1 فایل پیوست
جايگاه و رسالت دانش جغرافيا در ادبيّات نوين برنامه ريزي شهري و منطقه اي با تأكيد بر ايران
نویسندگان مقاله : ابوالفضل مشکینی - حجت ا... رحیمی
چکیده :
ادبيّات برنامهريزي شهري و منطقه‌اي بهگونهي قابل توجّهی تغيير يافته است و لازم است رشته‌هاي مرتبط با آن جايگاه منطبق با اين تحوّلات را مشخّص كنند. پژوهش پيشرو با بهکارگيري رهيافت جغرافيا بهعنوان علم ناحيه‌اي، شبکه‌اي از مفاهيم مرتبط را براي تشريح نقش جغرافيا در برنامهريزي با تأكيد بر ايران پيشنهاد مي‌کند.
اين نوشتار با بهره‌گيري از منابع کتابخانه‌اي موجود و روش نظري در سه بخش اصلي شامل فلسفه و هدف دانش جغرافيا بهعنوان علم ناحيه‌اي، نگرش‌هاي نوين در برنامهريزي و ارتباط بين جغرافيا و برنامهريزي شهري و منطقه‌اي با تأكيد بر ايران، سازماندهي شد. پژوهش حاضر با اين فرض که در ادبيّات برنامهريزي به روش‌شناسي عملي مشارکت در برنامهريزي توجّه اندکي شده است،
رويکرد پژوهش در هنگام عمل را بهعنوان يک روش کارا در کشور مورد تأكيد قرار مي‌دهد که در آن نقش فرايندهاي يادگيری با تجربه‌هاي فردي و جمعي دربارهي ناحيه‌اي معيّن و استفاده از برنامه‌هاي آموزشي در هنگام عمل مورد تأكيد است تا از اين راه ظرفيت فردي و جمعي براي مشارکت و توليد دانش جمعي افزايش يابد. جغرافياي ناحيه‌اي با اين فرض که تقليل کرهي زمين به بخش‌هاي گاز، مايع و جامد انتزاعي است، جايگاه ويژهي جغرافيا را مطالعهي واقعيّت درهمتنيدهي عناصر ناهمسان مي‌داند و بر اين باور است،
هيچ‌کس حق ندارد بدون تخصّصيابي در درک روابط ميان عناصر ناهمسان يک ناحيه خود را جغرافيدان بنامد. با اين سنّت، جغرافيدان بيش از هر رشتهي مرتبط با برنامهريزي داراي درک جامع از روابط ميان عناصر متعدّد تا بدانجا است که براي انسان ساکن در يک ناحيه اهمّيّت دارد و با افزايش درک جامع مردم از محيط و ايجاد تفاهم بر سر منافع جمعي، داراي نقش اصلي در عملي ساختن رويکرد پژوهش در هنگام عمل و برنامهريزي مشارکتي از راه آموزش و يادگيري برپايهي تجربه است.
