MR_Jentelman
18th July 2009, 09:17 PM
مقدمه
مهمترین عامل ، در کسب هر موفقیتی ، تدوین و مشخص کردن دقیق اهداف می باشد. هدف گذاری مهمترین عامل حرکت و خلق آینده است ، هدف ها هستند که مقصد و مسیر زندگی فردی و سازمانی را روشن می کنند.هدف گذاری به مثابه ترسیم جاده ای برای آینده است . تلاشی ارزشمند است که معطوف به هدف باشد، تلاش بی هدف پرتاب تیر در تاریکی است یکی از موانع بسیار مهم موفقیت و کامیابی ، ناتوانی افراد و سازمان ها در تدوین اهداف می باشد . آنهایی که رویایی در ذهن و هدفی بر روی کاغذ نداشته باشند مقصدشان ناکجا آباد خواهد بود .یکی از مهارت هایی که مدیران و کارکنان باید در خود تقویت نمایند ، مهارت هدف گذاری است.اهداف کلی ، کیفی و مبهم قابلیت اندازه گیری و اثر بخشی نخواهد داشت .
فرایند هدف گذاری
اهداف از ماموریت ها و چشم اندازها نشات می گیرند و بستگی به جواب سه سئوال ذیل دارد :در حال حاضر ،کجا هستیم ؟به کجا می خواهیم برویم ؟برای رسیدن به هدف چه باید بکنیم؟برای هدف گذاری اطلاع ازماموریت ها چشم انداز و وظایف سازمان ها لازم و ضروری است . اهداف باید در تحقق ماموریت و وظایف سازمانی باشد .
وقتی که اهداف مشخص شدند برای چگونگی رسیدن به اهداف باید طرح ها و برنامه هایی تدوین گرديده ولیست کلیه فعالیت هایی که منجر به تحقق اهداف می شوند را مشخص نمود و پس از اجرای برنامه ها و فعالیت ها باید نتایج و دستاوردها با اهداف مقایسه شوند تا اصلاحات لازم در اهداف ، برنامه ها و فعالیت ها به عمل آید .
ويژگي هاي هدف گذاري خوب
هدف بايد روشن، واضح و مشخص باشد.-هدف بايد واقع بينانه باشد.-هدف بايد مكتوب، مدون و روي كاغذآورده شود.-هدف بايد در قالب يك جمله مثبت بيان شود.-هدف بايد تهييج كننده باشد.-هدف بايد كمي و قابل اندازه گيري باشد.-هدف بايد مقيد به زمان باشد.
-هدف بايد قابليت اجرا و دست يافتني باشد.-هدف بايد در راستاي ماموريت ها و ارزش ها تدوين شوند.-هدف بايد براي تمام اعضاء قابل فهم و قابل قبول باشد.-هدف بايد براي همه ذينفعان سودمند باشند.-هدف بايدمورد تائيد باشد.-هدف بايد انعطاف پذير باشند.-هدف بايد متناسب با منابع و امكانات تدوين گردد .
محاسن و مزاياي هدف گذاري :
هدف گذاري؛امكان اندازه گيري پيشرفت و بهبود را فراهم مي نمايد.-هدف گذاري؛انگيزه و روحيه تلاش را بهبود مي بخشد.-هدف گذاري؛ باعث ايجاد هماهنگي و وحدت مي گردد.-هدف گذاري؛ شرط لازم برنامه ريزي است ، برنامه بدون هدف بي معني است .-هدف گذاري ؛باعث تمركز بر فعاليت ها مي شود.-هدف گذاري؛ امكان تدوين شاخص ها و معيارها و ارزيابي عملكرد را فراهم مي نمايد .-هدف گذاري؛ امكان مقايسه نتايج و پيامدها را فراهم مي كند.-هدف گذاري؛ انحراف در عملكرد ها و برنامه ها را مشخص مي كند.-هدف گذاري؛ ميزان كارايي و اثر بخشي سازمان را معين مي كند.-هدف گذاري؛ فعاليتهاي زايد را شناسايي و مشخص مي كند.-هدف گذاري ؛احتمال موفقيت را بيشتر مي كند.-هدف گذاري؛ باعث افزايش اعتماد به نفس مي شود.-هدف گذاري؛ باعث رشد و تعالي مي گردد.
رابطه بين هدف و انگيزه
رفتار آدمي تحت تاثير اهداف و انگيزه ها هستند . اهداف و انگيزه به عنوان نيازهاي بيروني و دروني به همديگر اثر متقابل داشته و رفتار آدمي را مشخص ميكند . اهداف بلند ووالاانگيزة بيشتر و اهداف پايين تر و پست تر انگيزه كمتري را ايجاد مي نمايند.
همچنين افراد با انگيزه ، اهداف بلندتر و والاتري را انتخاب نموده ولي افراد بي انگيزه اهداف پايين و پست تري را انتخاب مي نمايند.هدف گذاري والاتر به افراد با انگيزه نياز دارد به همين منظور توصيه مي شود در افزايش روحيه و انگيزه كاركنان تلاش بيشتري گردد.
رابطه بين هدف و برنامه ريزي
بين هدف گذاري و برنامه ريزي ارتباط تنگاتنگي وجود دارد. برنامه بدون هدف اثر بخشي نداشته و هدف بدون برنامه ، خيال و رويايي بيش نيست . هدف گذاري جزء لاينفك برنامه ريزي است و برنامه ريزي فرايندي است كه چگونگي حركت از وضع موجود به وضع مطلوب ( هدف ) را مشخص مي نمايد. برنامه ريزي خود هدف نيست بلكه وسيله و ابزاري براي تحق اهداف است . براي موفقيت و بهبود فردي و سازماني ، هدف گذاري خوب شرط لازم و برنامه ريزي مناسب شرط كافي است .
رابطه بين هدف و ارزيابي عملكرد
نظارت و ارزيابي هاي زيادي در سازمانها و واحدها انجام مي شود كه اگر معطوف به هدف نباشد اتلاف منابع خواهد بود . هدفها هستند كه به ارزيابي معني و جهت مي بخشند . بدون هدف گذاري ارزيابي مقدور نيست ، زيرا هدف ارزيابي ميزان تحقق اهداف است اگر اهداف معين و مشخص نباشند ارزيابي امكان پذير نخواهد بود. ارزيابي عملكرد فرايندي است كه نتايج را با اهداف مورد مقايسه قرار داده و فاصله را معين مي كند. شاخص ها و معيارهاي ارزيابي عملكرد بايد براساس اهداف پيش بيني شده تدوين گردند.
توصيه هاي لازم براي هدف گذاري مناسب
با توجه به مطالب مطرح شده با ضرورت ، محاسن، ويژگي ها و فرآيند هدف گذاري آشنا شديد براي افزايش مهارت هدف گذاري به نكات ذيل توجه نمائيد.
مهارت لازم براي هدف گذاري را در خود تقويت نمائيد.-ليست كليه هدف هايي كه بايد به آنها برسيد را تهيه نمائيد.- با توجه به اينكه تحقق اهداف به صورت همزمان ميسر نيست اهداف ليست شده را براساس اهميت و ضرورت اولويت بندي نماييد.- اولويت هاي مشخص شده را رعايت نمائيد يعني ابتدا ازهدفي شروع كنيد كه اولويتش از همه بيشتر است .- اهداف را حتما بر روي كاغذ مكتوب نمائيد .-انگيزه هاي لازم براي تحقق اهداف را فراهم كنيد.- در صورت بزرگ بودن اهداف آنهارا به اهداف كوچكتر تقسيم كنيد.- ليستي از اقدامات قابل انجام براي تحقق هر يك از اهداف تان را تهيه و تنظيم نمائيد.
- هفته خود را با ليست كردن كارها و امور اساسي آغاز كنيد. ( استفاده از فرم تعيين اهداف هفتگي ) هر روز صبح شش مورد از مهمترين كارهايي كه بايد در طول روز به انجام برسانيد را براساس اولويت مشخص كنيد. ( استفاده از فرم تعيين اهداف روزانه )
به خاطرداشته باشيد كه هدف گذاري بسيار مهم است ، زندگي كنوني شما مرهون هدفهايي است كه قبلا بصورت آگاهانه يا ناآگاهانه انتخاب كرده ايد و آينده شما بستگي به هدفهايي دارد كه هم اكنون انتخاب مي كنيد
مهمترین عامل ، در کسب هر موفقیتی ، تدوین و مشخص کردن دقیق اهداف می باشد. هدف گذاری مهمترین عامل حرکت و خلق آینده است ، هدف ها هستند که مقصد و مسیر زندگی فردی و سازمانی را روشن می کنند.هدف گذاری به مثابه ترسیم جاده ای برای آینده است . تلاشی ارزشمند است که معطوف به هدف باشد، تلاش بی هدف پرتاب تیر در تاریکی است یکی از موانع بسیار مهم موفقیت و کامیابی ، ناتوانی افراد و سازمان ها در تدوین اهداف می باشد . آنهایی که رویایی در ذهن و هدفی بر روی کاغذ نداشته باشند مقصدشان ناکجا آباد خواهد بود .یکی از مهارت هایی که مدیران و کارکنان باید در خود تقویت نمایند ، مهارت هدف گذاری است.اهداف کلی ، کیفی و مبهم قابلیت اندازه گیری و اثر بخشی نخواهد داشت .
فرایند هدف گذاری
اهداف از ماموریت ها و چشم اندازها نشات می گیرند و بستگی به جواب سه سئوال ذیل دارد :در حال حاضر ،کجا هستیم ؟به کجا می خواهیم برویم ؟برای رسیدن به هدف چه باید بکنیم؟برای هدف گذاری اطلاع ازماموریت ها چشم انداز و وظایف سازمان ها لازم و ضروری است . اهداف باید در تحقق ماموریت و وظایف سازمانی باشد .
وقتی که اهداف مشخص شدند برای چگونگی رسیدن به اهداف باید طرح ها و برنامه هایی تدوین گرديده ولیست کلیه فعالیت هایی که منجر به تحقق اهداف می شوند را مشخص نمود و پس از اجرای برنامه ها و فعالیت ها باید نتایج و دستاوردها با اهداف مقایسه شوند تا اصلاحات لازم در اهداف ، برنامه ها و فعالیت ها به عمل آید .
ويژگي هاي هدف گذاري خوب
هدف بايد روشن، واضح و مشخص باشد.-هدف بايد واقع بينانه باشد.-هدف بايد مكتوب، مدون و روي كاغذآورده شود.-هدف بايد در قالب يك جمله مثبت بيان شود.-هدف بايد تهييج كننده باشد.-هدف بايد كمي و قابل اندازه گيري باشد.-هدف بايد مقيد به زمان باشد.
-هدف بايد قابليت اجرا و دست يافتني باشد.-هدف بايد در راستاي ماموريت ها و ارزش ها تدوين شوند.-هدف بايد براي تمام اعضاء قابل فهم و قابل قبول باشد.-هدف بايد براي همه ذينفعان سودمند باشند.-هدف بايدمورد تائيد باشد.-هدف بايد انعطاف پذير باشند.-هدف بايد متناسب با منابع و امكانات تدوين گردد .
محاسن و مزاياي هدف گذاري :
هدف گذاري؛امكان اندازه گيري پيشرفت و بهبود را فراهم مي نمايد.-هدف گذاري؛انگيزه و روحيه تلاش را بهبود مي بخشد.-هدف گذاري؛ باعث ايجاد هماهنگي و وحدت مي گردد.-هدف گذاري؛ شرط لازم برنامه ريزي است ، برنامه بدون هدف بي معني است .-هدف گذاري ؛باعث تمركز بر فعاليت ها مي شود.-هدف گذاري؛ امكان تدوين شاخص ها و معيارها و ارزيابي عملكرد را فراهم مي نمايد .-هدف گذاري؛ امكان مقايسه نتايج و پيامدها را فراهم مي كند.-هدف گذاري؛ انحراف در عملكرد ها و برنامه ها را مشخص مي كند.-هدف گذاري؛ ميزان كارايي و اثر بخشي سازمان را معين مي كند.-هدف گذاري؛ فعاليتهاي زايد را شناسايي و مشخص مي كند.-هدف گذاري ؛احتمال موفقيت را بيشتر مي كند.-هدف گذاري؛ باعث افزايش اعتماد به نفس مي شود.-هدف گذاري؛ باعث رشد و تعالي مي گردد.
رابطه بين هدف و انگيزه
رفتار آدمي تحت تاثير اهداف و انگيزه ها هستند . اهداف و انگيزه به عنوان نيازهاي بيروني و دروني به همديگر اثر متقابل داشته و رفتار آدمي را مشخص ميكند . اهداف بلند ووالاانگيزة بيشتر و اهداف پايين تر و پست تر انگيزه كمتري را ايجاد مي نمايند.
همچنين افراد با انگيزه ، اهداف بلندتر و والاتري را انتخاب نموده ولي افراد بي انگيزه اهداف پايين و پست تري را انتخاب مي نمايند.هدف گذاري والاتر به افراد با انگيزه نياز دارد به همين منظور توصيه مي شود در افزايش روحيه و انگيزه كاركنان تلاش بيشتري گردد.
رابطه بين هدف و برنامه ريزي
بين هدف گذاري و برنامه ريزي ارتباط تنگاتنگي وجود دارد. برنامه بدون هدف اثر بخشي نداشته و هدف بدون برنامه ، خيال و رويايي بيش نيست . هدف گذاري جزء لاينفك برنامه ريزي است و برنامه ريزي فرايندي است كه چگونگي حركت از وضع موجود به وضع مطلوب ( هدف ) را مشخص مي نمايد. برنامه ريزي خود هدف نيست بلكه وسيله و ابزاري براي تحق اهداف است . براي موفقيت و بهبود فردي و سازماني ، هدف گذاري خوب شرط لازم و برنامه ريزي مناسب شرط كافي است .
رابطه بين هدف و ارزيابي عملكرد
نظارت و ارزيابي هاي زيادي در سازمانها و واحدها انجام مي شود كه اگر معطوف به هدف نباشد اتلاف منابع خواهد بود . هدفها هستند كه به ارزيابي معني و جهت مي بخشند . بدون هدف گذاري ارزيابي مقدور نيست ، زيرا هدف ارزيابي ميزان تحقق اهداف است اگر اهداف معين و مشخص نباشند ارزيابي امكان پذير نخواهد بود. ارزيابي عملكرد فرايندي است كه نتايج را با اهداف مورد مقايسه قرار داده و فاصله را معين مي كند. شاخص ها و معيارهاي ارزيابي عملكرد بايد براساس اهداف پيش بيني شده تدوين گردند.
توصيه هاي لازم براي هدف گذاري مناسب
با توجه به مطالب مطرح شده با ضرورت ، محاسن، ويژگي ها و فرآيند هدف گذاري آشنا شديد براي افزايش مهارت هدف گذاري به نكات ذيل توجه نمائيد.
مهارت لازم براي هدف گذاري را در خود تقويت نمائيد.-ليست كليه هدف هايي كه بايد به آنها برسيد را تهيه نمائيد.- با توجه به اينكه تحقق اهداف به صورت همزمان ميسر نيست اهداف ليست شده را براساس اهميت و ضرورت اولويت بندي نماييد.- اولويت هاي مشخص شده را رعايت نمائيد يعني ابتدا ازهدفي شروع كنيد كه اولويتش از همه بيشتر است .- اهداف را حتما بر روي كاغذ مكتوب نمائيد .-انگيزه هاي لازم براي تحقق اهداف را فراهم كنيد.- در صورت بزرگ بودن اهداف آنهارا به اهداف كوچكتر تقسيم كنيد.- ليستي از اقدامات قابل انجام براي تحقق هر يك از اهداف تان را تهيه و تنظيم نمائيد.
- هفته خود را با ليست كردن كارها و امور اساسي آغاز كنيد. ( استفاده از فرم تعيين اهداف هفتگي ) هر روز صبح شش مورد از مهمترين كارهايي كه بايد در طول روز به انجام برسانيد را براساس اولويت مشخص كنيد. ( استفاده از فرم تعيين اهداف روزانه )
به خاطرداشته باشيد كه هدف گذاري بسيار مهم است ، زندگي كنوني شما مرهون هدفهايي است كه قبلا بصورت آگاهانه يا ناآگاهانه انتخاب كرده ايد و آينده شما بستگي به هدفهايي دارد كه هم اكنون انتخاب مي كنيد