جایگاه شیعیان و اندیشه شیعی در مصر

تهران - مصر که در گذشته از آن با نام کشور فاطمی یاد می کردند از گذشته های دور دارای فرهنگ و تمدن غنی بوده و از مردمان این کشور به عنوان انسانهای فرهیخته و اندیشمند یاد می شود هرچند طی بیش از سه دهه 2 دیکتاتور بر این کشور حکومت کردند، ولی از عزت مردم این کشور هیچگاه کاسته نشد.



http://media5.irna.ir/1391/13911117/...01-3705823.jpg یکی از شاخصه های مردم کشور مصر در بین کشورهای اسلامی ارادت و احترام مردم این سرزمین به اهل بیت عصمت و طهارت (ع) است.

در گذشته های دور، این کشور صاحب یکی از تمدن های باشکوه بود که قرن های بعد، بر اثر ستم فرعونها آن تمدن نابود شد؛ بعد از فتح مصر توسط مسلمانان، این کشور مرکز فرهنگ و علوم اسلامی شد.

اوج شکوفایی این مرحله، از زمان حکومت فاطمیان آغاز شد؛ حکومتی شبه شیعی که برای چند قرن عدالت و شکوفایی و پیشرفت را برای مردم مصر به ارمغان آورد. یکی از هدیه های دولت فاطمی به مصر امروز، دانشگاهی بود که به عنوان بزرگترین دانشگاه جهان اسلام شناخته می شود؛ ˈدانشگاه الازهرˈ در زمان دولت فاطمی تأسیس شد و تاکنون به فعالیت خود ادامه داده است و هم اکنون بیش از 130 هزار دانشجو دارد.

در کنار دانشگاه الازهر، مدارس الازهر نیز فعال است و دهها هزار دانش آموز مصری در آن تحصیل می کنند.

نکته جالب و حایز اهمیت این که نام دانشگاه الازهر از نام اقدس دخت و دردانه پیامبر اسلام(ص)، حضرت فاطمه زهرا(س) به نام ˈازهرˈ یا ˈالازهرˈ برگرفته شده است.

درباره ویژگی های مصریان، می توان گفت که آنان نزدیکترین افراد، به اهل بیت(ع) و شیعیان هستند؛ حضور شیعیان در مصر، به اندازه حضور اسلام در آن قدمت دارد.

شخصیتی به نام ˈمحمد حسنین هیکلˈ، از روزنامه نگاران معروف و مشاور جمال عبدالناصر (رییس جمهور پیشین مصر) می گوید: ˈشما شیعیان به خاطر محبتی که به اهل بیت(ع) دارید، اسم حسن و حسین را بر اولاد خود می گذارید، ما هم همین طور هستیم، اما ما هر دو اسم را یکجا برای بچه هایمان انتخاب می کنیم، حسنین.ˈ

جمله ای زیبا و پرمعنایی، از امام علی (ع)، درباره اهل مصر، در نهج البلاغه در عهد نامه محمد بن ابوبکر هست که میفرماید: ˈتو را برای فرمانروایی، به جایی می فرستم که نزدیکترین افراد به من هستند. آنان اهل مصرند.ˈ

شیعیان مصر بیش از یک میلیون نفر تخمین زده می شوند ولی آمار رسمی در این زمینه منتشر نشده است در بین مردم مصر چند شخصیت مشهور وجود دارد که درباره اهل بیت و ائمه اطهار (ع) کتابهایی را چاپ کرده اند، مثل ˈدمرداش العقالیˈ، ،ˈصالح وردانیˈ و یا دکتر ˈراسم نفیسˈ که نزدیک به بیست جلد کتاب، درباره تشیع و اهل بیت (ع) نوشته است.

همچنین، دکتر ˈعلی ابوالخیرˈ که درباره حضرت علی(ع) و پیامبر اسلام(ص) کتاب دارد.

در زمان حاکمیت سه دهه ای حسنی مبارک در مصر، وی اجازه هیچ نوع فعالیتی را به شیعیان نمی داد. رژیم مبارک به فرقه ضاله و منحرف بهاییت که موجب دوری جوانان مصری از اسلام می شد، اجازه فعالیت می داد اما به شیعیان اجازه هیچگونه فعالیتی نمی داد.

ˈاحمد راسم نفیسˈ، متفکر مصری و استاد دانشگاه، درباره شیعیان مصر می گوید: ˈمردم مصر در اصل پیرو مذهب شیعه بودند و بعد به مذهب اهل تسنن گرویدند.ˈ

وی در گفت وگو با روزنامه مصری الناصریه می افزاید: در مصر شیعیان زیادی قبل از فاطمیون وجود داشتند، اما نظام سیاسی با ورود فاطمیون به مصر شیعه شد.

به گفته این اندیشمند مصری، شیعیان مصر قبل از فاطمیون مورد ستم قرار می گرفتند. زمانی که دولت شیعه فاطمیون در مصر روی کار آمد، اجازه داد که دو مذهب شیعی (اسماعیلیه و امامیه) و دو مذهب سنی (شافعی و مالکی) در این کشور مطرح شوند.

این متفکر مصری، می افزاید: بسیاری از استادان بزرگ دانشگاهها، دانشمندان فاضل و پزشکان و مهندسین مصر همگی شیعه هستند که این امر نشان از نفوذ مذهب شیعه در بین فرهیختگان و اندیشمندان مصر دارد.

همانگونه که مقام معظم رهبری در فرمایشات بیش از یکسال پیش خود در بین جوانان و اندیشمندان جهان اسلام در خصوص بیداری اسلامی در مصر فرمودند، انتظار مسلمانان جهان از مردم مسلمان مصر بیش از این بود و انتظار می رفت که پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، مردم مصر علیه دیکتاتور این کشور بپاخیزند که این امر با تاخیر طولانی انجام شد.

بالاخره مردم مصر پس از تحمل سال ها رنج و تحمل وادادگی رژیم حسنی مبارک سال گذشته وی را از حکومت ساقط کردند و گروه اخوان المسلمین توانست با پیروزی در انتخابات پارلمانی و همچنین در دست گرفتن ریاست جمهوری مصر از سوی محمد مرسی وارد مرحله ای جدید در تاریخ این کشور شوند.

با روی کار آمدن دولت اخوان المسلمین در مصر و قرار گرفتن محمد مرسی بر مسند ریاست این کشور تغییر زیادی در وضعیت شیعیان حاصل نشد.

شیعیان مصر که از انقلابیون این کشور به حساب می آیند و در براندازی حکومت دیکتاتوری حسنی مبارک نقش فعال و چشمگیری داشتند، تاکنون نتواسنتد از ثمرات انقلاب خود بهره ای ببرند.

ˈبهاء انور محمدˈ سخنگوی شیعیان مصر به تازگی برای احقاق حقوق شیعیان و در راستای تکمیل انقلاب ژانویه، در جمع شیعیان این کشور که برای تحقق خواسته های خود در مقابل ˈمسجد الحسینˈ و ˈدوران شبراˈ تجمع کرده بودند، خواهان تحقق خواسته های شیعیان از جمله مقابله با نشر تفکر بدوی در این کشور شد.

موضوع وهابیت از جمله محورهای سخنان بهاء انور بود که وی در این باره گفت: وهابیون، خوارج عصر حاضر هستند زیرا آنها قبلا درصدد تخریب مزار مطهر پیامبر (ص) برآمدند و اگر ایستادگی مسلمان در برابرشان نبود، مرتکب این امر می شدند.

وی خاطرنشان کرد که از شیعیان مصر، الاشراف (سادات مصر)، صوفی ها، جوانان انقلابی، قبطی ها و همه مسلمانان مصری خواسته است تا برای تکمیل انقلابی تلاش کنند.

سخنگوی شیعیان مصر تاکید کرد: درگیری در مصر میان دو گرایش جریان دارد؛ یکی دولت مدنی که حقوق و آزادی ها را محترم می شمارد و دیگری اندیشه ای که تمایل دارد مصر به کشوری مانند سودان، سومالی و پاکستان تبدیل شود.

متاسفانه برخی جریانهای حاکم در مصر با حمایت کشورهایی خاص تلاش گسترده ای را برای اعمال فشارهای روانی بر شیعیان در دستور کار خود قرار داده اند که همین امر موجب واکنش های زیادی نیز شده است.

در همین راستا ˈمحمد الدرینیˈ رئیس اتحادیه آل البیت(ع) مصر و شماری از شخصیت‎های برجسته شیعی این کشور دادخواستی با موضوع ˈجنایات آل‌سعود و حمایت از جریان سلفی بر ضد شیعیان مصرˈ را برای ارائه به شورای امنیت تنظیم کرده اند.

فعالان برجسته مصری معتقدند که رژیم عربستان تلاش دارد تا اندیشه های افراطی وهابیت را در مصر گسترش داده و با شیعیان این کشور مقابله کند.

شبکه العربیه و دیگر شبکه های ماهواره ای وابسته به وهابیت برای تشدید موج ضدشیعی در مصر همواره اقدام به انتشار دروغ‏ و فرافکنی‏ علیه شیعیان می کنند و در ادامه سیاست های خصمانه و ضد شیعی و برای برانگیختن فتنه طائفی در میان امت اسلام، تلاش می کنند.

این شبکه ها تلاش دارند عقایدی را به شیعیان نسبت دهند که موجب بروز اختلافات اعتقادی میان مذاهب اسلامی شده است. ‎

فعالان مسلمان مصری معتقدند که واکنش‌های افراطی علیه مسلمانان شیعه ممکن است دامنه اعتراضات را در مصر افزایش دهد.

گزارش از مجید جعفری

منبع