آزمون مکعب‌های کهس ، آزمونی است برای اندازه گیری هوش عملی در کودکان ۱۵-۵ ساله. ازمون مکعبها که در سال ۱۹۲۰ اقای کهس تهیه کرده‌اند، راه حلی است برای کم کردن نارسایی‌های ازمون‌های کلامی، هنگامی که به تنهایی استفاده می‌شوند. این ازمون از نوع ازمون‌های عملی است و برای احتزار از دخالت عامل زبان در اندازه گیری هوش ساخته شده‌است.
این آزمون دارای 17 کارت و ۱۶ مکعب می‌باشد که طول هر ضلع مکعب ۲/۵ سانتی متر است . چهار سطح جانبی آن به رنگ‌های قرمز، سفید، زرد، آبی است و دو سطح دیگر که هر کدام از قطر به دو قسمت تقسیم شده‌است، یکی به رنگ‌های آبی وزرد و دیگری به رنگ‌های قرمز و سفید می‌باشد.
این مکعبها برای کودکان و حتی بزرگسالان نیز جالب می‌باشد. چون توجه ان‌ها را جلب می‌کند. کهس در نخستین ازمایش‌های خویش دیده بود که واکنش تمام ازمودنی ها- یعنی شخصی که مورد آزمایش واقع شده‌است یا حتی بیمار-در برابر مکعب‌های رنگی این است که ان‌ها را کنار هم بچینند و شکل‌هایی بسازند.
بنابراین خود این ازمون انگیزش لازم برای اجرا را ایجاد می‌کند. برای ان که واکنش ازمودنی‌ها که در واقع بازی با مکعب هاست به یک آزمون روانی تبدیل شود، تنها باید آزمایشگر - دکتر یا شخصی که این آزمایش را انجام می‌دهد- دخالت نموده و تمایل آزمودنی را در مسیر خاصی سوق دهد.
این کار به کمک سری تصاویری که آزمودنی با مکعبها ان‌ها را درست می‌کند تحقق می‌یابد. هر یک از تصاویری که در دفترچه این آژمون وجود دارد، مسالهٔ جداگانه‌ای را فراهم می‌اورد. سری تصاویر به تدریج پیچیده می‌شود به دلیل:
- استفاده از سطح های یک رنگ
- استفاده از سطح های دو رنگ
- ارایه تصاویر از زاویه
- حذف کردن خطی که چار چوب را مشخص می‌کند
- زیاد شدن عدم تقارن
- کم کردن تعداد رنگ‌های مختلف در یک تصویر
نحوه اجرا :
بصورت فردی، هر تصوير بر روی کارت سفيدرنگی چاپ شده است. روی هر کارت شماره اصلی تصوير و زمان اجرای آن نوشته شده است. تصاوير به ترتيب اجرا چيده شده و مجموعه آنها دفترچه ای را بوجود آورده است.
جهت عرضه کردن تصاوير به صورتی است که آزمودنی بتواند شمارهئاصلی آن را بخواند . در بعضی چاپها زمان اجرای يک تصوير نسبت به شماره اصلی آن بصورت معکوس نوشته شده است.اين امر موجب می شود که آزماينده براحتی بتواند زمان لاتزم را بخواند.برگ نمره گذاری تعداد امتيازاتی که بايد بر حسب زمان صرف شده به آزمودنی داده شود را نشان می دهد.
سپس ازماينده جعبه مکعبها را باز می کند و همه آنها روی ميز و در دسترس آزمودنی قرار می دهد و آزمودنی بايد طبق تصاوير دفترچه همراه مکعبها تصاوير را بسازد.
نحوه نمره گذاری :
نمره به تصاوير 1 تا 17 داده می شود.ساختن هر تصوير بايد در زمان لازم انجام گيرد و هر تصويری که در پايان زمان لازم بطور کاملاً صحيح ساخته نشود نمره ای کسب نمی کند. وقتی آزمودنی موفق می شود يعنی می تواند به کمک مکعبها مدل ارائه شده را بطور کامل بسازد،نمره ای که به او تعلق می گيرد بر حسب زمان صرف شده فرق می کند.
تعداد امتيازات و زمان لازم برای ساختن تصاوير نيز متفاوت است.شيوه نمره گذاری و زمان لازم برای نمرات مختلف روی برگ نمره گذاری قيدشده است.
