چرا تهرانی ها زود از کوره در می روند؟

با کوچکترین محرکی از کوره در می رود، حالا این عامل می خواهد یک بوق اضافه خودروی کناری باشد یا مسافر اتوبوسی که با صدای بلند در محیط عمومی حرف می زند.

آمار دقیقی از تعداد مشاجره ها و دعواهای شهروندان بر سر مسائل شهروندی مانند حق تقدم خودروها، بگومگوهای مسافران اتوبوس یا تاکسی، اختلاف نظر برسر میزان کرایه اتوبوس بین مسافر و راننده و.... در پایتخت وجود ندارد اما همه ما در چند سال اخیر به چشم دیده ایم که آستانه تحمل شهروندان در رفتار با دیگران حتی در سطح خانواده چقدر نزول کرده است.

دیشب در میدان منیریه دعوای یک مسافر خانم بر سر کرایه با راننده به درگیری انجامید به طوری که دختر خانم کیفش را مدام بر کاپوت و شیشه تاکسی می کوبید و فحاشی می کرد.

شب قبل از آن

نیز یک راننده سواری با راننده اتوبوس بر سر حق تقدم در میدان در همین نقطه حاضر شدند چند دقیقه شهروندان دیگر را معطل کنند اما حتما بایکدیگر به مشاجره بپردازند.

دو روز پیش رو به روی پارک ملت بودم که دو عابر پیاده در پیاده رو به علت برخورد کیف یکی به دیگری درحال مشاجره بودند و همه شما بکرات دیده اید که بسیاری از این مشاجره ها به درگیری فیزیکی و فحاشی می انجامد.

براستی چرا اینقدر آستانه تحمل شهروندان پایین آمده و با کوچکترین محرکی به مشاجره می انجامد؟ دلمشغولی ها زیاد شده، دغدغه ها افزایش یافته، شیوه های زندگی جمعی در کلانشهر را نیاموخته ایم یا فوت و فن های کنترل اعصابمان را بهمان یاد نداده اند،

براستی مشکل کار کجاست؟

وقتی با جامعه شناسان گفت وگو می کنیم علت های مختلفی را برمی شمارند که برخی از آنان ضمن تاکید بر آموزش مهارت های زندگی، رفتاری، کنترل استرس ها و شیوه های نظارت بر خود، به تاثیر مهم محیط بیرونی اعم از آلودگی صوتی، آلودگی هوا، استرس های روزانه ناشی از چند شغله بودن و دیگر آسیب های متاثر از شلوغی جمعیت اشاره می کنند.

نقطه نظر روانشناسان برآن است که باوجود آنکه شرایط محیط زندگیمان در پایتخت، شلوغی جمعیت، ترافیک، آلودگی ها و .... بسیار در افزایش خشم و کاهش آستانه تحمل موثرند، اما شیوه های روانشناختی کنترل خود و آموختن شیوه های رفتاری و مهارت های زندگی در کمرنگ کردن تاثیر محیط بیرونی بسیار اهمیت دارد.

آثار مخرب اما غیرمشهود آلودگی صوتی

ˈزهرا کاشیˈ یک کارشناس حوزه آسیب های رفتاری از جمله عوامل کاهش آستانه تحمل شهروندان را آلودگی های صوتی دانست و گفت: پایین آمدن آستانه تحمل و رفتارهای پرخاشگرانه پایتخت نشینان به دلیل تحمل صداهای آلوده اطرافشان است.

وی بیان کرد: بررسی های پزشکی و روانشناسی نشان داده اگر شدت آلودگی های صوتی و ترافیک بیش از حد آستانه های مجاز باشد، موجب عصبانیت،

افزایش فشار خون، سردرد، خستگی، تندمزاجی و اختلال در مکالمه های روزمره می شود و از آنجا که بر اساس تحقیقات انجام شده آلودگی صوتی در پایتخت ایران دو برابر استانداردهای جهانی است، میزان پرخاشگری و خشونت در جامعه نیز به همین میزان افزایش می یابد.

این جامعه شناس افزود: آلودگی های صوتی، استرس آفرین است و کسانی که به مدت زیاد در معرض صداهای غیرطبیعی و با شدت بالا قرار گیرند سیستم عصبی آنان تحت تاثیر قرار می گیرد و باعث افزایش اختلالات روانی در رفتار آنان می شود.

کاشی اضافه کرد: آستانه تحمل در این افراد کاهش می یابد و با کوچکترین جر و بحثی درگیری فیزیکی پیدا می کنند و به دلیل اختلال در سیستم عصبی به انواع بیماری های روانی مبتلا می شوند که شایع ترین آن استرس و افسردگی است.

این جامعه شناس افزود: برای کاهش آلودگی صوتی در زندگی مردم با توجه به اینکه بیشتر آلودگی صوتی در شهر ها ناشی از تردد موتورسیکلت ها، خودروهای سواری و باری است باید هنگام ساخت این وسایل استانداردهای جهانی لحاظ و مشاغلی که آلودگی صوتی دارند به خارج از مناطق مسکونی منتقل شود.

کاشی یادآور شد: برای منع استفاده مردم از خودروهای شخصی و موتورسیکلت ها که باعث افزایش آلاینده های صوتی می شوند، باید برای استفاده از خودرو های عمومی فرهنگ سازی شود.

آلودگی هوا و افزایش پرخاشگری

دکتر ˈایرج خسرونیاˈ عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره تاثیر آلودگی هوا بر پرخاشگری گفت:

آلودگی هوا علاوه بر تاثیر منفی بر قلب و ریه بر سیستم عصبی فرد نیز تاثیر گذار است. وی به ایرنا گفت: در سال های اخیر با افزایش میزان آلودگی هوا در پایتخت میزان استرس و درگیری های خیابانی نیز افزایش یافته زیرا آلودگی هوا با تاثیرگذاری بر سیستم عصبی آستانه تحمل افراد را کاهش داده است.

عضو شورای نظام پزشکی استان تهران اظهارکرد: آلودگی هوا به طور مشخص می تواند به مسمومیت مزمن برای افراد منجر شود که این مسمومیت در حکم یک استرس، آستانه تحمل فرد را پایین می آورد و ظرفیت او را برای کنترل پرخاشگری کم می کند.

این پزشک افزود: انواع آلودگی هایی که در محیط وجود دارد باعث می شود نوعی مسمومیت مزمن از طریق تنفس یا غذا وارد جریان خون شود و سیستم عصبی را درگیر

کند که این موضوع باعث بروز پرخاشگری در جامعه می شود.

خسرونیا گفت: آلودگی هوا در حکم عوامل استرس زا برای فرد است چرا که باعث افزایش غلظت خون و کمبود اکسیژن در بدن می شود و در نتیجه میزان تحریک پذیری فرد را افزایش و آستانه تحمل وی را کاهش می دهد، در نتیجه میزان خشونت در وی را بالا می برد.

وی افزود: برای کاهش آلودگی هوا و در نتیجه کاهش خشونت بین مردم جامعه باید استفاده از وسایل نقلیه عمومی را رواج دهیم.

خسرونیا یادآور شد: مسئولان هم باید برخورد و اقدامات جدی تری را در زمینه کاهش آلودگی هوا در دستور کار قرار دهند.

پرخاشگری هدیه چند شغله بودن به شهروندان

ˈشهلا رحیمیˈ روانشناس بالینی نیز چند شغله بودن و بیکاری را در بروز بیماری های روانی و افزایش خشونت در جامعه موثر دانست و گفت: چند شغله بودن از آنجا که سبب کاهش تمرکز فرد، افزایش استرس و فشار روانی می شود، در بروز پرخاشگری در فرد نقش موثری دارد.

وی افزود: درست است که اشتغال در سلامت روان تاثیر مثبتی دارد، اما چند شغله بودن به دلیل اینکه انرژی مضاعفی را می گیرد و فرد نیز فرصتی برای تامین انرژی هدر رفته ندارد، دچار فشار روانی و در نتیجه خشونت می شود، به گونه ای که با کوچکترین جرقه ای از خود واکنش نشان داده و پرخاشگری می کند.

رحیمی ادامه داد: به همین میزان بیکاری نیز با استرس های روانی که به فرد به دلیل ترس از آینده نامعلوم وارد می کند،

در بروز خشونت موثر است.

این روانشناس بالینی یادآورشد: استرس زیاد می تواند بر روابط بین فردی و خانوادگی فرد تاثیر منفی بگذارد و فرد را خسته و در نهایت مبتلا به افسردگی کند.

چطور خودمان را کنترل کنیم

دکتر ˈمسعود محمدیˈ روانشناس بالینی نیز استرس را عاملی موثر در افزایش بروز پرخاشگری در جامعه دانست و گفت: استرس به دلیل انرژی مثبتی که از فرد می گیرد و نیز کاهش دادن آستانه تحمل فرد، وی را مستعد پرخاشگری و خشونت می کند.

وی افزود: دادن انرژی روانی مثبت به ذهن و داشتن باورهای مثبت، فرد را در برابر بیماری های روانی ایمن می کند اما افکار منفی و باورهایی همچون ˈدنیا جای ناآرامی استˈ و ˈ خوشی ها زود تمام می شوندˈ سبب افزایش میزان ابتلای فرد به بیماری های روانی همچون افسردگی می شود.

این روانشناس درباره راههای کاهش استرس در جامعه اظهارکرد: توجه به جنبه های مثبت زندگی و پر رنگ تر کردن آنها در ذهن، افزایش هیجانات مثبت، داشتن اعتماد به نفس، ارتقای سطح بهداشت روان در جامعه، افزایش فرهنگ سازی از طریق رسانه های گروهی، فرهنگسراها و سازمان های اجتماعی با تهیه بروشورها، کتاب، مقاله ها و برگزاری سخنرانی های آگاه کننده در کاهش استرس و در نتیجه خشونت در جامعه موثر است.

محمدی افزود: داشتن حمایت خانواده نیز می تواند در افزایش میزان آرامش خاطر فرد نقش موثری داشته باشد و فرد را در برابر آسیب های اجتماعی و روانی مقاوم تر کند.

وی یادآورشد: ایجاد نشاط در جامعه، رفع مشکلات اقتصادی و فرهنگی، تفریح و سرگرمی به دلیل ایجاد نشاط در فرد، آموزش مهارت

های زندگی به افراد به خصوص در دوران کودکی، برنامه ریزی های زمان بندی شده، مدیریت زمان و حمایت های اجتماعی نیز در کاهش استرس و خشونت نقش موثری دارند.

راههای کنترل خشم و پرخاشگری

دکتر ˈحسین اسدبیگیˈ کارشناس آسیب های اجتماعی سازمان بهزیستی درباره راههای کنترل خشم و پرخاشگری در افراد گفت:

مردم برای کنترل خشم خود بهتر است در مواقعی که دچار عصبانیت می شوند، موقعیتی که در آن قرار گرفته اند را ترک کنند ذهن خود را با شمردن اعداد مشغول کنند و اگر شرایط آن فراهم باشد دوش بگیرند و با نوشیدن یک لیوان آب خنک استراحت کنند.

وی افزود: نقاشی کردن، یادآوری یک خاطره خوشایند، توانایی فرد در تنظیم عواطف، داشتن مهارت در حل مسائل، مقابله با استرس، رویکرد آموزش مهارت ها در مدارس با این فرض که افراد مهارت های مقابله با مشکلات را نداشته باشند، نیز در کاهش خشونت در جامعه موثر است.

اسدبیگی یادآور شد: بسترسازی فرهنگی، آموزش و آگاهی، قرار دادن ورزش در برنامه روزانه و توجه به آن به عنوان بخشی از زندگی و افزایش مهارت های مقابله با استرس نیز در ارتقای سطح بهداشت روان در جامعه و در نتیجه کاهش پرخاشگری و توانایی در کنترل خشم نقش موثری دارد.

منبع: ایرنا