PDA

توجه ! این یک نسخه آرشیو شده میباشد و در این حالت شما عکسی را مشاهده نمیکنید برای مشاهده کامل متن و عکسها بر روی لینک مقابل کلیک کنید : كاربرد غيرمجاز داروها در ورزش يا دوپينگ



AvAstiN
8th December 2009, 12:43 PM
http://www.behdasht.gov.ir/includes/tm.aspx?s=d_20362.jpg|1100011!1011!150!110!70!150! !000000!20!13!ffffff!14!logosample.gif!4!13&m=47670fd3b3242b1c7c8 مقدمه:
امروزه شركت درمسابقات ورزشي، كسب مدال طلا و ايستادن بر سكوي قهرماني از آمال و آرزوهاي بسياري از جوانان در سراسر جهان بشمار مي‌رود، بويژه قهرماني در بازيهاي المپيك كه در واقع فرصتي است تا بهترينها در بين ورزشكاران سراسر جهان شناخته شوند. رسيدن به اين موفقيتها هرچند بسيار غرورآفرين ومسرت بخش مي‌باشد ولي متاسفانه گاه رسيدن به اين جايگاه بدلايل مختلفي همچون فشارهاي سياسي، اجتماعي و اقتصادي آنچنان ورزشكاران را تحت تاثير قرار مي دهد كه خواسته يا ناخواسته هدف اساسي رقابتهاي ورزشي كه همانا افزايش تواناييهاي جسمي و روحي، سرگرمي مطبوع و تفريحي لذت بخش و يا شركت در بازيها و تمرينات جسماني براي رسيدن به جامعه‌اي سالم، پويا و توانمند مي‌باشد را به فراموشي سپرده و براي كسب برتري در رقابتهاي ورزشي به هر وسيله‌اي متوسل مي‌شوند. در اين مجال تلاش بر اين است تا با معرفي مواد دارويي و روشهايي كه مورد سوء استفاده ورزشكاران قرار مي‌گيرند و نيز اطلاع رساني در زمينه عوارض زيانبار ناشي از مصرف اين مواد گامي هرچند كوچك در جهت شفاف‌سازي و سالم‌سازي فضاي ورزش كشور برداشته شود.

دوپينگ چيست؟
طبق آخرين تعريف كميته بين‌المللي المپيك (IOC)، دوپينگ به تجويز يا مصرف هرگونه ماده خارج از بدن، هر نوع ماده فيزيولوژيك و يا مواد حاصل از سوخت و ساز آنها كه به قصد افزايش غيرطبيعي و غير شرافتمندانه كارآيي ورزشكار صورت گيرد، اتلاق مي‌گردد.
عقايد متفاوتي در مورد تاريخچه دوپينگ مطرح شده است. در آفريقاي شرقي در رقصهاي مذهبي عرق محلي به نام Dop را به عنوان محرك استفاده مي‌كردند. نكته جالب توجه اينكه در بازيهاي المپيك باستاني، گلاديوتورهاي رومي را مجبور به خوردن داروهاي خاصي مي‌كردند تا مبارزه آنها با خشونت و هيجان بيشتري همراه شده و رضايت تماشاگرا را هرچه بيشتر جلب نمايند. واژه دوپينگ كمتر از 100 سال است كه در بين ورزشكاران مرسوم شده است. نخستين مرگ ناشي از دوپينگ در سال 1886 ميلادي در يك مسابقه محلي دوچرخه سواري مشاهده شد كه دليل آن مصرف بيش از حد ماده شيميايي تري متيل گزارش گرديد. گزارش موارد ديگر دوپينگ و ظهور عوارض ناشي از مصرف آنها بتدريج جامعه ورزش جهاني را نسبت به مصرف اين مواد نگران كرد و در سال 1990 بطور رسمي بررسي‌ها و تستهاي دوپينگ جنبه قانوني پيدا كرد. از آن تاريخ همه ساله از تمامي ورزشكاران شركت كننده در مسابقات ورزشي مختلف بويژه بازيهاي المپيك تستهاي دوپينگ بعمل آمده و قوانين بسيار سخت ومجازاتهاي شديدي براي ورزشكاران متخلف كه گاه باعث محروميت مادام‌العمر آنان از شركت در مسابقات ورزشي مي‌گردد، در نظر گرفته شده است. جدول زير آمار نتايج تستهاي دوپينگ بعمل آمده از ورزشكاران شركت كننده در بازيهاي المپيك در سالهاي مختلف را نشان مي‌دهد:




سال

محل برگزاري

تعداد تستها

موارد دوپينگ مثبت گزارش شده

1968

مكزيكوسيتي

667

1

1972

مونيخ

2079

7

1976

مونترال

786

11

1980

مسكو

645

0

1984

لس‌آنجلس

1507

12

1988

سئول

1598

10

1992

بارسلون

1848

5

1996

آتلانتا

1923

2

2000

سيدني

2359

11

2004

آتن

3667

26


همانگونه كه مشاهده مي‌شود، روند صعودي بسيارنگران‌كننده‌اي در رشد ميزان مصرف داروهاي نيروزا در جامعه ورزشي جهاني وجود دارد. اين امر بقدري مسئولين ورزشي جهاني را نگران كرده است كه كميته بين‌المللي المپيك 2008 پكن از تمامي افرادي كه براي بازيهاي المپيك انتخاب شده بودند حين برگزاري و خارج از مسابقه حداقل يكبار تست دوپينگ گرفت كه اين خود نشان دهنده اهميت خطر بسيار جدي ناشي از پديده مذموم دوپينگ در ورزش مي‌باشد. مجموع آزمايشات انجام شده در اين بازي‌ها 5000 مورد و نتايج مثبت 17 مورد بوده‌اند.

اهداف ورزشكاران از انجام دوپينگ:
داروهاي مورد استفاده در دوپينگ بسته به اهداف ورزشكاران در استفاده از آنها، به دسته‌جات مختلفي طبقه بندي مي‌شوند. دسته‌اي از اين داروها باعث تقويت قواي جسماني ورزشكاران مي‌شوند كه بطور كلي به آنها نام نيروزا اطلاق مي‌گردد. برخي از داروها باعث كاهش استرس و افزايش تمركز ورزشكار نقش عمده‌اي در پيروزي وي دارد، بسيار حائز اهميت است. عده‌اي از داروها باعث كاهش وزن ورزشكار مي‌شوند كه در رشته‌هاي وزني كاربرد دارند. دسته‌اي از داروهاي دوپينگ در نوجوانان باعث تسريع رشد آنها مي‌شوند كه از مهمترين آنها مي‌توان به هورمونهاي رشد اشاره كرد. گاه هدف ورزشكاران از مصرف داروهاي نيروزا افزايش گلبولهاي قرمز خون مي‌باشد كه اينكار باعث افزايش ميزان انتقال اكسيژن به بافتهاي درگير در فعاليتهاي ورزشي شده و مانع خستگي عضلات مي‌گردد و بالاخره برخي از ورزشكاران براي ممانعت از تشخيص داروها در تستهاي دوپينگ، اقدام به مصرف داروهايي مي‌كنند تا داروهاي مصرف شده خود را استتار كنند.

دلايل ممنوعيت دوپينگ:
استفاده از داروها در دوپينگ باعث افزايش قواي جسماني، روحي و ... ورزشكاران شده و به موفقيتهاي كاذب و موقتي آنها منجر مي‌شود حال سوال اين است كه چرا بايد مانع ارتكاب عمل دوپينگ شد، با وجود اينكه مي‌دانيم برخي از اين مواد جزء داروهاي تجويز شده بسياري از پزشكان براي بيماران مختلف بوده و عملكرد آنها در درمان بيماريها به اثبات مراجع ذيصلاح رسيده است؟
اصولاً داروها به عنوان ابزارهاي مؤثر براي درمان اختلالات و بيماريهاي مختلف شناخته مي‌شوند. البته بايد در نظر داشت اين مواد ضمن اينكه نقش خود را در درمان بيماريها ممكن است بخوبي ايفاكنند، ولي در عين حال از خود عوارض و حتي گاه مسموميتهاي غيرقابل جبراني را برجاي مي‌گذارند. شخص دردمند و بيمار به منظور بازيابي سلامت خويش شايد مجبور است عوارض نامطلوب داروها را به جان بخرد، اما در مورد ورزشكاران يعني سالمترين اقشار جامعه چه توجيهي مي‌توان داشت؟ علاوه بر مسئله فوق، سرنوشت يك دارو در بدن بيمار به عوامل متعددي نظير جنسيت، سن و عوامل ژنتيكي فرد بستگي دارد و به همين دليل، نظارت علمي، پيگيرانه و متعهدانه از طرف افراد متخصص در مصرف داروها كاملاً الزامي است.
استفاده از داروهاي نيروزا هرچند باعث موفقيت و برتري كاذب ورزشكاران مي‌شود ولي اين موفقيت با چنان عوارض سوء فردي و اجتماعي همراه است كه اندكي تامل در آنها مي‌تواند بسادگي دلايل ممنوعيت استفاده از آنها را براي هر شخص متفكري به اثبات برساند.
محققين در سالهاي اخير به كرات اثبات كرده‌اند كه مصرف داروهاي مختلف دوپينگ تاثيرات مخرب و جبران ناپذيري بر جسم و روح ورزشكار داشته و در مواردي حتي مي‌توانند منجر به اغماء يا مرگ وي گردند. مثالي از اين داروها آمفتامين مي‌باشد كه منجر به مرگ بسياري از مصرف‌كنندگان از جمله دوچرخه سوار دانماركي در سال 1965 ميلادي و يا دوچرخه سوار انگليسي به نام تامي سيمپون در تور فرانسه در سال 1967 گرديد.
علاوه بر عوارض جسمي ناشي از مصرف مواد نيروزا، استفاده از آنها به روح ورزش كه همانا سالم سازي جسم و روح مي‌باشد ضربه مي‌زند و فعاليتهاي ورزشي را از اهداف عاليه خود دور مي‌سازد. استفاده از مواد نيروزا همچنين مانع پيشرفت رشته هاي ورزشي مي‌شود چرا كه پيشرفت رشته‌هاي ورزشي نتيجه تمرين و ممارست سخت ورزشكاران مي‌باشد كه اين امر تحت تاثير داروهاي دوپينگ قرار گرفته و هرگونه انگيزه براي تلاش بيشتر را در نزد ورزشكاران از بين مي‌برد. دوپينگ كردن همچنين باعث از بين رفتن مسابقه جوانمردانه، بي‌احترامي به قوانين ورزشي و مشهور شدن و الگو قرار گرفتن افرادي مي‌شود كه شايستگي چنين جايگاهي را ندارند و تبعات ناشي از اين اتفاق بركسي پوشيده نيست. از طرف ديگر ورزشكاراني كه با سخت‌كوشي و تمرين به توانايي بالاي جسمي و روحي دست يافته‌اند آنچنان كه شايسته است مورد تشويق و تقدير قرار نمي‌گيرند و چنين رويكردي باعث سلب هرگونه روحيه و پشتكار از ورزشكاران راستين و ترغيب آنها به استفاده از مواد نيروزا مي‌گردد.
شايان ذكر است كه ابعاد تاثيرات مخرب دوپينگ حتي برگزار كنندگان، حمايت كنندگان مالي و جامعه را نيز در بر مي‌گيرد. چرا كه بتدريج با برتري افرادي كه شايستگي لازم را ندارند از ارزش و اعتبار رقابتهاي ورزشي در جامعه كاسته شده و نهايتاً اين امر انگيزه برگزاركنندگان و حاميان مالي مسابقات را براي سرمايه گذاري در مسابقات از بين مي‌برد.

چه كسي مسئول دوپينگ ورزشكاران است؟
هركسي كه به نوعي در امر ورزش دخيل است، موظف است تا حد امكان از وقوع پديده دوپينگ جلوگيري نمايد. اين مسئوليت از خود ورزشكار گرفته تا مسئولين ارشد سازمانهاي ورزشي را در بر مي‌گيرد. واضح است خود ورزشكاران بيشترين نقش را در اين زمينه برعهده دارند. جالب است بدانيم در بسياري از موارد ورزشكاران ناآگاهانه و بدون اينكه اطلاعي نسبت به ويژگيها و عوارض داروهاي مورد استفاده خود داشته باشند، ناخواسته مرتكب دوپينگ مي‌گردند. گاه متاسفانه اين داروها توسط افراد مورد اعتماد ورزشكار مانند باشگاهها، مربي و هم تيمي‌ها به وي توصيه مي‌شود كه در اين موارد در صورت عدم آشنايي ورزشكاران با داروهاي دوپينگ و قوانين مربوطه اغفال مي‌گردند. براي نمونه، برخي از داروهاي سرماخوردگي و مسكن در زمره داروهاي دوپينگ طبقه‌بندي مي‌شود و ورزشكار با مصرف اين داروها خواه يا ناخواه مرتكب دوپينگ شده و در صورت موفقيت در رقابتهاي ورزشي، عناوين بدست آمده از او پس گرفته مي‌شود و گاه از شركت در ساير رقابتهاي ورزشي نيز محروم مي‌گردد. در طي ساليان گذشته موارد زيادي منبي بر گرفتن مدالهاي ورزشكاراني كه آزمايشات دوپينگ، سوء مصرف آنها را به اثبات رسانده است وجود دارد. براي جلوگيري از چنين وقايعي لازم است ورزشكاران ضمن بالا بردن آگاهيهاي خود در زمينه انواع داروهاي دوپينگ و نيز عوارض و قوانين مربوطه ارتباط تنگاتنگي با پزشكان تيم داشته و قبل از مصرف هرگونه دارويي با وي مشورت كرده و ازسالم بودن آن اطمينان حاصل كنند. پزشكان تيمها نيز موظف هستند با كسب اطلاعات تازه از منابع معتبر در زمينه سوء مصرف داروها و قوانين و مجازاتهاي مربوطه، آگاهيهاي لازم را در اين زمينه به ورزشكاران فراهم آورند. مربيان و سرپرستان تيمها نيز موظفند در مورد دوپينگ با ورزشكاران صحبت كرده و آنان را از عواقب اين كار آگاه سازند. در ممانعت از دوپينگ بويژه در ورزشكاران نوجوان نقش والدين مي‌تواند بسيار تعيين كننده باشد چرا كه با شناخت داروهاي دوپينگ و كنترل نحوه پيشرفت فرزندان خود مي‌توانند تا حد زيادي از آلوده شدن كودكان خود به اين داروها جلوگيري كنند. ضمن اينكه به ياد داشته باشند فشارهاي روحي و رواني كه در اغلب موارد ناشي از انتظارات و توقعات غيرواقع‌بينانه والدين و اطرافيان ورزشكار مي‌باشد، انگيزه اصلي ورزشكاران براي كشيده شدن آنها به سمت داروهاي دوپينگ مي‌باشد لذا با تعديل انتظارات خود مي‌توانند تا حد زيادي از دوپينگ آنها ممانعت بعمل آورند.
البته علاوه بر موارد فوق، سازمانها و ارگانهاي ورزشي نيز لازم است با تشديد اقدامات پيشگيرانه و بررسي‌هاي دقيق‌تر، مانع ورود ورزشكاران متخلف به رقابتهاي ورزشي شده و فضاي سالم و عادلانه‌اي در مسابقات ورزشي فراهم آورند كه اين امر مستلزم ارتباط تنگاتنگ سازمانهاي ورزشي كشورهاي مختلف با آژانس بين‌المللي مبارزه با دوپينگ WADA و آشنايي با آخرين روشهاي تست دوپينگ مي‌باشد كه در اين زمينه در بخش‌هاي بعد اطلاعات كاملتر ارائه خواهد شد.

تستهاي دوپينگ
در اكثر مسابقات ملي و بين‌المللي براي جلوگيري از عوارض زيانبار و دردناك دوپينگ و همچنين اجراي جوانمردانه و شرافتمندانه مسابقات تمهيدات بسيار سختگيرانه‌اي انديشيده مي‌شود كه از مهمترين آنها مي‌توان به التزام ورزشكاران به انجام آزمايشات متعددي جهت اطمينان از عدم دوپينگ ورزشكاران شامل تست خون، ادرار و ... قبل، حين و بعد از رقابتها اشاره كرد.
بدليل حساسيت اين تستها، نمونه مورد نياز آنها طي مراحل بسيار دقيق كه شامل ابلاغ به ورزشكار، مراقبت و نظارت بر نمونه‌گيري از ورزشكار و گرفتن نمونه در شرايط مشخص مي‌باشد از ورزشكار تهيه مي‌شود. با انجام تستها در اين شرايط و آناليز نمونه‌ها با روشهاي بسيار دقيق دستگاهي انتظار مي‌رود امكان هرگونه سوء استفاده و شركت ورزشكاران متخلف در مسابقات ورزشي از ورزشكاران سلب گردد.

چه كساني لازم است داروهاي دوپينگ را بشناسد؟
بنظر مي‌رسد ورزشكاران بعنوان قربانيان اصلي دوپينگ، لازم است اطلاعات و آگاهي‌هاي لازم و جامعي از داروهاي دوپينگ و عوارض زيانبار و خطرناك آنها و نيز مجازات تعيين شده براي افراد متخلف داشته باشند. علاوه بر ورزشكاران، افراد نزديك به ورزشكار شامل مربيان و سرپرستان و پزشكان تيم نيز بايستي با آشنايي با اين داروها راهنماييهاي لازم را به ورزشكاران ارائه نمايند. علاوه بر آنها پدران و مادران ورزشكاران نوجوان نيز لازم است با آشنايي با اين داروها فرزندان خود را در جهت عدم استفاده از داروهاي دوپينگ و خطرات ناشي از اينكار راهنمايي و مشاوره كرده و بدين ترتيب مي‌توانند كمك شاياني به فرزندان خود نموده و آنان را از عوارض سوء داروها مصون دارند.

داروهاي بكار رفته در دوپينگ( ويژگيها و عوارض):
داروهاي متعددي با اهداف گوناگون براي دوپينگ ورزشكاران استفاده مي‌شوند كه در ادامه براي آشنايي ورزشكاران با موارد رايج اين داروها و عوارض ناشي از آنها، بطور خلاصه اشاره مي‌گردد:
1- داروهاي محرك سيستم عصبي مركزي:
داروهاي محرك سيستم عصبي مركزي در جهت افزايش هوشياري، پنهان كردن خستگي و كاهش اشتها استفاده مي‌گردند. بالا رفتن حرارت، افزايش فشارخون و ضربان قلب، اضطراب، بي‌خوابي و بالاخره خونريزيهاي داخل جمجمه و متعاقب آن مرگ از عوارض شايع اين داروهاست. آمفتامين‌ها، افدرين، كافئين از جمله مهمترين داروهاي محرك سيستم عصبي مركزي مي‌باشند.

2- ضد دردهاي مخدر:
اين داروها اغلب براي پنهان كردن درد و آسيب در حين فعاليتهاي ورزشي بكار مي‌روند بطوريكه در صورت استفاده از اين داروها ورزشكار حتي در صورت آسيب‌ديدگي جدي در طي مسابقه نيز متوجه درد ناشي از آسيب‌ديدگي نشده و به فعاليت ورزشي خود ادامه مي‌دهد. واضح است كه اينكار چه عوارض زيانبار و جبران‌ناپذيري مي‌تواند براي سلامت ورزشكار بهمراه داشته باشد. علاوه بر اين خود اين داروها با عوارضي همچون اعتياد، اختلالات تنفسي، خواب آلودگي، عدم تعادل و كاهش تمركز همراه هستند. از مهمترين داروهاي ضد دردهاي مخدر مي‌توان به مرفين، هروئين، ترامادول و كدئين اشاره كرد.

3- استروئيدهاي آنابونيران:
ساختار اصلي اين داروها به تستوسترون بر مي‌گردد كه يك هورمون مردانه بوده و توسط بيضه‌ها ساخته مي‌شود. بطور كلي دو نوع اثر شايع و نشاخته شده در مورد اين داروها عبارتند از اثرات آندروژني و اثرات آنابوليك كه بيشتر عوارض آنها مربوط به اثرات آندروژني مي‌باشد. اين داروها سبب كاهش احساس فشارهاي جسمي و روحي توسط ورزشكار در زمان وارد شدن استرس‌هاي ناشي از فعاليتهاي شديد مي‌شوند. علاوه بر آن ورزشكاران با هدف حجيم كردن توده عضلاني و افزايش قدرت عضلاني نيز از اين داروها سوء استفاده مي‌كنند.
عوارض جانبي استروئيدهاي آنابوليزان بصورت عوارض جانبي ظاهري و داخلي طبقه‌بندي مي‌شوند. عوارض ظاهري مانند ريزش مو (غيرقابل برگشت)، پر مويي مردانه در زنان، آكنه، كشش پوست بوده و عوارض داخلي شامل افزايش كلسترول، كاهش اسپرم، سكته مغزي و قلبي، انواع سرطان بويژه كبد و پروستات، ناباروري و عقيمي دائمي مي‌باشد.

4- هورمون رشد:
هورمون رشد نظير تيروئيد نقش اساسي در رشد و تكامل انسان دارد. تنظيم فيزيولوژيك هورمون رشد يك فرايند پيچيده مي‌باشد. عوامل سيستميك مانند كاهش قند خون، استرس و ورزش باعث ترشح هورمون رشد مي‌گردند. ورزشكاران عمدتاً با هدف كسب توده عضلاني بيشتر و تقليل چربي بدن به مصرف آنها روي مي‌ْآورند. از عوارض زيانبار هورمون رشد ديابت، كم كاري تيروئيد، التهاب مفاصل، احتباس مايع در بدن و بزرگ شدن قلب مي‌باشد.

5- انسولين:
انسولين هورموني است كه از لوزالمعده ترشح مي‌گردد و باعث كاهش قند خون مي‌شود. اين هورمون در كبد وظيفه افزايش ذخيره گليكوژن و در عضله وظيفه افزايش پروتئين، ليپوليز و انتقال گلوكز به داخل سلول را بعهده دارد. ورزشكاران با هدف سوخت و ساز بيشتر از طريق مصرف اين دارو درصدد هستند به افزايش حجم عضلاني كمك كنند غافل از آنكه عوارض انسولين بسيار خطرناك و غيرقابل جبران است. مهمترين آن خطر پايين آمدن ناگهاني قند خون است كه مرگ ورزشكار را بدنبال خواهد داشت. ساير عوارض اين دارو شبيه عوارض هورمون رشد مي‌باشد.

6- داروهاي ادرار آور:
اين داروها با عملكردهاي متفاوت بر آب و الكتروليتهاي بدن (سديم، پتاسيم و ...) باعث خروج آب از بدن مي‌شود. ورزشكاران با هدف كاهش سريع وزن و رسيدن به رده وزني مورد نظر و رفع احتباس آب ناشي از استروئيدهاي آنابوليزان و همچنين پوشش دادن مصرف داروهاي غيرمجاز از داروهاي ادرار آور همچون فروزمايد و اسپيرونولاكتون استفاده مي‌كنند. از عوارض اين داروها مي‌توان به مواردي نظير نارسايي كليه، قلب و همچنين گرفتگي عضلاني و احشايي اشاره كرد.

7- داروهاي بتابلاكر:
داروهاي بتابلاكر داروهايي هستند كه در رابطه با بيماريهاي قلبي و عروقي، فشارخون و درمان برخي از آريتمي‌ها بكار مي‌روند. ورزشكاران خاصي از اين دارو با هدف بي‌حركتي، كاهش ضربان قلب، كاهش استرس در ورزشهايي نظير تيراندازي و گاهي با هدف كاهش لرزش عضلاني ناشي از اضطراب در ورزشهاي فيزيكي شديد، سوء استفاده مي‌كنند. داروهايي مانند پروپرانولول، و آتنولول از جمله اين داروها محسوب شده و عوارض سوء شديدي مانند نارسايي قلبي، خستگي، تنگي برونش، افزايش مقاومت راه هوايي، توهم و كابوس شبانه را دارا مي‌باشد.
در اينجا لازم است اشاره گردد علاوه بر مصرف داروها گاه از روشهاي غيرقانوني نيز براي دوپينگ استفاده مي‌كنند كه از مهمترين آنها مي‌توان به دوپينگ خون اشاره كرد.
دوپينگ خون به افزايش گلبولهاي قرمز با استفاده از روشهاي مصنوعي به منظور افزايش توانايي حمل اكسيژن خون و متعاقب آن افزايش دريافت اكسيژن توسط عضلات درگير در فعاليتهاي ورزشي اطلاق مي‌گردد. هدف از اينكار افزايش قدرت جسماني ورزشكار و عدم احساس خستگي وي مي‌باشد. اين روش با عوارض و پيامدهاي دردناكي همچون افزايش غلظت خون و عفونتهاي خوني پس از انتقال مانند HIV همراه مي‌باشد.

برخي سوالات رايج
نياز به حمايت تغذيه‌اي چگونه مشخص مي‌گردد؟
با گرفتن شرح حال كامل، بررسي تغذيه‌اي، معاينات باليني و آزمايشات پاراكلينيكي نيازهاي تغذيه‌اي واقعي ورزشكار تعيين مي‌شود. بدين صورت كه انرژي كامل مورد نياز شبانه‌روزي فرد با اعمال ضريب فعاليت، ضريب جراحت و بيماري محاسبه گرديده و براساس آن نوع رژيم و مقدار كالري و تركيبات غذايي مورد نياز ورزشكار مشخص مي‌گردد.

چرا نبايد به همه مكمل‌هاي ورزشي اطمينان كرد؟
امروزه باتوجه به تقاضاي بالاي جوانان براي مكملهاي ورزشي، علاوه بر كارخانجات معتبر، برخي شركتهاي سودجو نيز به توزيع مكملهاي ورزشي با تركيبات دارويي غيرمجاز روي آورده‌اند. با توجه به اينكه اين شركت‌ها جهت فروش بيشتر، از برچسب‌هايي بر روي اين محصولات استفاده مي‌كند، كه گاه با محتويات واقعي محصولات كاملاً مغايرت دارد، لذا مصرف اين نوع محصولات نه تنها كمكي به ورزشكاران نمي‌كند، گاه حتي عوارض بسيار شديدي را براي آنها بدنبال دارد. بنابراين لازم است ورزشكاران قبل از استفاده از اين مكملها از صحت اين محصولات كاملاً اطمينان حاصل كند. لازم به ذكر است كه برخي از مكملهاي ورزشي مانند ويتامينها و منيرالها از جمله داروهاي درماني محسوب شده و چون بر توليد آنها نظارت كامل اعمال مي‌شود، ورزشكاران مي‌توانند به طور كامل به اين محصولات اعتماد كنند، اما در بقيه موارد چون احتمال آغشته شدن مكملها با بعضي از مواد غيرمجاز وجود دارد، بايد احتياط كرد.

آيا هر ورزشكاري نياز به مكمل دارد؟
در واقع هر ورزشكاري كه تغذيه متناسب با ورزش خود را داشته باشد، نياز خاصي به مكمل ندارد ولي اگر بر اين باور است كه تغذيه نمي‌تواند او رابه كارايي لازم برساند با مشاوره متخصص تغذيه ورزشي و يا پزشك طب ورزشي مي‌تواند مكمل تائيد شده بدون آلودگي را استفاده كند.

بسياري از هم‌تيمي‌هاي من از داروهاي ممنوعه مانند استروئيد آنابوليزان استفاده مي‌كند ولي اتفاق خاصي هم رخ نداده است. چگونه آن را توضيح مي‌دهيد؟
عوارض داروهاي ممنوعه هميشه آني نيست و نسبت به دارويي كه استفاده مي‌شود، عوارض كوتاه مدت و بلند مدت دارند، مثلاً از عوارض بلندمدت استروئيدهاي آنابوليزان سرطان كبد، افزايش فشارخون، افزايش كلسترول است كه ظاهراً هيچ علائم خاصي هم براي ورزشكار ندارد.

آيا بدون دوپينگ و سوء مصرف مواد نيز مي‌توان قهرمان شد؟
انچه واضح و مسلم است، آن است كه هر انساني داراي ظرفيتهاي خاصي است كه اگر تغذيه مناسب و تمرينات به موقع داشته باشد، مي‌تواند به حداكثر آن ظرفيتها برسد. از لحاظ علمي گفته مي‌شود كه اگر فردي تغذيه مناسب همراه با ورزش و شيوه تمرين مناسب داشته باشد، مي‌تواند به حداكثر كارايي و توانمندي جسماني وروحي خود دست يابد. هرچند، گاه لازم است به ازاي اضافه كردن شدت تمرينات به دليل اينكه نمي‌تواند حجم بيشتري غذا دريافت كند، از ويتامينها و بعضي از مكملهاي مجاز استفاده نمايد. براي مثال، يك قرص 500 ميلي‌گرم ويتامين C كه از نظر مقدار ويتامين‌ها معادل 3 كيلو پرتقال است، لذا مي‌توان در صورت ضرورت بجاي مصرف مقادير بالاي پرتقال از قرصهاي ويتامين C بعنوان مكمل استفاده كرد. بنابراين با در نظر گرفتن همه موارد فوق مي‌توان نتيجه گرفت اگر ورزشكاران تمرينات اصولي و تغذيه مناسب داشته و در صورت لزوم از مكملهاي مجاز مصرف كنند، مسلماً مي‌توانند به مقام قهرماني جوانمردانه و انساني برسند در غير اينصورت مانند گلادياتورهايي خواهند بود كه به منظور جذب تماشاگران و انتفاع برخي افراد سودجو، آلت دست آنان قرار گرفته‌اند.

آبجی
24th March 2010, 10:34 PM
http://www.khatereh.net/images/flesh.gif تاريخچه - تعريف

واژه دوپینگ از زبان آفریقای جنوبی مشتق شده است.اشاره به یک نوشیدنی الکلی باستانی دارد که به عنوان محرک در مراسم رقص استفاده می گردید.بتدریج این واژه استقاده گسترده تری کرد و در ورزش امروز به معضلی تبدیل شده است.این واژه در دنیای امروز به معنای استفاده ورزشکار از مواد یا روش هایی است که به قصد افزایش کارآیی در ورزش انجام می شود.

دوپینگ به معنای استفاده از مواد متعلق به گروه داروهای ممنوع،محدود شده و یا استفاده از روشهای گوناگون غیرمجازی میباشد.به قول خوان آنتونیو سامارانش رییس کمیته بین المللی المپیک،دوپینگ نوعی تقلب است که از جنبه های مختلف منجر به انحطاط و مرگ میشود:

مرگ فیزیولوژیک چرا که دستکاری غیرقانونی در فرایند طبیعی باعث تغییرات شدید و گاهاً برگشت ناپذیری در بدن میشود.

مرگ جسمی نظیر برخی موارد اسف بار مرگ ورزشکاراني که در سالهای اخیر مشاهده شده است.انحطاط روانیو شخصیتی ناشی از رضایت شخص به تقلب،نادیده انگاشتن توانایی ها و ظرفیت های شخصی و بزرگ کردن ناتوانی ها و معایب.و بالاخره انحطاط اخلاقی به واسطه تعدی فرد از قوانینی که تمام جامعه بشری پایبند آن هستند.

از رخدادهای مهم در تاریخ دوپینگ می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

اولین مورد مرگ ورزشکاران در سال1886 رخ داد که یک دوچرخه سوار به نام لینتون در اثر استفاده بیش از حد داروی تری متیل درگذشت.

در مسابقات المپیک یک دونده ماراتن به نام توماس هیکس در اثر مصرف برندی و استریکلین در شرف مرگ قرار گرفت.

دهه 1950-روس ها از هورمون های مردانه برای افزایش قدرت و نیرو استفاده نمود و آمریکایی ها نیز استروییدها را به این منظور استفاده نمودند.

1960-دوچرخه سوار دانمارکی در المپیک رم به علت مصرف بیش از حد آمفتامین ها فوت کرد.

1964-افزایش قابل توجهی در ظاهر عضلان ورزشکاران در المپیک دیده شد که شک در مصرف داروها را برانگیخت.

1967-کمیته بین المللی المپیک بعد از مرگ تامی سیمپسون به علت مصرف غیر از آمفتامین ها واکنش نشان داد.

1968-این کمیته با تعریفی از دوپینگ لیست داروهای غیرمجاز را ارایه داد و بدین ترتیب انجام آزمایش در بازیهای المپیک شروع شد.

1988-در المپیک سئول،تست بن جانسون از نظر مصرف استروئید های آنابولیزان خلع و از ورزش محروم گردید. همچنین دو وزنه بردار بلغاری که به مقام نخست المپیک دست یافته بودند به علت دوپینگ محروم شدند.

1994-دیه گو مارادونا فوق ستاره فوتبال آرژانتین در مسابقات جام جهانی 1994 آمریکا به علت مصرف داروهای محرک از همراهی با تیمش محروم گردید و بدین ترتیب آرژانتین بدون مارادونا از آن دوره مسابقات حذف گردید.

2000-برای مبارزه هر چه شدیدتر با این پدیده شوم،کمیته مبارزه با دوپینگ تشکیل شد و آماده برخورد جدی با متخلفین در مسابقات المپیک 2000 سیدنی شد.

http://www.khatereh.net/images/flesh.gif علل مخالفت با دوپينگ

اصولاً چرا علی رغم آنکه دوپینگ با افزایش کارآیی ورزشکاران همراه است با آن مخالفت میشود؟

مبارزه بر علیه دوپینگ بر سه اصل استور است:

احترام به اخلاق پزشکی و ورزشی
محافظت از سلامت ورزشکاران
فراهم آوردن محیطی برابر برای تمامي ورزشکاران

http://www.khatereh.net/images/flesh.gif داروهاي دوپينگي

چه طبقاتی از داروها جزو موارد دوپینگ محسوب میشوند؟

این داروها معمولاً در پنج گروه دارویی طبقه بندی می شوند:

الف)داروهای محرک سیستم عصبی مرکزی:از این رده میتوان آمفتامین،کوکائین،افدرین،پ سودو افدرین،فلیل پروپانولامین و ...را نام برد.

ب)داروهای مخدر:از این داروها میتوان از هروئین،مورفین،متادون و ... نام برد.

ج)استروئیدهای آنابولیک:داروهایی نظیر ناندرولون،تستوسترون،اکسی متولون،استانوزولول و ... در این گروه جای میگیرند.

د)داروهای ادرارآور:در این گروه میتوان از فوروسماید،تیازید،اسپیرونا لاکتون و ... نام برد.

ه)هورمونهای پپتیدی وگلیکوپروتئینی و آنالوگهای آنها:داروهایی مثل هورمون رشد اریتروپویتین و ... در این دسته جای میگیرند.

با این حال برخی از داروها نیز موجودند که مصرف آنها تا حد خاصی بلامانع است ولی استفاده بیش از حد مجاز آنها دوپینگ تلقی می شود.از این میان می توان از الکل،ماری جوآنا(حشیش)،داروهای بیحس کننده موضعی،کورتیکوستروئیدها و بتابلوکرها نام برد.

http://www.khatereh.net/images/flesh.gif قوانین و مجازاتهای دوپینگ
در صورت استفاده از استروئیدهای آنابولیک،داروهای ادرارآور، هورمونهای پپتیدی وگلیکوپروتئینی و آنالوگهای آنها یا دستکاری فیزیکی،شیمیایی یا دارویی ادرار محرومیت های زیر اعمال میگردد:

در اولین ارتکاب جرم:4-2 سال تعلیق
در دومین ارتکاب جرم:تعلیق مادام العمر

در صورت استفاده از مواد و روشهای غیر مجاز بجز مواردی که در بالا ذکر شد:

در اولین ارتکاب جرم به مدت3-6 ماه
در دومین بار به مدت 2سال
در سومین ارتکاب به صورت مادام العمر محروم میشود.

به هنگام استفاده از مواد محدود شده حکم محرومیت بر حسب مورد صادر خواهد شد.در نهایت فدراسیون ملی هر کشور مسوول شرکت سالم و عاری از دوپینگ ورزشکاران در مسابقات است.به همین جهت در صورت احراز دوپینگ توسط ورزشکار مجازاتها و جریمه هایی نیز برای فدراسیون مربوطه در نظر گرفته می شود.

در دوران محرومیت ورزشکار:

صلاحیت انتخاب برای مسابقه در هیچکدام از مسابقات بین المللی به رسمیت شناخته شده و یا هر مسابقه ای که تحت نظارت فدراسیون ملی باشد را ندارد.
محروم از شرکت در سمینار یا همایش است.
صلاحیت انتخاب بازی یا هر موقعیت شغلی نظیر داوری،مربیگری،مسئولیت،ریا ست،مشاوره و... را ندارد.
هرگونه ترفیع،مدال،عناوین و مقامهایی که در هنگام یا پس از تاریخ دوپینگ کسب کرده است از وی سلب خواهد شد.
هر ورزشکار،مربی،داور،رئیس،مش اور یا هر شخصی که در رابطه با مواد ممنوعه یا روشهای ممنوعه مجرم شناخته شود،در همان اولین ارتکاب جرم به طور مادام العمر محروم میگردد.

http://www.khatereh.net/images/flesh.gif روش انتخاب ورزشكاران براي آزمايش دوپينگ

در مسابقات بین المللی بر چه مبنایی جهت آزمایش دوپینگ انتخاب می شوند؟

روش انتخاب ورزشکاران برای انجام آزمایش،مطابق با قوانین جاری کنترل دوپینگ در هر رویداد ورزشی است.در بازیهای المپیک،بطور معمول مقامهای اول تا چهارم در هر رشته،به علاوه یک یا چند نفر که به صورت اتفاقی انتخاب میگردند،برای تست در نظر گرفته می شوند.دررشته های ورزشی رکوردی نظیر دو ومیدانی،وزنه برداری،شنا،نتیجه منفی آزمون برای ثبت رکورد ورزشکاران الزامی است.بنابراین در هر مکان و در هر زمانی این احتمال وجود دارد که هر ورزشکار برای آزمایش دوپینگ انتخاب شود.هر چند که در آن مسابقه موفقیتی کسب نکرده باشد.

http://www.khatereh.net/images/flesh.gif دوپينگ با داروهاي معمولي

آیا دوپینگ تنها از طریق تزریق داروهای پیچیده و یا کمیاب صورت می گیرد؟

خیر،بسیاری از داروها و فراوردههای ساده ای که حتی نیاز به نسخه پزشک ندارد(نظیر داروهای ضدسرفه،ضدسرماخوردگی و...)ممکن است حاوی موادی باشد تست دوپینگ را مثبت نماید.به همین جهت قبل از مصرف هر گونه دارو توسط ورزشکار باید با پزشک مشورت شود.

عوارض

از عواض جانبی استروئیدهای آنابولیک (نظیر تستوسترون،ناندرولون و ...)که گاهی توسط ورزشکاران مورد سوءاستفاده قرار میگیرد چه میدانید؟

این داروها دارای عوارض جانبی بسیاری هستند که برخی از آنها برگشت پذیر و بعضی دیگر غیرقابل برگشت می باشند از جمله میتوان موارد ذیل را نام برد

الف)عوارض قلبی و عروقی:احتباس آب و نمک،افزایش حجم خون،ازدیاد فشار خون،افزایش چربی های خون،بی نظمی ریتم قلب،تغییر ابعاد قلب،انفارکتوس فلبی و سکته مغزی

ب)عوارض کبدی:اختلال کبدی،اختلال در عملکرد کبدی،افزایش آنزیم های کبدی،یرقان و سرطان کبد.

ج)عوارض جانبی خاص مردان:کاهش تعداد اسپرم ها،تحلیل رفتن بیضه ها،عقیمی،بزرگ شدن پستان ها،احساس دفع فوری و مکرر ادرار،کاهش توانایی جنسی.
د) عوارض جانبی خاص زنان:اختلال در قاعدگی،هیرسوتیسم(رشد زیاد مو در نواحی غیر طبیعی مثلاً در صورت خانم ها)،تاسی،کلفت شدن صدا،تحلیل پستانها،سرکوب شیردهی،پوست چرب و آکنه.

ه)عوارض جانبی در پسران نابالغ:بسته شدن زودرس غضروف های رشد و توقف رشد قدی،رشد غیرطبیعی مو،تیرگی پوست

و)عوارض روانی:افسردگی،هیجان بیش از حد،پرخاشگری،بی ثباتی عاطفی،حالت تهاجمی و خشونت،بی خوابی،اضطراب،اختلالات شخصیت و وابستگی روانی به دارو.

http://www.khatereh.net/images/flesh.gif دليل استفاده از داروهاي ادرار آور در ورزشكاران

به سه دلیل:نخست آنکه این داروها ممکن است در کاهش سریع وزن و رسیدن به رده وزنی مورد نظر موثر باشند،این امر به ویژه در رشته های ورزشی مانند کشتی،وزنه برداری،بوکس که در رده های وزنی خاصی انجام میگیرند،صدق میکند.

ثانیاً دیورتیکها ممکن است برای رفع احتباس مایع ناشی از مصرف استروئیدهای آنابولیک بکار روند.این امر احتمالاً در ورزشکاران پرورش اندام که می خواهند هر چه بیشتر عضلانی بنظر برسند،سودمند است.

ثالثاً ورزشکاران ممکن است از دیورتیکها استفاده کنند تا میزان دفع ادرار را تغییر دهند و باعث تغییر غلظت داروهای غیرمجاز در ادرار شوند.بدین ترتیب ورزشکاری که برای آزمون دارویی انتخاب شده سعی میکند تا حجم ادرارش را بالا برده و داروهای دوپینگ یا متابونیتهای آنها را در ادرار رقیق نماید.

البته نشان داده شده است که این تقلب احتمالاً موثر نیست.

http://www.khatereh.net/images/flesh.gif دوپينگ خوني

دوپینگ خونی چیست و در چه ورزش هایی استفاده می شود؟

تزریق خون به یک فرد با سطح طبیعی گلبول قروز در جهت افزایش هموگلوبین را دوپینگ خونی می گویند.هدف از این کار افزایش توانایی حمل اکسیژن در خون و بنابراین افزایش قدرت استقامتی آن شخص میشود.انتقال خون میتواند از یک دهنده با گروه خونی مشابه و سازگار (انتقال همسان)انجام شود و یا تزریق مجدد خون فرد به خودش بعد از یک دوره ذخیره صورت گیرد(انتقال از خود)بدین ترتیب افزایش ناکهانی توده گلبولهای قرمز با انتقال گلبولها به فرد موجب افزایش توان هوازی حداکثر و آمادگی جسمانی هوازی یم گردد.با توجه به اینکه دوپینگ خونی مقاومت را افزایش می دهد استفاده از آن در ورزشهای استقامتی مثل اسکی،دو ماراتن و دوچرخه سواری گزارش شده است.

http://www.khatereh.net/images/flesh.gif نمونه گيري براي آزمايش دوپينگ

در آزمایشات دوپینگ نمونه گیری از بیمار به چه صورت است؟

در موارد معمول،آزمایش دوپینگ بر روی نمونه ادراری انجام میشود.درصورت مثبت شدن نمونه ادرار،برای تایید نتیجه از تجزیه نمونه خون استفاده میشود.در صورت شک به دوپینگ خونی و یا مصرف موادی که با آزمایش خون بهتر قابل شناسایی هستند نمونه خونی از فرد گرفته خواهد شد.

http://www.khatereh.net/images/flesh.gif دوپينگ با چاي وقهوه و كوكاكولا

آیا مصرف چای،قهوه یا کوکاکولا می تواند باعث مثبت شدن تست دوپینگ شود؟

کافئین یک ماده دارویی فعال است که در نوشیدنی های مرسوم نظیر چای،قهوه و کوکاکولا وجود دارد.میان آن بسته به نوع نوشیدنی و نحوه تهییه آن متغیر است.بر اساس یک پژوهش مصرف حدود 1000 میلیگرم کافئین می تواند سطح آنرا در ادرار به حد غیر مجاز برساند.غلظت متوسط کافئین در چای و قهوه به ترتیب 80-50 و 150-80 میلیگرم می باشد.بنابراین می توان دریافت که با مصرف مفرط و بیش از اندازه این نوشیدنیها ممکن است تست دوپینگ مثبت شود هر چند که در حالت طبیعی این میزان مصرف نمیگردد.علاوه برای کافئین یکی از محتویات برخی از داروها نظیر داروهای سرماخوردگی و میگرن است که البته میزان آن در هر دور کمتر از 100 میلیگرم میباشد. کافئین دارای یک اثر تحریک مرکزی مشابه با آمفتامین است که خستگی را تقلیل داده و تمرکز و هوشیاری را افزایش می دهد ولی دورهای بالای آن میتواند باعث لرزش اندامها،اضطراب،بیخوابی و حالت عصبانیت شود.

استفاده از تمامی مطالب سایت تنها با ذکر منبع آن به نام سایت علمی نخبگان جوان و ذکر آدرس سایت مجاز است

استفاده از نام و برند نخبگان جوان به هر نحو توسط سایر سایت ها ممنوع بوده و پیگرد قانونی دارد