه با يك وسيلهنقليه موتوري كشيده ميشود.
پ ـ نيمه تريلر (نيمه يدك):
عبارت از يدكي است كه به يك وسيلهنقليه ديگر بهطوري متصل ميگردد كه بخشي از وزن بار آن به وسيله كاميون يا كاميونهاي كشنده حمل ميشود.
12 ـ برگ يا برچسب معاينه فني:
گواهي انجام معاينه فني كه از سوي ستادهاي معاينه فني خودرو يا مراكز فني مجاز صادر و برگه به درخواستكننده تحويل و برچسب به سمت راست شيشه جلو الصاق ميگردد.
13 ـ بزرگراه:
راهي است كه حداقل داراي دو خط عبور در هر طرف بوده و ترافيك دو طرف آن به وسيله موانع فيزيكي از هم جدا شده باشد و به طور معمول داراي تقاطعهاي غيرهمسطح است. بزرگراه ميتواند تعداد معدودي تقاطع همسطح كنترل شده داشته باشد.
راهنمایی و رانندگی جمهوری اسلامی ایران
پاسخ : فرهنگستان آیین نامه راهنمایی و رانندگی سایت نخبگان جوان
14 ـ پلاك:
قطعه فلزي است با ابعاد، طرح و رنگهاي زمينه مختلف كه شماره روي آن حك ميشود و انواع آن عبارتند از: شخصي، دولتي، عمومي، سياسي، سرويس، كنسولي، نظامي ـ انتظامي، تعميري، گذرموقت، بينالمللي، ترانزيت، كشاورزي ـ عمراني و ويژه.
15ـ پلاك غيرمجاز: پلاكهاي غيرمجاز عبارتند از:
الف ـ پلاكي كه به موجب آگهي قبلي معاونت راهنمايي و رانندگي نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران، كه از اين پس در اين آييننامه به اختصار راهنمايي و رانندگي گفته ميشود، بايد تجديد گردد.
ب ـ پلاكي كه در كشور خارجي روي وسيلهنقليه نصب شده و پس از ورود به ايران با وجود سپري شدن مدت اعتبار آن تعويض نشده باشد.
پ ـ پلاك بينالمللي كه براي مسافرت با اتومبيل به خارج از كشور از سوي راهنمايي و رانندگي صادر و به اتومبيلهاي پلاك داخلي داده ميشود و استفاده از آن در كشور ممنوع است.
ت ـ پلاكي كه اشخاص در ارقام و مشخصات اوليه آن تغيير ايجاد كنند و يا پلاك وسيلهنقليـه ديگــري بـه يك وسيلــهنقليه الصـاق گردد و يا براي آن پلاك تقلبي بــهكار برده شود.
ث ـ پلاك دست ساز و دست نوشتهاي كه بدون مجوز راهنمايي و رانندگي بهكار برده ميشود.
ج ـ پلاك خودرويي كه با اعلام مراجع صلاحيتدار فرسوده اعلام ميشود.
16ـ پليس راه:
واحدهايي از راهنمايي و رانندگي نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران كه نظارت و كنترل بر اجراي قوانين و مقررات راهنمايي و رانندگي در جادههاي كشور دارند.
17ـ پليس مدرسه:
دانشآموز آموزش ديدهاي كه با لباس ويژه و تجهيزات تعيين شده از طرف مسئولين مدرسه براي عبور ايمن دانشآموزان از عرض سوارهرو راهها مأمور ميگردد.
18 ـ پياده:
شخصي غيرسوار كه بدون استفاده از هيچ نوع وسيله نقليه موتوري يا غيرموتوري حركت مينمايد و يا مبادرت به جابهجايي كالسكه، چرخ دستي، جامهدان، سبدهاي چرخدار و مانند آن مينمايد.
19 ـ پيـادهرو:
بخـشي جـداشـده از خيابان كه در امتداد آن واقعشده و براي عبور و مرور پيادگان اختصاص يافته است.
20ـ پيچ (قوس افقي):
انحراف مستقيم راه در سطح افق.
21 ـ ترافيك (شدآمد):
آمدوشد وسايل نقليه و اشخاص و حيوانات در راهها.
22ـ تراموا (قطار خياباني):
قطاري شهري است كه به طور معمول در خطوط ريلي واقع در سطح سوارهرو وسايل نقليه ديگر حركت مينمايد.
23 ـ تقاطع:
محدودهاي است كه در آن دو يا چند مسير به صورت همسطح يا غيرهمسطح با يكديگر تلاقي ميكنند.
24 ـ توقف:
ايست وسيلهنقليه در زمان طولاني بدون حضور راننده.
25 ـ توقفسنج (پاركومتر):
دستگاهي است كه با انداختن سكه يا پرداخت حق توقف، استفاده از كارتهاي اعتباري يا روشهاي ديگر، اجازه توقف را در زمان معين بهخودرو ميدهد.
26 ـ توقف ممنوع (پاركينگ ممنوع):
توقف وسيلهنقليه ممنوع است، جز براي سوار و پياده كردن، مشروط به استقرار راننده در پشت فرمان.
27 ـ توقيف گواهينامه رانندگي:
اخذ و ضبط گواهينامه رانندگي و محروم نمودن موقت دارنده از مزاياي قانوني آن.
اداره راهنمایی و رانندگی جمهوری اسلامی ایران
پاسخ : فرهنگستان آیین نامه راهنمایی و رانندگی سایت نخبگان جوان
28 ـ جاده:
راه خارج از شهر براي عبور و مرور.
29 ـ جاده اصلي:
راهي است كه در برخورد با راه ديگر به طور معمول عريضتر است و با نصب علايم راهنمايي و رانندگي، اصلي تلقي ميگردد.
30ـ جاده خصوصي:
راهي كه اشخاص يا مؤسسات براي كاربرد شخصي ساختهاند و استفاده ديگران از آن منوط به اجازه مالك است.
31 ـ جاده فرعي:
راهي كه از راه اصلي منشعب شده و يا به آن ميپيوندد و بهطور معمول كم عرضتر است و با نصب علايم راهنمايي و رانندگي، فرعي تلقي ميشود.
32 ـ چراغ توقف (چراغ ترمز):
عبارت از چراغهايي است كه هنگام به كاربردن ترمز پايي براي كاهش سرعت يا توقف به كار ميرود تا توجه لازم را به استفادهكنندگان از راه در پشت سر وسيلهنقليه بدهد.
33 ـ چراغ جانبي جلو (چراغهاي كوچك جلو):
عبارت از چراغهايي است كه حضور وسيلهنقليه و عرض آن را از سمت جلو نشان ميدهد.
34 ـ چراغ جانبي عقب (چراغهاي كوچك عقب):
عبارت از چراغهايي است كه حضور وسيلهنقليه و عرض آن را از سمت عقب نشان ميدهد.
35 ـ چراغ جانبي وسايل نقليه طويل:
عبارت از چراغهايي است كه در امتداد طول وسايل نقليه طويل به كار ميرود تا رانندگان وسايل نقليه ديگر قادر به تشخيص طول آن شوند. اين چراغها براي هر دو طرف در نظر گرفته شده و در قسمت عقب قرمز رنگ و در قسمت جلو زرد رنگ ميباشند و در حدود هر 3 متر از طول وسيله نقليه نصب ميشوند.
36 ـ چراغ دنده عقب:
عبارت از چراغي است كه راننده وسيلهنقليه به كار ميبرد تا راه را به طرف عقب وسيلهنقليه روشن كرده و به اين ترتيب به ديگر استفادهكنندگان از راه اخطار نمايد كه وسيلهنقليه در حال راندن به عقب بوده و يا ميخواهد به عقب براند.
37ـ چراغ رانندگي (نوربالا):
عبارتست از چراغهايي كه جلوي وسيلهنقليه را تا فاصله دور روشن ميكند.
38 ـ چراغ راهنما:
عبارت از چراغي است كه راننده وسيلهنقليه به كار ميبرد تا به ديگر استفادهكنندگان از راه اخطار نمايد كه راننده قصد تغيير جهت به راست و يا چپ، گردش و يا توقف را دارد.
39ـ چراغ عبور (نور پايين):
عبارتست از چراغهايي كه جلو وسيلهنقليه را در فاصله نزديك روشن ميكند و موجب خيره شدن چشم يا ناراحتي رانندگاني كه از طرف مقابل ميآيند و ديگر استفادهكنندگان از راه نخواهد شد.
40ـ چراغ مه:
عبارت از چراغي است كه در اتومبيل نصب شده و براي بهتر ديدن راه در هنگام مه و برف و باران سيلآسا و گرد وغبار و مانند آن به كار ميرود.
راهنمایی و رانندگی جمهوری اسلامی ایران
پاسخ : فرهنگستان آیین نامه راهنمایی و رانندگی سایت نخبگان جوان
41 ـ چرخ فلزي: چرخي است كه محل تماس آن با سطح زمين فلزي باشد.
42 ـ حريم تقاطع: محدودهاي است در تقاطع راهها كه به منظور سهولت حركت و ايمني تردد اختصاص مييابد.
43 ـ حق تقدم عبور: اولويت حق عبور وسيلهنقليهاي نسبت به وسايل نقليه ديگر يا نسبت به پيادگان و بالعكس.
44ـ خط ايست: خطكشي عرضي است كه در ورودي تقاطع و به منظور تعيين مرز توقف وسايل نقليه پيش از گذرگاه پياده بر سطح راه ترسيم ميشود.
45 ـ خط تغيير سرعت: نوعي خط عبور كه خودروهاي ورودي به مسير اصلي يا خروجي از آن ميتوانند در طول آن، سرعت خود را براي همگرايي و يا واگرايي با جريان ترافيك افزايش يا كاهش دهند.
46 ـ خط عبور: بخشي از سوارهرو است كه در طول مسير، به عبور يك ستون وسيلهنقليه اختصاص يافته و با خطكشي حدود آن مشخص ميگردد. يك راه ميتواند در هر جهت يك يا چند خط عبور داشته كه اين خطهاي عبور از سمت راست به چپ از شماره يك به بالا شمارهگذاري ميشوند.
47ـ خط عبور دوچرخه: عبارتست از مسير ويژه دوچرخه در سطح معابر كه با تابلو، خطكشي و يا رنگ حدود آن مشخص ميگردد.
48 ـ خط كمكي: خط عبوري است كه به منظور تغيير سرعت، انجام حركات گردشي و يا افزايش ظرفيت راه، در كنار خط عبور ايجاد ميشود.
49ـ خط ويژه: مسيري است كه به وسيله خطكشي با رنگ متفاوت از خطوط ديگر و يا علايم و يا موانعي از بقيه مسيرها مشخص گرديده و براي عبور و مرور يك يا چند نوع وسيلهنقليه اختصاص دارد.
50 ـ خم (قوس عمودي): انحراف مسير مستقيم راه در سطح قائم.
51 ـ خودرو:
هر نوع وسيلهنقليه قابل حركت در راهها كه نيروي محركه آن از موتور باشد، به استثناي وسايل نقليه ريلرو و عبارتند از:
الف ـ سواري:
خودرويي است كه براي حمل انسان ساخته شده و ظرفيت آن با راننده حداكثر 6 نفر است.
ب ـ سواري استيشن (سفري):
نوعي خودروسواري است كه فضاي بار با فضاي سرنشين يكسره باشد و ظرفيت آن با راننده حداقل 7 و حداكثر 9 نفر است.
پ ـ سواريكار:
اتومبيلي است دو ديفرانسيل كمكدار با اتاق جدا از شاسي يا اتومبيلي كه ظرفيت آن با راننده بين 10 تا 15 نفر باشد.
ت ـ اتوبوس:
هر نوع وسيلهنقليه موتوري مسافربري كه ظرفيت آن با راننده و كمكراننده 27 نفر يا بيشتر باشد.
ث ـ اتوبوس برقي:
اتوبوسي كه نيروي محركه آن به وسيله باتري يا نيروي برق تامين ميشود.
ج ـ اتوبوس دو طبقه:
وسيلهنقليه موتوري مسافربري كه قسمت حمل مسافر آن در دو طبقه جداگانه روي هم و با يك سازه مشترك بوده و ظرفيت آن با راننده حداقل 27 نفر است.
چ ـ مينيبوس:
خودروي مسافربري است كه ظرفيت آن با راننده بين 16 تا 26 نفر ميباشد.
ح ـ تراكتور:
نوعي خودرو است كه براي كارهاي كشاورزي، صنعتي و عمراني مانند شخمزدن، حفاري، بارگيري و كشيدن دنبالهبند و غيره به كار ميرود.
راهنمایی و رانندگی جمهوری اسلامی ایران
پاسخ : فرهنگستان آیین نامه راهنمایی و رانندگی سایت نخبگان جوان
52 ـ خيابان:
راه عبور و مرور در محل سكونت و فعاليت مردم كه عرض آن بيش از 6 متر باشد.
53 ـ خيابان اصلي:
راهي است كه در برخورد با راههاي ديگر عرض سواره روي آن بيشتر است و يا با نصب علايم راهنمايي و رانندگي، اصلي تلقي شده و در غير اين صورت در سمت راست راه ديگر قرار دارد.
54 ـ خيابان فرعي: راهي است كه در برخورد با راههاي ديگر، عرض سواره روي آن كمتر است و يا با نصب علايم راهنمايي و رانندگي، فرعي تلقي شده و در غير اين صورت در سمت چپ راه ديگر قرارگرفته باشد.
55 ـ دستگاه تهويه:
به دستگاههايي اعم از پنكه، كولر و يا بخاري گفته ميشود كه هواي درون وسيلهنقليه را جابهجا و يا دماي آن را كاهش يا افزايش دهد.
56 ـ راننده:
كسي كه هدايت وسيلهنقليه موتوري و غيرموتوري و همچنين حركت دادن حيوانات را به صورت واحد يا گله و رمه برعهده داشته باشد.
57 ـ راه:
عبارتست از تمامي سطح خيابان، جاده، كوچه و كليه معابري كه براي عبور و مرور عموم اختصاص داده ميشود.
58 ـ راهآهن:
ريلهاي آهني موازي ثابتي كه قطار و وسايل نقليه ريلي ديگر بر روي آن حركت ميكنند.
59 ـ راه عمومي:
به راههايي گفته ميشود كه براي عبور و مرور عموم مورد استفاده قرار ميگيرد.
60 ـ روز:
از طلوع تا غروب آفتاب.
61 ـ سازنده وسايل نقليه:
شخص يا مؤسسه يا كارخانهاي كه وسايل نقليهاي را كه مطابق آييننامه بايد شمارهگذاري شود ميسازد، يا قطعات ساخته شده آنها را سوار (مونتاژ) مينمايد.
62 ـ ستاد معاينه فني:
تشكيلات متمركز براي برنامهريزي، هدايت، نظارت و كنترل فعاليت مراكز فني معاينه خودرو و مراكز معاينه فني مجاز كه از سوي شهرداريها و سازمان راهداري و حمل و نقل جادهاي ايجاد ميگردد.
63 ـ سطح روشن:
در مورد چراغها عبارت از سطح قابل ديدي است كه نور از آن منتشر ميشود و در مورد منعكسكننده نور عبارت از سطح قابل ديدي است كه نور را منعكس ميكند.
64 ـ شانه راه:
بخشي از بدنه راه است كه در دو طرف خطهاي عبور رفت و برگشت قرار داشته و براي توقف اضطراري وسايل نقليه به كار ميرود.
65 ـ شب:
از غروب تا طلوع آفتاب.
66 ـ شماره وسيلهنقليه:
عدد يك يا چند رقمي و حروفي كه از طرف راهنمايي و رانندگي روي پلاكهاي ويژه منقوش و در عقب و جلوي وسيلهنقليه نصب ميشود.
67 ـ شناسنامه خودرو:
سندي است كه مشخصات خودرو، مالك و نشاني كامل محل سكونت وي و تاريخ انتقالات و تغييرات انجام شده از سوي راهنمايي و رانندگي در آن درج و به آخرين مالك تسليم ميگردد.
68 ـ شيب (سربالايي ـ سرازيري):
تغيير تدريجي ارتفاع سطح تمام شده راه در امتداد طولي مسير.
69 ـ ظرفيت وسيلهنقليه:
وزن بار يا تعداد مسافري كه از طرف كارخانه سازنده با تأييد وزارت صنايع و معادن براي وسيلهنقليه تعيين گرديده است.
70 ـ علايم:
هر نوع علامت عمودي و افقي مانند تابلو، چراغ راهنمايي و رانندگي، خطكشي، نوشته و ترسيم، و همچنين تجهيزات هدايتكننده، سوت و حركت دست و غيره كه به وسيله مقامات صلاحيتدار براي كنترل و تنظيم عبور و مرور تعيين و به كار برده ميشود.
راهنمایی و رانندگی جمهوری اسلامی ایران
پاسخ : فرهنگستان آیین نامه راهنمایی و رانندگی سایت نخبگان جوان
71 ـ قطار شهري:
نـوعي وسيله حمل ونقل عمومي است كه در شهرهـا و حومـه به جابهجايي مسافر پرداخته و به طور معمول با چرخهاي فلزي بر روي ريل حركت ميكند.
72 ـ قطعات و قسمتهاي اصلي:
كليه قسمتهاي اساسي وسيله نقليه شامل محور، موتور، شاسي، اتاق و رنگ كه تعويض آنها باعث تغيير مشخصات اساسي وسيله نقليه ميگردد.
73 ـ كارت پارك:
كارت يا برگهاي است كه با پرداخت پول تهيه ميگردد و بهوسيله آن اجازه توقف در مكان و زمان معين به خودرو داده ميشود.
74 ـ كارت شناسايي خودرو:
كارتي كه مشخصات مالك و وسيله نقليه شمارهگذاري شده در آن ثبت و از سوي راهنمايي و رانندگي صادر و به مالك وسيله نقليه تسليم ميگردد.
75 ـ كاروان: كاروان يا خانه سيار وسيلهنقليه غيرموتوري است كه براي سكونت و يا كار استفاده شده و عرض آن از 6/2 متر و طول آن از 12 متر بيشتر نباشد.
76 ـ كلاه ايمني: كلاهي است كه راننده و سرنشين موتورسيكلتها آن را براي محافظت سر خود در برابر ضربات احتمالي ناشي از بروز سوانح به كار ميبرند.
77ـ كمربند ايمني:
تسمهاي كه نيمتنه بالاي راننده و هر يك از سرنشينان را تحت كنترل و مهار ايمن خود قرار ميدهد تا در هنگام ضرورت، همچون كاهش ناگهاني سرعت يا توقف آني خودرو كه ممكن است ناشي از ترمز يا برخورد با جسم ديگر يا حوادث ديگر باشد، مانع از جداشدن سرنشينان و راننده از صندلي خود و اصابت به شيشه جلو يا ديگر قسمتهاي دروني و يا پرتاب شدن به بيرون خودرو شود و حداقل داراي دو نقطه اتكا باشد.
78 ـ كوچه:
راهي در مناطق مسكوني كه عرض آن حداكثر 6 متر باشد.
79 ـ گذرگاه پياده:
گذرگاهي در تقاطع راهها، امتداد پيادهروها، سوارهروها، روگذرها يا زيرگذرها يا هر محل ديگري از سوارهرو كه به وسيله خطكشي يا ميخكوبي يا علايم ديگر، براي عبور پيادگان اختصاص داده شده است.
80 ـ گواهينامه بينالمللي رانندگي:
گواهينامهاي است كه به اعتبار گواهينامه داخلي طبق مفاد قانون الحاق ايران به كنوانسيون عبور و مرور در جادهها و كنوانسيون مربوط به علايم راهها ـ مصوب 1354 ـ توسط راهنمايي و رانندگي صادر ميگردد و مدت اعتبار آن يك سال ميباشد.
راهنمایی و رانندگی جمهوری اسلامی ایران
پاسخ : فرهنگستان آیین نامه راهنمایی و رانندگی سایت نخبگان جوان
تبصره ـ كانون جهانگردي و اتومبيلراني جمهوري اسلامي ايران بر اساس مفاد كنوانسيونهاي بينالمللي 1949 و 1968 حمل و نقل جادهاي و حسب عرف بينالمللي و مقررات حاكم بر تمامي كشورهاي عضو سازمان بينالمللي جهانگردي (ait) و فدراسيون بينالمللي اتومبيلراني (fia) وظيفه ترجمه و تبديل گواهينامههاي رانندگي معتبر صادر شده توسط نيروي انتظامي و ساير اسناد و مدارك مربوط را بر عهده دارد.
الحاقی بموجب : اصلاح بند « 80» ماده (1) آييننامه راهنمايي و رانندگي - هیات دولت 5/7/1384
81 ـ گواهينامه رانندگي (پروانه رانندگي):
اجازهنامه براي رانندگي وسايلنقليه كه از طرف راهنمايي و رانندگي به نام افراد صادر ميشود.
82 ـ مجوز رانندگي با وسايل نقليه عمومي:
اعم است از پروانه تاكسيراني، بهرهبرداري، كارت و يا دفترچه كار (برگ فعاليت) كه از طرف مراجع صلاحيتدار به نام اشخاص صادر و اجازه رانندگي با وسايل نقليه عمومي را به آنان ميدهد.
83 ـ مرجع صلاحيتدار:
وزارتخانه، سازمان، نهاد و ديگر دستگاههاي مسئول كه به مـوجب قانون و يا تصويب هيئت وزيران در موردي خاص وظايف و مسئوليتهايي بهعهده آنها گذاشته شده است.
84 ـ مراكز فني مجاز:
مراكزي كه به وسيله اشخاص حقيقي يا حقوقي با رعايت ضوابط و مقررات ستاد معاينه فني وابسته به شهرداري و يا سازمان راهداري و حمل و نقل جادهاي، حسب مورد براي انجام معاينه فني وسايل نقليه درون شهري و برونشهري ايجاد ميگردد.
85 ـ راههاي شرياني درجه يك:
معابري هستند كه در طراحي و بهرهبرداري از آنها به جابهجايي وسايل نقليه موتوري برتري داده ميشود. اين معابر ارتباط با راههاي برون شهري را تأمين مينمايند. راههاي شرياني درجه يك براساس نحوه كنترل دسترسي تقاطعها به دو گروه آزادراه و بزرگراه تقسيم ميگردند كه ضوابط اجرايي آنها را شورايعالي هماهنگي ترافيك شهرهاي كشور تعيين مينمايد.
86 ـ راههاي شرياني درجه دو:
معابري هستند كه در طراحي و بهرهبرداري از آنها به جابهجايي و دسترسي وسايل نقليه موتوري برتري داده ميشود. براي رعايت اين برتري حركت پيادگان از عرض خيابان كنترل ميشود. راههاي شرياني درجه دو شبكه اصلي راههاي شهري را تشكيل ميدهند كه ضوابط اجرايي آنها را شورايعالي هماهنگي ترافيك شهرهاي كشور تعيين مينمايد و عبارتند از:
الف ـ شرياني اصلي:
راهي است كه ارتباط بين خيابانهاي جمع و پخشكننده و بزرگراهها را برقرار ميكند. در اين معابر فاصلههاي بين تقاطعها نسبت به بزرگراهها كمتر است.
ب ـ شرياني فرعي (خيابان جمع و پخش كننده):
راهي است كه ارتباط بين خيابانهاي محلي و خيابانهاي شرياني اصلي را برقرار ميكنند. در اين خيابانها محل عبور عابران پياده از عرض خيابان بايد مشخص باشد.
87 ـ راههاي محلي:
راههايي هستند كه در طراحي و بهرهبرداري از آنها نيازهاي وسايل نقليه و عابران پياده، با اهميت يكسان در نظر گرفته ميشود و ارتباط بين كوچهها و خيابانهاي شرياني فرعي را برقرار ميكنند.
88 ـ معاينه فني:
بازديد ظاهري و آزمايشهاي فني براي تشخيص اصالت خودرو و سنجش ميزان سلامت فني، ايمني و زيست محيطي وسيله نقليه.
89 ـ منطقه ممنوعه:
منطقه و محلي كه آمد و شد وسايل نقليه در آنها به وسيله علايم خاص و يا اعلام قبلي مراجع صلاحيتدار ممنوع شده باشد.
90 ـ منعكسكننده نور:
عبارت از بازتاب كنندهاي است كه حضور وسيله نقليه را از طريق انعكاس نوري كه از چراغ وسيله نقليه ديگر به آن تابيده ميشود و يا از طريق انعكاس نور محيط، اعلام ميدارد.
91 ـ مواد خطرناك:
هر نوع مواد راديو اكتيو، منفجره، محترقه، مايعات و جامدات آتشزا يا سمّي و يا اسيدي، گازهاي فشرده، زباله ويژه و فاضلاب و مانند آن.
راهنمایی و رانندگی جمهوری اسلامی ایران
پاسخ : فرهنگستان آیین نامه راهنمایی و رانندگی سایت نخبگان جوان
92 ـ موتورسيكلت:
وسيله نقليهاي براي حمل انسان كه داراي دو يا سه چرخ با اتاقك پهلو (سايدكار) يا بدون آن و مجهز به يك موتور محركه باشد.
93 ـ موتورسيكلت گازي (موتور گازي):
موتورسيكلتي است كه هم داراي موتور و هم داراي ادوات پايي براي راندن باشد.
94 ـ نقص فني:
هر نوع نقصان يا تغيير در وضعيت ظاهري و فني وسيله نقليه كه موجب كاهش ضريب ايمني در رانندگي و يا افزايش بيش از حد مجاز گازهاي آلاينده هوا و يا آلودگي بيش از حد مجاز صدا گردد.
95 ـ واحد انتظامي:
منظور واحدهاي نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران كه به صورت پاسگاهها و كلانتريها در نقاط مختلف كشور مستقر هستند.
96 ـ وزن با بار:
وزن وسيله نقليه به اضافه وزن بار آن.
97 ـ وزن بارگيري شده:
عبارت است از مجموع وزن مسافران و كاركنان و محمولات.
98 ـ وزن بدون بار:
عبارت است از وزن وسيله نقليه بدون راننده و مسافر و بار ولي با مخزن پر از سوخت و با ابزار و آلاتي كه به طور معمول وسيله نقليه همراه دارد.
99 ـ وسيله نقليه:
وسايل موتوري و غيرموتوري و موتورسيكلت كه براي جابجايي انسان و كالا در راه به كار ميرود.
100 ـ وسيله نقليه امدادي:
وسيله ويژه خدمات انتظامي، ترافيكي، پزشكي، آتشنشاني و امداد اضطراري آب، برق و گاز كه به وسيله راهنمايي و رانندگي تعيين و با علايم ويژه مشخص ميشود.
101 ـ وسيله نقليه طويل (Long Vehicle):
وسيله نقليهاي است كه طول آن بيش از 5/12 متر باشد.
102 ـ وسيله نقليه عمراني:
وسيله نقليه موتوري است كه ويژه انجام كارهاي فني، عمراني و مانند آن ميباشد و شامل بلدوزر، گريدر، غلطك، اسكريپر (زمين تراش) و غيره است.
103 ـ وسيله نقليه غيرموتوري:
هر نوع وسيله نقليهاي كه نيروي محركه آن از موتور نباشد.
104ـ وسيله نقليه فوق سنگين:
انواع خودرو و ادوات مربوط است كه توانايي حمل محمولات وزين با وزن ناخالص بالاتر از 40 تن و حجيم با حجمي با ابعاد مازاد بر اندازههاي زير را داشته باشد:
طول 5/16 متر، عرض 6/2 متر و ارتفاع 5/4 متر.
105 ـ وسيله نقليه كشاورزي:
به وسايل نقليه موتوري گفته ميشود كه علاوه بر حمل و نقل خود، ادوات ديگر و دنباله بندهاي كشاورزي را نيز جابهجا نموده و يا از نيروي محركه توليدي آنها براي انجام عمليات مختلف كشاورزي استفاده ميشود و شامل انواع تراكتور، كمباين، تيلر و ماشينهاي خودكششي ديگر در بخش كشاورزي است.
106 ـ وسيـله نقـليه مركب:
عـبارت اسـت از چند وسيله نقليه متصل به هم كه به عنوان واحد در راه حركت كنند.
107ـ وسيله نقليه مفصلدار:
وسيله نقليهاي است كه شامل يك كشنده و يا وسيلهنقليه موتوري و يك نيمه يدك متصل به آن باشد كه با بار يا محفظه حمل مسافر داراي عرض حداكثر 6/2 متر، طول حداكثر 35/18 متر، ارتفاع حداكثر 5/4 متر و وزن حداكثر 40 تن است.
108ـ وسيله نقليه موتوري:
هر نوع وسيله نقليهاي كه داراي حداقل يك چرخ در جلو و دو چرخ در عقب بوده و داراي موتور و سامانه انتقال قدرت است و براي حمل بار يا انسان به كار ميرود كه به آن خودرو نيز گفته ميشود.
راهنمایی و رانندگی جمهوری اسلامی ایران
پاسخ : فرهنگستان آیین نامه راهنمایی و رانندگی سایت نخبگان جوان
فصل دوم ـ شماره گذاري
ماده 2 ـ هر وسيله نقليه موتوري و غيرموتوري و يدك متصل كه در راهها حركت ميكند و همچنين وسايل نقليه موتوري ويژه كشاورزي، صنعتي و عمراني بايد داراي شماره باشند. رانندگي با وسايل نقليهاي كه شماره يا پلاك نداشته يا داراي شماره و يا پلاك غيرمجاز باشند، ممنوع است، مگر اين كه پيشتر مجوز حركت از راهنمايي و رانندگي دريافت كرده و همراه داشته باشند. مأموران راهنمايي و رانندگي و پليس راه از تردد خودروهاي متخلف از اين ماده، تا انجام شمارهگذاري جلوگيري به عمل خواهند آورد.
تبصره 1 ـ تا زماني كه انجام عمليات شمارهگذاري وسايل نقليه كشاورزي، صنعتي و عمراني به طور كامل از سوي راهنمايي و رانندگي صورت نپذيرفته است و پس از آن، تردد اين وسايل براساس دستورالعملي كه به تأييد وزارتخانههاي كشور و راه و ترابري ميرسد، انجام خواهد شد.
تبصره 2 ـ خودروها و موتورسيكلتها و دوچرخههاي ساخت داخل و وارداتي از نظر ايمني و كيفيت بايد استانداردهاي مصوب مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران را دارا باشند و به علاوه از نظر آلودگيهاي زيست محيطي، استانداردهاي مصوب شورايعالي حفاظت محيط زيست را رعايت نموده باشند.
تبصره 3 ـ تشخيص انواع وسايل نقليه غيرموتوري كه بايد شمارهگذاري شوند با راهنمايي و رانندگي است، مگر در مواردي كه قانون خاصي وجود داشته باشد.
ماده 3 ـ مالك وسيله نقليه موضوع ماده قبل مكلف است خود و يا به وسيله نماينده قانوني خود، با مراجعه به نزديكترين واحد شمارهگذاري يا مركزي كه به همين منظور تعيين و اعلام ميگردد، مدارك لازم را ارايه نمايد. واحد شمارهگذاري پس از بررسي آنها، اقدام به تخصيص پلاك به شخص و تحويل آن مينمايد. نصب پلاك با نظارت نماينده راهنمايي و رانندگي صورت ميپذيرد.
چگونگي انجام شمارهگذاري شامل مدارك مورد نياز و خدمات پس از شمارهگذاري و عوارض و ماليات مصوب و مانند آنها در دستورالعمل مربوط از سوي راهنمايي و رانندگي مشخص و اعلام خواهد شد.
تبصره 1 ـ انواع پلاكها و ابعاد و رنگهاي آنها براي وسايل نقليه مختلف در دستورالعمل ياد شده مشخص ميگردد.
تبصره 2 ـ هرگاه اشخاص ديگري در مالكيت وسيله نقليه شريك بوده و يا نسبت به آن حق عيني داشته باشند، نام و نشاني دقيق آنان نيز بايد در درخواست قيد شود.
ماده 4 ـ در موارد زير راهنمايي و رانندگي از انجام عمل شمارهگذاري خودداري مينمايد:
الف ـ در صورتي كه مفاد تبصره (2) ماده (2) رعايت نشده باشد و يا اصالت وسيلهنقليه هنگام بازديد به وسيله مأموران مربوط تأييد نگردد.
ب ـ چنانچه مشخصات وسيله نقليه با آنچه در اسناد مربوط ذكر شده مطابقت نداشته باشد.
پ ـ اگر تخصيص شماره به نام مالك به دلايل قانوني ممنوع باشد.
ت ـ چنانچه وسيله نقلـيه، علايـم و تجهـيزات پيشبيني شده در اين آييننامه را نداشته باشد.
ث ـ هرگاه حقوق دولتي و عوارضي كه به طور قانوني به وسيله نقليه تعلق گرفته پرداخت نشده باشد.
ج ـ در صورت نداشتن برگ معاينه فني به استثناي وسايل نقليهاي كه از تاريخ ساخت آنها دو سال سپري نشده است.
راهنمایی و رانندگی جمهوری اسلامی ایرن