MR_Jentelman
18th February 2010, 08:17 PM
جرایم رایانه‌ای (سایبر کرایم) یکی از پیش‌رونده‌ترین جرائمی است که با سرعت زیاد در حال گسترش و بلای جان بشر امروز شده است. به گزارش سایت «ناوی»، جهان امروز جهان علم و فناوری است و بی‌شک پیشرفت را نمی‌توان از آن جدا کرد. این در حالی است که همگام با پیشرفت‌های علمی بویژه در زمینه رایانه و اینترنت، عده‌ای برخلاف خدمتگزاران بشریت که به فکر استفاده‌های مثبت از فناوری‌ها هستند به فکر سوء‌استفاده‌اند. در این گزارش به بررسی این پدیده جهانگیر می‌پردازیم.
هر عمل مثبت غیرقانونی که کامپیوتر در آن ابزار یا موضوع جرم باشد جرم کامپیوتری است
تاریخچه جرائم رایانه‌ای
http://img.tebyan.net/big/1388/02/24118871341703710525086152193822416019744.jpg
با پیدایش کامپیوتر، جرایم کامپیوتری نیز به‌وجود آمد. تاریخچه جرائم کامپیوتری را می‌توان به سه نسل طبقه‌بندی کرد: نسل اول که تا اواخر دهه 1980 است شامل سرقت و کپی‌برداری از برنامه‌ها و جرائم علیه حریم خصوصی اشخاص مانند سرقت از آثار و تحقیقات افراد بود. نسل دوم که تحت عنوان جرایم داده‌ها نامیده می‌شود تا اواخر دهه 1990 ادامه داشت. در این دهه تمامی جرایم علیه تکنولوژی اطلاعاتی، ارتباطاتی، کامپیوتری، ماهواره‌ای و شبکه‌های بین‌المللی تحت عنوان جرایم علیه داده‌ها اطلاق می‌شود. نسل سوم که از اواسط دهه 1990 شروع می‌شود به جرایم کامپیوتری تحت عنوان جرائم سایبر یا جرایم در محیط سایبر معروف شد. پیشینه تاریخی جرایم کامپیوتری به سال 1985 بر می‌گردد که جرایم کامپیوتری در برگیرنده جرایمی مانند جاسوسی کامپیوتری، سرقت‌های آثار ادبی و سوء‌استفاده غیرقانونی از سیستم‌های کامپیوتری بود. در دهه 1970 مقالات زیادی پیرامون جرایم کامپیوتری در روزنامه‌ها و در بعضی از کتاب‌ها نوشته شد ولی با توجه به اینکه آن نوشته‌ها مبتنی بر تحقیقات تجربی نبوده است لذا ارزش علمی نداشته تا بتوان به آنها استناد کرد. نخستین تحقیقاتی که پیرامون جرایم کامپیوتری صورت گرفت در آمریکا بود که این تحقیقات به قضیه کلاهبرداری از طریق سوء‌استفاده از 56 هزار مورد بیمه به ارزش حدودا 30 میلیون دلار اشاره کرد. مورد دیگر قضیه «هراشتات» در آلمان مربوط به معاملات ارزی خارجی بود که به مبلغ 200 تا 300 هزار مارک از حساب ارزی بانک هراشتات خارج و همین امر موجب ورشکستگی این بانک و وارد شدن خسارت به مشتریان شد. در دهه 1980 که به‌عنوان نسل دوم جرایم کامپیوتری محسوب می‌شود، جرایم کامپیوتری فقط محدود به جرایم اقتصادی نبوده و دیگر زمینه‌ها را هم که جنبه اقتصادی نداشته شامل می‌شود مانند دستکاری کامپیوتر بیمارستان‌ها، جعل اسناد با استفاده از کامپیوتر و دست یافتن به اطلاعات خارجی محرمانه آمریکا، انگلستان و چند کشور دیگر و فروختن این اطلاعات به ک.گ.ب. در دهه 1990 که شبکه جهانی (اینترنت) فراگیر شد جرایم کامپیوتری از جنبه اقتصادی وسیع‌تر شده و ابعاد جدید‌تری به خود گرفته است. جرایم جدید مانند ورود کرم اینترنتی برای نخستین بار توسط یک دانشجوی آمریکایی ساخته شده بود و موجب شد تا سیستم کامپیوتری حدود شش هزار و200 کاربر اینترنت شامل دانشگاه‌ها، سرویس‌های نظامی و سایت‌های بیمارستان‌ها را مختل کند و هزینه تعمیرات سیستم‌ها حدودا مبلغ 98 میلیون دلار بود که بعد از مدتی این دانشجو دستگیر و پس از محاکمه، محکوم به پرداخت همه مبالغ فوق شد.
جرایم رایانه‌ای (سایبر کرایم) یکی از پیش‌رونده‌ترین جرائمی است که با سرعت زیاد در حال گسترش و بلای جان بشر امروز شده است
اقدامات به عمل آمده
- با تصویب موافقتنامه جرایم کامپیوتری در سال 1986-1985 توسط شورای اروپا، گام‌های زیادی برای تدوین قوانین مرتبط با جرایم کامپیوتری برداشته شد.
- در سال 1989 کمیته تخصصی شورای اروپا برای تدوین و یکنواخت کردن سیاست جنایی مربوط به جرایم کامپیوتری پیشنهاد‌هایی ارائه کرد که مورد تصویب شورا نیز قرار گرفت.
- در همایشی که انجمن بین‌المللی حقوق جزا در سال 1994 برگزار کرد، یکسری از مسائل را به عنوان جرایم مستقل کامپیوتری تدوین کرد.
- نهایتاً در سال 2001 میلادی شورای اروپا، مبادرت به وضع موافقتنامه جرایم کامپیوتری کرد که این موافقتنامه شامل چهار فصل و 48 گفتار است. در ایران نیز با توجه به توسعه تکنولوژیک و انفورماتیک با گسترش تخلفاتی از قبیل کپی و تکثیر غیرقانونی نرم‌افزار‌ها و برنامه‌های رایانه‌ای در دی‌ماه 1379 قانون حمایت از پدید‌آورندگان نرم‌افزار‌های رایانه‌ای به تصویب رسید که آیین‌نامه آن نیز در 70 ماده به تصویب هیأت وزیران رسیده است.
تعریف سایبر کرایم
درباره جرایم کامپیوتری تعاریف مختلفی ارائه شده و اتفاق نظر در این تعاریف وجود ندارد. نخستین گام در جهت تعریف جرایم کامپیوتری مربوط به سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (O. E. C. D) است که در سال 1983 در پاریس، از سوی گروهی از متخصصان که به دعوت این سازمان جمع شده بودند ارائه شده است که عبارت است از: «سوء‌استفاده از کامپیوتر‌ها شامل هر رفتار غیرقانونی، غیراخلاقی یا غیرمجاز مربوط به پردازش خودکار و انتقال داده است». در این تعریف گرچه به صراحت از جرائم کامپیوتری نام برده نشده ولی منظور از سوء‌استفاده از کامپیوتر همان جرایم کامپیوتری است. در تعریف دیگری آمده است: «هر عمل مثبت غیرقانونی که کامپیوتر در آن ابزار یا موضوع جرم باشد جرم کامپیوتری است». گرچه تعریف فوق، تعریف بدی نیست ولی کامل و جامع هم نیست زیرا در این تعریف فقط اشاره به عنصر مادی جرم کرده و از دیگر عناصر متشکله جرم و همچنین مصادیق جرایم کامپیوتری سخنی به میان نیامده است. پلیس جنایی فدرال آلمان نیز تعریفی از جرایم کامپیوتری ارائه داده که عبارت است از: «جرم کامپیوتری دربرگیرنده همه اوضاع، احوال و کیفیاتی است که در آن شکل‌های پردازش الکترونیک داده‌ها، وسیله ارتکاب یا هدف یک جرم قرار گرفته است و مبنایی برای نشان دادن این ظن است که جرمی ارتکاب یافته است». همچنین به‌موجب نظر وزارت دادگستری آمریکا «هرگونه عمل ناقض قانون کیفری که مستلزم آشنایی با دانش مربوط به تکنولوژی کامپیوتر جهت ارتکاب عمل، تعقیب یا رسیدگی به آن باشد، جرم کامپیوتری است».
منبع:تبیان
هر عمل مثبت غیرقانونی که کامپیوتر در آن ابزار یا موضوع جرم باشد جرم کامپیوتری است
تاریخچه جرائم رایانه‌ای
http://img.tebyan.net/big/1388/02/24118871341703710525086152193822416019744.jpg
با پیدایش کامپیوتر، جرایم کامپیوتری نیز به‌وجود آمد. تاریخچه جرائم کامپیوتری را می‌توان به سه نسل طبقه‌بندی کرد: نسل اول که تا اواخر دهه 1980 است شامل سرقت و کپی‌برداری از برنامه‌ها و جرائم علیه حریم خصوصی اشخاص مانند سرقت از آثار و تحقیقات افراد بود. نسل دوم که تحت عنوان جرایم داده‌ها نامیده می‌شود تا اواخر دهه 1990 ادامه داشت. در این دهه تمامی جرایم علیه تکنولوژی اطلاعاتی، ارتباطاتی، کامپیوتری، ماهواره‌ای و شبکه‌های بین‌المللی تحت عنوان جرایم علیه داده‌ها اطلاق می‌شود. نسل سوم که از اواسط دهه 1990 شروع می‌شود به جرایم کامپیوتری تحت عنوان جرائم سایبر یا جرایم در محیط سایبر معروف شد. پیشینه تاریخی جرایم کامپیوتری به سال 1985 بر می‌گردد که جرایم کامپیوتری در برگیرنده جرایمی مانند جاسوسی کامپیوتری، سرقت‌های آثار ادبی و سوء‌استفاده غیرقانونی از سیستم‌های کامپیوتری بود. در دهه 1970 مقالات زیادی پیرامون جرایم کامپیوتری در روزنامه‌ها و در بعضی از کتاب‌ها نوشته شد ولی با توجه به اینکه آن نوشته‌ها مبتنی بر تحقیقات تجربی نبوده است لذا ارزش علمی نداشته تا بتوان به آنها استناد کرد. نخستین تحقیقاتی که پیرامون جرایم کامپیوتری صورت گرفت در آمریکا بود که این تحقیقات به قضیه کلاهبرداری از طریق سوء‌استفاده از 56 هزار مورد بیمه به ارزش حدودا 30 میلیون دلار اشاره کرد. مورد دیگر قضیه «هراشتات» در آلمان مربوط به معاملات ارزی خارجی بود که به مبلغ 200 تا 300 هزار مارک از حساب ارزی بانک هراشتات خارج و همین امر موجب ورشکستگی این بانک و وارد شدن خسارت به مشتریان شد. در دهه 1980 که به‌عنوان نسل دوم جرایم کامپیوتری محسوب می‌شود، جرایم کامپیوتری فقط محدود به جرایم اقتصادی نبوده و دیگر زمینه‌ها را هم که جنبه اقتصادی نداشته شامل می‌شود مانند دستکاری کامپیوتر بیمارستان‌ها، جعل اسناد با استفاده از کامپیوتر و دست یافتن به اطلاعات خارجی محرمانه آمریکا، انگلستان و چند کشور دیگر و فروختن این اطلاعات به ک.گ.ب. در دهه 1990 که شبکه جهانی (اینترنت) فراگیر شد جرایم کامپیوتری از جنبه اقتصادی وسیع‌تر شده و ابعاد جدید‌تری به خود گرفته است. جرایم جدید مانند ورود کرم اینترنتی برای نخستین بار توسط یک دانشجوی آمریکایی ساخته شده بود و موجب شد تا سیستم کامپیوتری حدود شش هزار و200 کاربر اینترنت شامل دانشگاه‌ها، سرویس‌های نظامی و سایت‌های بیمارستان‌ها را مختل کند و هزینه تعمیرات سیستم‌ها حدودا مبلغ 98 میلیون دلار بود که بعد از مدتی این دانشجو دستگیر و پس از محاکمه، محکوم به پرداخت همه مبالغ فوق شد.
جرایم رایانه‌ای (سایبر کرایم) یکی از پیش‌رونده‌ترین جرائمی است که با سرعت زیاد در حال گسترش و بلای جان بشر امروز شده است
اقدامات به عمل آمده
- با تصویب موافقتنامه جرایم کامپیوتری در سال 1986-1985 توسط شورای اروپا، گام‌های زیادی برای تدوین قوانین مرتبط با جرایم کامپیوتری برداشته شد.
- در سال 1989 کمیته تخصصی شورای اروپا برای تدوین و یکنواخت کردن سیاست جنایی مربوط به جرایم کامپیوتری پیشنهاد‌هایی ارائه کرد که مورد تصویب شورا نیز قرار گرفت.
- در همایشی که انجمن بین‌المللی حقوق جزا در سال 1994 برگزار کرد، یکسری از مسائل را به عنوان جرایم مستقل کامپیوتری تدوین کرد.
- نهایتاً در سال 2001 میلادی شورای اروپا، مبادرت به وضع موافقتنامه جرایم کامپیوتری کرد که این موافقتنامه شامل چهار فصل و 48 گفتار است. در ایران نیز با توجه به توسعه تکنولوژیک و انفورماتیک با گسترش تخلفاتی از قبیل کپی و تکثیر غیرقانونی نرم‌افزار‌ها و برنامه‌های رایانه‌ای در دی‌ماه 1379 قانون حمایت از پدید‌آورندگان نرم‌افزار‌های رایانه‌ای به تصویب رسید که آیین‌نامه آن نیز در 70 ماده به تصویب هیأت وزیران رسیده است.
تعریف سایبر کرایم
درباره جرایم کامپیوتری تعاریف مختلفی ارائه شده و اتفاق نظر در این تعاریف وجود ندارد. نخستین گام در جهت تعریف جرایم کامپیوتری مربوط به سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (O. E. C. D) است که در سال 1983 در پاریس، از سوی گروهی از متخصصان که به دعوت این سازمان جمع شده بودند ارائه شده است که عبارت است از: «سوء‌استفاده از کامپیوتر‌ها شامل هر رفتار غیرقانونی، غیراخلاقی یا غیرمجاز مربوط به پردازش خودکار و انتقال داده است». در این تعریف گرچه به صراحت از جرائم کامپیوتری نام برده نشده ولی منظور از سوء‌استفاده از کامپیوتر همان جرایم کامپیوتری است. در تعریف دیگری آمده است: «هر عمل مثبت غیرقانونی که کامپیوتر در آن ابزار یا موضوع جرم باشد جرم کامپیوتری است». گرچه تعریف فوق، تعریف بدی نیست ولی کامل و جامع هم نیست زیرا در این تعریف فقط اشاره به عنصر مادی جرم کرده و از دیگر عناصر متشکله جرم و همچنین مصادیق جرایم کامپیوتری سخنی به میان نیامده است. پلیس جنایی فدرال آلمان نیز تعریفی از جرایم کامپیوتری ارائه داده که عبارت است از: «جرم کامپیوتری دربرگیرنده همه اوضاع، احوال و کیفیاتی است که در آن شکل‌های پردازش الکترونیک داده‌ها، وسیله ارتکاب یا هدف یک جرم قرار گرفته است و مبنایی برای نشان دادن این ظن است که جرمی ارتکاب یافته است». همچنین به‌موجب نظر وزارت دادگستری آمریکا «هرگونه عمل ناقض قانون کیفری که مستلزم آشنایی با دانش مربوط به تکنولوژی کامپیوتر جهت ارتکاب عمل، تعقیب یا رسیدگی به آن باشد، جرم کامپیوتری است».
منبع:تبیان