PDA

توجه ! این یک نسخه آرشیو شده میباشد و در این حالت شما عکسی را مشاهده نمیکنید برای مشاهده کامل متن و عکسها بر روی لینک مقابل کلیک کنید : مقاله E-goverment



بانوثریا
18th April 2010, 03:19 PM
دانشگاه علامه طباطبایی
دانشكده مدیریت و حسابداری


عنوان تحقیق
دولت الكترونیك و نقش آن در سازمانهای اداری


نام استاد راهنما
آقای دكتر شریف زاده


نام درس
حقوق اداری


نام دانشجو
پوریا گلدسته
رشته مدیریت دولتی
بهار 1384
مقدمه 3
تعاریف 4
دولت الكترونیك 4
سازمان مجازی 5
اداره مجازی 6
زیر ساخت های دولت الكترونیك 7
تمركز و عدمتمركز در دولت الكترونیك 8
نحوه استخدام در سازمانهای دولت الكترونیك 9
فساد اداری و دولت الكترونیك 9
پلیس اداری در دولت الكترونیك 11
نتیجه گیری 12
لیست منابع تحقیق 13

مقدمه :
اگرچه استفاده از رایانه از سالهای 50 میلادی در سازمانهای بزرگ كشورهای صنعتی و توسعه یافته رایج بود ولی موضوع فناوری اطلاعات تا دهه 80 میلادی كمتر در فرهنگی مدیریت قدم نهاده و دولت الكترونیك نیز از اوایل دهه 90 در كشورهای صنعتی و از حدود سالهای 1995 نیز در كشورهای شرقی غیر صنعتی نظیر چین ، مالزی ، سنگا پور و هند آغاز به كار كرده و در حال حاضر نیز در حال تكامل و توسعه است . در كشور ما نیز چند سالی است كه در بكارگیری فناوری اطلاعات گام هایی برداشته شده است و در دانشگاه تدریس می شود. اعمال نظر های گوناگونی در این زمینه شده است كه برخی بسیار ضعیف بوده اند و برخی دیگر در صورت تحقیق و مطالعه بیشتر توانایی آماده سازی بستر علمی مناسبی را در ایران دارند. بسیاری از مدیران سازمانهای دولتی ایران فناوری اطلاعات و ارزش آن را به خوبی درك نمی كنند و آن را به عنوان سرمایه ای ارزشمند برای سازمان خود تلقی نمی كنند و با تمام اعمالی كه در این رمینه برای انجام می دهند در خلوت خود آن را نوعی بازی و هزینه از دست رفته می دانند . و این در حالی است كه استفاده از فناوری اطلاعات می تواند به عنوان كلیدی برای رسیدن به توسعه ای در سطح كشور های صنعتی واقع شود.

تعاریف :
برا فهم بهتر مطالب و نظر به جدید بودن موضوع ارائه برخی تعاریف را در این مقاله لازم دانستم كه عباتند از :
دولت الكترونیك ، سازمانهای مجازی ، اداره مجازی ، زیر ساخت های دولت الكترونیك

دولت الكترونیك :
دولت الكترونیك به معنای تحویل و دریافت خدمات و تبادل اطلاعات به دو صورت درون سازمانی و برون سازمانی می باشد كه با بهره گیری از ابزار های مختلف انجام می گیرد و به صورت ارتباط و تاثیر دو طرفه میان دولت با شهروندان ، سازمانهای غیر انتفاعی ، بازرگانان و كارمندان و خود دولت دیده می شود.
دولت الكترونیك به كار گیری فناوری اطلاعات برای طراحی مجدد فرایند های كاری به منظور ارائه خدمات دولتی به صورت بهینه و همچنین تسهیل تعامل با دولت است . این تعاریف عموما اشاره به برخی از ویژگی های زیر دارند :
• وجود استفاده از وب ، پست الكترونیكی ، فاكس ، تلفن ، سازمانهای بدون كاغذ
• تمام وقت بودن دولت و ادارات دولتی در 7 روز هفته و 24 ساعت شبانه روز
• وجود جریان اطلاعات با پیوستاری از پیچیدگی اطلاعات و ساختار
• بی واسطه بودن و یك پارچه بودن خدمات
سازمان مجازی :
سازمان مجازی سازمانی است كه در مكان مشخصی و توسط كاركنان رسمی اداره نمی شود، بلكه در واقع یك نظام مدیریتی و طراح و ایده پرداز مركزی است كه عملیات مورد نیاز را توسط سازمانها و اشخاص ثالثی طراحی و هدایت می كند. در بیانی دیگر سازمان مجازی مجموعه ای است كه از لحاظ جغرافیایی پراكنده است و از لحاظ وظیفه ای و فرهنگی در بر گیرنده اعضای متنوع می باشد كه برای ایجاد هماهنگی بر روابط پویا تاكید می ورزند. بر خلاف ماهیت متفرق و پرآكنده آن ، یك ماهیت یا هدف مشترك مولفه های تشكیل دهنده آن را در كنار هم دیگر حفظ می كنند. در ظمن در بیان مفهوم سازمان مجازی نباید آن را با اداره مجازی و همكاری مجازی دارای مفهمی همسان دانست .
برخی از ویژگی های سازمانهای مجازی عبارتند از :
- ساختاری افقی و پویا
- انجام وظایف كاركنان در قالب كار تیمی با ماهیت فرا تخصصی و فرا سازمانی
- استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات و سیستم های هوشمند به صورت كارآمد
- همكاری بیش از پیش با سایر سازمانها در دستیابی به بازارهای جدید و منابع سازمانی
- وجود حد بالایی از اطمینان از بین گروهای كاری
- توجه ویژه به علایق و خواسته های ارباب رجوع یا مشتری
- عدم برخورداری از مكان جغرافیایی مشخص
- استخدام رسمی بسیار پایین ، پویایی و تحرك بالای سازمان
- عدم وجو سلسله مراتب
- مرزهای سیال و غیر مشخص


اداره مجازی :
در فلسفه اداره مجازی كار را عملی می دانیم كه باید انجام گیرد نه اینكه در جایی باشد كه فردی برای انجام دادن آن به آنجا برود. در زیر پیوستاری وجود دارد كه هر چه از یك سمت پیوستار به سمت دیگر می رویم میزان زمانی كه فرد خارج از سازمان یا اداره است بیشتر می شود.

موردی مهمان خانه ای وابسته كار در خانه كاملا متحرك

موردی : كاركنان دفاتر ثابت ندارند ولی در مواردی كار را در خانه انجام می دهند .
مهمان خانه ای : كار كنان دفتر ثابتی ندارند و تنها در مواردی خاص از اداره مركزی در خواست دفتری موقت می كنند.
وابسته : كاركنان دفتر ثابت ندارند ولی در فواصل زمانی به اداره مراجعه و گزارشی از كار خود ارائه می كنند.
كار در خانه : كار كنان تمامی وظایف خود حتی دریافت در خواست ارباب روجوع را نیز در خانه انجام می دهند .
كاملا متحرك : كاركنان در حال حركت هستند و با تلفن و رایانه دستی در محل ارباب رجوع یا مشتری كار می كنند.
مزایای ادارت مجازی عبارتند از : كاهش هزینه امكانات و ملزومات اداری – كاهش هزینه های وسایل و تجهیزات – وجود شبكه های رسمی ارتباطات – كاهش توقف های كاری – مشاركت اجتماعی . همچنین ادارات مجازی دارای محدودیت هایی می باشند كه عبارتند از : - احساس عدم تعلق - ترس از دست دادن شغل – روحیه پایین - تنش خانوادگی
همكاری مجازی : دارای این ویژگی است كه بسیار سیال و منعطف بوده و معمولا به سرعت تشكیل و پس از انجام هدف سریعا از هم متلاشی می شود.

زیر ساخت های دولت الكترونیك :
این زیر ساخت ها دارای ابعاد گوناگونی هستندكه مهمترین آنها موارد زیر می باشند. :
1-زیر ساخت های آموزشی
2-زیر ساخت های اجتماعی – فرهنگی
3-زیر ساخت های اقتصادی – ارتباطی
4-زیر ساخت های تكنولوژیكی
كه به شرح هر كدام می پردازیم :
1-زیر ساخت های آموزشی : برنامه ای آموزشی كه امروزه در بسیاری از ادارات ایران نیز به عنوان برنامه های بلند مدت مورد توجه قرار گرفته است این آموزشهای 7 گانه شامل : 5 نرم افزار اتوماسیون اداری و آموزش یك سیستم عامل و یادگیری استفاده از تكنولوژی اینترنت می باشد . دولت علاوه بر این آموزشهای حین كار می تواند با افزایش برنامه های آموزشی خود از سطوح مدارس و دبیرستان ها میزان بازدهی این برنامه ها را افزایش دهد.(اشاره به طرح ICT)
2-زیر ساخت های اجتماعی – فرهنگی : بسیاری از مردم نیاز به استفاده از تكنولوژی جدید را در زندگی خود به خوبی احساس نمی كنند و این از عدم احساس نیاز از نبود آگاهی از توان و ظرفیت این فناوری و تكنولوژی از سوی افراد دارد . این امر به خصوص در بخشهای تجاری و مالی شدت بیشتری دارد . زیرا تجارت در كشور ما حالتی سنتی دارد و هنوز قشر وسیعی از معملات همچون 100 سال گذشته صورت می پذیرد .دولت ها باید سعی كنند با افزایش آگاهی مردم و امنیت این فناوری و تبلیغات و فرهنگ سازی در این زمینه با تكیه بر فرهنگ جهانی استفاده از فناوری این مشكل را از میان بردارد.
3-زیر ساخت های اقتصادی – ارتباطی :
این عامل مهمترین عامل در بین سایر عوامل می باشد و پیشرفت در این زمینه رابطه ای مستقیم با پیشرفت در سایر زیرساخت ها دارد.بستز اصلی ارائه خدمات دولت الكترونیك(مخابراتی) فیبر نوری می باشد . ایجاد شبكه ای فیبر نوری مستلزم برنامه ای هزینه بر و زمان بر است . (اشاره به برنامه 50 ساله آفریقای جنوبی برای توسعه ارتباطات)
4-زیر ساخت های تكنولوژیكی :
ایجاد رشته های دانشگاهی در این زمینه و تدریس دروس مربوط به فناوری اطلاعات برای تربیت متخصصان رایانه ای و به خصوص مدیریت سیتم های اصلاعاتی برای پیشرفت تكنولوژیكی كشور برای دست یابی به دولت الكترونیك امری بسیار بدیهی است.(اشاره به بودجه سازمانی مشخص برای فناوری اطلاعات در سازمانها)

حال كه آشنایی از مفاهیم اولیه دولت الكترونیك به دست آمد می توانیم به برخی از جنبه های دولت الكترونیك كه در حوزه ادارات و حقوق اداری سازمانهای دولتی می تواند موثر واقع شود می پردازیم . بدیهی است كه به علت محدود بودن منابع در دسترس و دقیق این مطالب عمدتا نظری و محدود می باشند.

تمركز و عدم تمركز در دولت الكترونیك :
تمركز و عدم تمركز خود دارای ابعاد گوناگونی می باشد . در مدل سنتی دولت اداره امورد به دو صورت ملی و محلی صورت می گیرد و عموما بسته به نوع سیاست گذاری كشورها امور ملی كه دارای اهمیت بیشتری هستند به صورت متمركز و امور محلی بطور غیر متمركز اداره می شوند.دولت الكترونیك در هر دو بعد تمركز و عدم تمركز دارای ویژگی هایی است كه به شرح زیر است :
الف ) نحوه استقرار كاركنان در سامانهای مجازی : كاركنان و سازمانهای مجازی در دولت الكترونیك می توانند از پراكندگی جغرافیایی بسیار بالایی برخوردار باشند و در واقع یك سازمان دارای كاركنانی از دورترین و نزدیك ترین نقاط یك كشور باشند.
ب ) نحوه تعیین قوانین و انجام امور : بنا به سیاست گذاری دولت الكترونیك اكثر رویه های اداری كه توسط دولت الكترونیك به انجام می رسد به صورت روشن و شفاف است و می توان گفت كه این قوانین در موارد بسیاری كه بیشتر جنبه ملی دارند ، ثابت و یكسان است و افراد در موقعیت های جغرافیایی گوناگون برای انجام اعمال اداری از قوانین ثابتی پیروی می كنند كه این امر موجب ایجاد هماهنگی بسیار زیاد و افزایش سرعت انجام مراحل اداری می شود. با این حال بسیاری از دولت هایی كه سیستم اداره امور سازمانهای دولتی در آنها از سیستم فدرالیسم پیروی می كنند نیز در سیستم دولت الكتزونیك خود برای اداره بخشهای محلی خود در دولت الكترونیك درگاههایی را تعبیه كرده اند كه مردم می توانند از طریق آنها اداره امور محلی خود را به صورت غیر متمركز و با ارائه پیشنهادات و نظر خود در دست گیرند. برای مثال در برخی كشور ها رویه گرفتن یك اجازه كار از دولت به صورت الكترونیكی می تواند در تمامی نقاط یك كشور ثابت و یا در هر فدارال قوانین مربوط به خود را داشته باشد و یا انتخاب شهردار در شهری خاص و یا نحوه انتخاب سرویس دهی خدمات شهری توسط مردم توسط پایگاه های الكترونیكی دولت الكترونیك انجام شود.


نحوه استخدام در سازمانهای دولت الكترونیك :
در دولت الكترونیك روند استخدام تفاوتهای فراوانی با استخدام در سازمانهای دولتی به شكل سنتی دارد زیرا افراد دیگر در محیط سازمان قرار ندارند ، بلكه در محیط سازمان مجازی كار می كنند. از ویژگی های سازمانهای مجازی این استنباط بر می آیدكه استخدام در دولت الكترونیك دارای وپژگی های زیر می باشد.
1-استخدام عموما به صورت پایدار نیست : سازمانها می توانند با در اختیار گرفتن نیروی كار از موقعیت های جغرافیایی گوناگون و آن هم تنها برای انجام یك ماموریت یا پروژه افرادی با تخصص های گوناگون را در كنار هم جمع كنند و یك پروژه را به بهترین حالت و با كمترین هزینه نیروی انسانی مشاور و متخصص به انجام برساند . پس از انجام آن نیز افراد رابطه استخدامی خود را با سازمان قطع می كنند و می توان گفت بیشتر همكاری ها به صورت قرادادهای كوتاه مدت و یا حداقل مدت دار است .كه این قراردادها نیز می توانند بر حسب نیاز بصورت الكترونیكی برقرار شوند و فرد و سازمان با ارتباطات الكترونیكی همچون ویدئو كنفرانس با یكدیگر مصاحبه استخدامی انجام دهند.
2-سازمانها ملزم به استخدام افرادی می باشند كه علاوه بر تخصص در شغل مورد نیاز دارای مهارت های لازم در زمینه استفاده و كار با ابزارهای فناوری اطلاعات باشند ، تا بتوانند به خوبی خود را با دولت الكترونیك سازگار كنند و به این صورت نباشد كه فرد مدت زیادی را پس از به استخدام درآمدن را صرف یادگیری استفاده و كاربری فناوری كند.
3-كمرنگ شدن گروه های حقوق و منسجم تر شدن و فشرده تر شدن نظام پرداخت به كاركنانی كه در نظام دولت الكترونیكی به استخدام در می آیند ، زیرا بسیاری از شرایط و ضوابطی كه تنها وابسته به سازمان فیزیكی است از میان می رود و تنها معیار هایی چون تخصص و ارشدیت و سابقه پروژه های انجام شده پروژه های انجام شده توسط افراد در سازمان هویت خود را در محاسبه میزان حقوق و دستمزد از دست نمی دهند. در ضمن كاهش نسبی دستمزدها و قیمت خدماتی كه سازمانها ارائه می دهند را شاهد هستیم زیرا كاركنان و سازمان هر دو متحمل هزینه های كمتری می شوند.

فساد اداری و دولت الكترونیك :
فساد اداری در سازمانهای سنتی را می توان در بخشهایی نسبی تقسیم كرد كه دولت الكترونیك به سبب ماهیت خود تاثیرات شگرفی بر آنها می گذارد.برخی از این انواع عبارتند از :
الف)كم كاری و غیبت های كاركنان در سازمانها : كاركنانی كه در دولت الكترونیك كار می كنند به سبب اینكه اكثر در محیط اداره مجازی قرار دارند نمی توانند چنین مشكلی ایجاد كنند و چون كاركنان كارهای خود را به صورت قراردادی انجام می دهند ، محدودیت زمانی برای انجام بسیاری از كارهای آنها وجود ندارد و در ضمن در اداراتی كه هنوز بخشهایی را به صورت سنتی دارند فناوری توانسته است با پدید آوردن ابزارهای مناسب نظیر كنترل ها ، دوربین های مدار بسته ، ساعات حضور و غیاب خودكار و… به كنترل هر چه بیشتر كاركنان بپردازد.كه این خود زمینه را برای انجام منظم تر كارها و جمع آوری اطلاعات برای مدیران ارشد و سایر بخشها را آسان تر می كند . در عین حال باید این جنبه را در نظر گرفت كه بسیاری از این كنترل ها به دلیل ماشینی بودنشان شرایط سختی را بر كاركنان اعمال می كنند و هنوز فاصله زیادی تا طراحی تكنولوژی های قابل انعطاف برای كنترل ها در ادارات وجود دارد.
ب)جعل اسناد : یكی دیگر از مزیت های بسیار جالب دولت الكترونیك تولید اسناد و امضای الكرونیكی است. اسناد در دولت الكترونیك بسیار دقیق و غیر قابل انعطاف هستند ، سطح دسترسی هر یك از كاركنان و ارباب روجوعان و یا هر كاربر دیگری به اسناد دولت الكترونیك كاملا مشخص و تعریف شده است . هر سند الكترونیكی می تواند برای مثال شامل یك صفحه از وب سایت دولت الكترونیكی اداره بوده باشد كه امضای هر فرد مسئول در آن سند نام كاربری آن مسئول به همراه كلمه عبور وی (كه به صورت مخفی در سند درج می شود) باشد.سیستم های اطلاعاتی دولت الكترونیك در این رابطه هر گونه تغییر در اسناد را با دقت تمام بررسی و ثبت می كنند و اگر موردی بر خلاف قوانین تعریف شده در آنها وجود داشته باشد هشدار های لازم را به پیلس اداری سازمان می دهند .
ج) دریافت رشوه : یكی دیگر از دستاورد های دولت الكترونیك كاهش بسیار زیاد و قابل توجه در دریافت رشوه در ساختار دولت به صورت الكترونیك است . در دولت الكترونیك به دلیل عدم وجود برخورد رو در رو و اینكه قوانین به صورت شفاف و آزاد از طریق یك پایگاه اینترنتی در اختیار همگان قرار می گیرد و در برخی موارد نیز مبالغ توسط حسابها و تعاملات بانكی الكترونیك به حسابهای دولتی واریز می شوند ، هیچ گونه ابهام و مانعی در انجام رویه های اداری ظاهر نمی شود. بسیاری از كشورها مانند هند ، سنگاپور توانسته اند از این رویه مبارزه با فساد اداری بهره برداری كنند.
پلیس اداری در دولت الكترونیك :
در دولت الكترونیك پیلس اداری نیز به سبب ایجاد تغییرات در سازمانهای اداری و استفاده از فناوری اطلاعات و تغییر نوع جرایم در این سازمانها دارای تغییراتی در ماهیت و وظایف خود شده است . لازم به ذكر است كه در دولت الكترونیك تعداد جرایم كاهش یافته ولی بر درجه سنگینی جرم های اداری افزوده می شود ، برای نفوذ به سیتم های اطلاعاتی دولت الكترونیك مهارتهای خاص نفوذگری در شبكه های اطلاعاتی مورد نیاز است و این یكی از عوالی است كه موجب عدم انجام این جرایم توسط همگان می شود.برخی از عمده ترین جرایم عبارتند از :
• نفوذ در حسابهای بانكی و مالی موسسات و شركت های دولتی ویا شهروندان
• ایجاد اختلال در شبكه های خدمات و اطلاع رسانی عمومی(انتخابات و بانك ها و …)
• سوء استفاده از آمار و اطلاعات دولتی كه عموم مجاز به دانستن آنها نیستند.(میزان تغییر ارزش سهام ، تصمیمات هیات مدیره ، ساختار اطلاعاتی و …)
• استفاده شخصی كاركنان از ابزار و تجهیزات دولت الكترونیك (استفاده كاركنان از تجهیزات برای تجارت شخصی )
همانگونه كه ملاحظه شد پلیس اداری نیز باید متناسب با دولت الكترونیك به ایجاد وظایف و نقش های جدید برای خود بپردازد.كه برخی از آنها عبارتند از :
1-ایجاد وظیفه نظارت مستقیم (Monitoring) : بر طبق این وظیفه در ادارات مجازی (Administartor) ناظر به صورت تصادفی فعالیت های رایانه ای كارمندان را مورد بررسی قرار می دهد و به صورت همزمان به مشاهده فعالیت های آنها می پردازد.
2-ایجاد سیستم هشدار دهنده (Alarm) : در طراحی سیستم های اطلاعاتی دولت الكترونیك سیستم های هشدار دهنده نقش بسیار مهمی را ایفا می كنند و با شهدارهای به موقع نسبت به اعمال تعریف شده برای سیستم اطلاعاتی می توان از بروز بسیار از جرایم اداری جلوگیری كرد.این راهبرد به خصوص در مورد سیستم های مالی و امنیتی می تواند بسیار مفید و اقتصادی عمل كند.
3-تعیین سطوح دسترسی به اطلاعات (Level Filtering) : تعیین سطوح دسترسی به اطلاعات در ادارت مجازی بر عهده پلیس اداری بوده كه این سطوح دسترسی توسط مدیران عالی سازمان (پرسنلی – مالی) با توجه به نیاز هر كارمند به اطاعات در آن ساختار سازمانی طراحی می شود.
4-بروز رسانی سیت های امنیتی (Update)با توجه به تغییرات تكنولوژیكی كه همه روزه توسط محققین و نفوذگران سیتم های اطلاعاتی بدست می آید.

نتیجه گیری :
استفاده از فناوری اطلاعات می تواند به عنوان عاملی موثرتر از سایرعوامل كنونی برای تحول سازمانهای اداری و هم راستا با آن قوانین اداری در ایران باشد كه خود تحولی عظیم در پاسخگویی دولت به جامعه ، كاهش هزینه خدمات دولتی ، كارآمدی دولت ، حل مشكلات مربوط به شفافیت قوانین دولتی باشد. در این راستا تاكید بر افزایش تحقیقات و توسعه فناوری اطلاعات و سیستم های اطلاعاتی مدیریت بویژه در گروه مدیریت دولتی یمی تواند از مهمترین وظایف دانشگاه تلقی شود و از این طریق آغاز گر تحولی اساسی به عصر فناوری اطلاعات توسط دولت باشد.

لیست منابع تحقیق :
1-فناوری اطلاعات در سازمان – دكتر اصغر صرافی زاده - 1383
2-پایان نامه كارشناسی ارشد ، آقای علیرضا مقدسی – دانشكده حسابداری و مدیریت علامه طباطبایی 1382
3-مجله مدیریت و توسعه – شماره 55 – بهار 1381
4- سایت رسمی دولت الكترونیكی كانادا www.gov.ca
5-حقوق اداری – منوچهر طباطبایی موتمنی –1383

atrak66
18th April 2010, 05:36 PM
میشه منبع مطلبتو واسم بفرستی
ممنون می شم..........

استفاده از تمامی مطالب سایت تنها با ذکر منبع آن به نام سایت علمی نخبگان جوان و ذکر آدرس سایت مجاز است

استفاده از نام و برند نخبگان جوان به هر نحو توسط سایر سایت ها ممنوع بوده و پیگرد قانونی دارد