MR_Jentelman
8th July 2009, 07:36 PM
همان طور كه مدل كانو تلفيقي از سه عنصر است، triz هم تلفيقي از سه زير مجموعه مكمل و جدا از هم مي باشد كه شامل:
1- تصميم براي شكست پيشگيرانه
2- طبقه بندي ابزار مشكل – راه حل triz و رشد مستقيم
3- بعد سوم باعث فراهم شدن سازماني با ابزارهايي قدرتمند مي شود.
كيفيت اساسي و afd
بعد كيفيت در مدل كانو عملكرد و مشخصه هايي را مورد خطاب قرار مي دهد كه خواسته مشتريان است اما هنوز مطرح نشده است. كيفيت اساسي مانند فاجعه اي است كه هنوز اتفاق نيفتاده است. مشتري اتومبيل هرگز نمي گويد كه باك بنزيني را مي خواهم كه منفجر نشود و هيچگاه يك مهندس به طور عمد طرح باك بنزيني را نمي دهد كه منفجر شود ولي با اين وجود اين اتفاق در شركت فورد به وقوع پيوست و 9/4 ميليارد دلار خسارت براي شركت ايجاد كرد. اين مثال آشكار مي كند كه كيفيت اساسي به صورت مداوم نقض مي شود و عواقبي را به دنبال دارد. چگونه مهندسان مي توانند از طريق گسترش محصولات طرح بهتري براي جلوگيري از خطاها بدهند. پارادوكسي كه در نقض كيفيت اساسي وجود دارد مي تواند توسط كاوش پيشگيرانه هر مدل قابل تصوري جلوگيري شود تا از عدم موفقيت جلوگيري به عمل آيد. ابزارهاي پيش بيني عدم موفقيت عمومي شامل عدم موفقيت و تحليل تاثيرات آن(fmea)، تجزيه و تحليل درخت خطا(fta)، تجزيه و تحليل عمليات ها و اتفاق ها(hazop) و ... براي پاسخ به اين سئوال كه "چه مشكلي مي تواند پيش بيايد" طراحي شده اند. در اين روش هاي سنتي، از آنجايي كه نقطه عطف تصوري روشن از سيستم جاري است، سناريو(جريان) از عدم موفقيت معمول پيروي مي كند. اين منطق فاقد ارزش ساختاري است زيرا به سكون روانشناسي بستگي دارد. يك مهندس تنها از طريق الگوي شناخته شده خود يك موقعيت را تحليل مي كند. محدوديت هاي مهندسان، تحليلات عدم موفقيت را تا چيزي كمتر از 100% فضاي فاجعه بار كنوني محدود مي كند.
اما از طرف ديگر afd سؤال را طور ديگري مطرح مي كند "چگونه مي توان به سيستم زيان وارد آورد؟" اين سؤال همان طور كه مشكل را به صورت معكوس مطرح مي كند، مبتكر هم هست. اين روش معكوس شانل دو مزيت است؛ اول اينكه نشان مي دهد سيستم همراه با قصد براي ويراني آن، ديدگاه تحليلي جديدي را نمايان مي سازد و دوم اينكه مشكل را به صورت ابتكاري مطرح مي كند. تقاضا براي تمام ابزارهاي triz عنصر سكون روانشناسي را حذف كرده و دقت تحليل انحراف بالقوه كيفيت اساسي را تضمين مي كند.
كيفيت عملكرد و trizكلاسيك
همان طور كه از نام اين مبحث پيداست، كيفيت عملكرد، توسط توانايي دستيابي به ميزان سطح دلخواه در محصول سنجيده مي شود. همچنين كيفيت عملكرد، توسط اين حقيقت كه استفاده كننده سطح خوبي مورد نياز را تعريف كند، ارزيابي مي شود. مزيت كيفيت حرفه اي در مسائل عملكردي اين است كه يكسري كيفيت ها مي تواند باعث ثبات كيفيت شوند.
اگر ماهيت كيفيت عملكردي را تك بعدي در نظر بگيريم، براي به دست آوردن سطح بالاتر در عملكرد، با قيمت مناسب، تفاوت در محصول و رقابت ايجاد خواهد شد. با درك چگونگي غلبه بر كيفيت بالا با قيمتي پايين مي توان در رقابت عملكردي پيروز شد. عملكرد محصول تا ميزان زيادي محدود است زيرا سيستم خود به عنوان مانعي در برابر رشد سطح عملكرد مي باشد. تقابل معمولي مانند وزن در برابر قدرت است. در مبحث triz از آن به عنوان تفاوت تكنيكي ياد مي شود. اصل تفاوت در اين است كه معمولاً براي بالا بردن قدرت، وزن آن وسيله را بالا مي بريم. اما بالا بردن وزن، قدرت را كاهش مي دهد. اين تفاوت ها معمولاً از طريق مقايسه پارامترهاي نيمه كاره با راه حل توافقي حل مي شود.
ابزارهاي كلاسيك روش triz كه شامل 40 اصل ابتكاري، ماتريكس متفاوت، مدل ماهيت مادي، راه حل هاي استاندارد الگوريتم براي حل مشكلات ابتكاري و تاثيرات شيميايي و فيزيكي و جغرافيايي همراه با ابزارهاي مدرني كه از سال 1985 به وجود آمدند مانند فرمول سيستم عملكرد همه و همه براي حذف تفاوت در سيستم طراحي شده اند.
با توجه به تفاوت اشاره شده در بالا، واضح است كه اگر بتوان قدرت را بدون دخالت وزن بالا برد، محصول در بازار رقابت پيروز خواهد شد. براي اين كار مي توان از مواد تركيبي و ساختارهاي لانه زنبوري استفاده كرد.
ابزارهاي triz كلاسيك حل مشكل مي تواند كيفيت، مهندسي و محصول را با حذف تفاوت هاي ذاتي در سيستم و هزينه مناسب گسترش دهد و در نتيجه رضايت مشتري جلب خواهد شد.
كيفيت انگيزشي و رشد سيستم
كيفيت انگيزشي، نيازهاي پنهان و برآورده نشده استفاده كننده را هدف قرار مي دهد. اين نيازها پنهان هستند زيرا استفاده كننده ها از نيازهاي خود آگاه نيستند. استفاده كنندگان معمولاً از اينكه محصول كاملاً نيازهاي آنها راغ برآورده نمي كند، غافل هستند. هنگامي كه آنها يك عنصر انگيزشي را كشف مي كنند خوشحال و هيجان زده مي شوند. با توجه به مدل كانو، عنصر انگيزش فرصت تفاوت در محصول را بيشتر نشان مي دهد.
اشتراك triz براي توليد عمق بعدي كيفيت انگيزشي، رشد مستقيم از آخرين مشتقات پيش بيني شده تكنولوژيكي است. به دليل يافتن قوانين رشد تكنولوژيكي توسط آلتوشتر، triz مي تواند پيش بيني تكنولوژيكي بكند. اين قوانين الگوهاي قابل تكراري را شرح مي دهند كه پيشرفت طبيعي محصول را از طريق چرخه حيات توصيف مي كند. با تلاش افرادي مثل زلاتين، زوسمن و ديگران شاخه هاي جديدي به اين قوانين اضافه شد كه آن را خطوط رشد مي نامند. براي هر قانون، تعدادي خط وجود دارد كه پيشرفت رشد چرخه حيات را توضيح مي دهند. خطوط رشد اين امكان را به سازمان ها مي دهد تا در ابتدا مشقات محصول ديگري هم داشته باشند. اين مشتقات به صورت طبيعي با گذشت زمان به وجود مي آيند و يا مي توان آن را براي روش گسترش محصول سازمان، هدايت كرد.
به عنوان مثال، قانون پويايي بيان مي دارد كه سيستم ها در طول زمان پويا و قابل انعطاف مي شوند. مثال معروف اين قانون snake lightaa است كه سال ها پيش توسط بلك اند دكر معرفي شد. اين محصول آن قدر معروف شد كه توليد آن به اندازه كافي سريع نبود. مشتقات اين محصول حتي قبل از توليد آن هم قابل تصور بودند. اگر رقابت كننده ديگري از رشد مستقيم خبر داشت و محصول را قبل از ارائه شركت بلك اند دكر، مطرح مي كرد او تمام اين سود مالي را از آن خود مي كرد.
قدرت رشد مستقيم در توانايي سازمان در پيش بيني كامل آينده جريانات محصول و بعد انتخاب از ميان بهترين ها است. با انجام اين كار مي توان نقشه تكنولوژيكي را فراهم كرد و از سود و طرح هاي ديگر آن محافظت كرد.
نتيجه گیری
درك كيفيت در طول اين سال ها پيشرفت كرده و به مدل پيچيده تري جهت جلب رضايت استفاده كننده تبديل شده است. مدل دو بعدي زير بنايي را براي مدل سه بعدي فراهم مي كند و امكان استفاده قدرتمند از ابزارهاي ابتكاري جهت كاوش درك و استفاده از محصول را فراهم مي سازد.
تئوريtriz همانند باستان شناسي، ديدگاه اجمالي را از چگونگي و چرايي رشد محصولات به مشتقات صحيح تر را فراهم مي سازد. كارايي در ابزارهاي triz اين موضوع را امكان پذير مي سازد تا از عدم موفقيت هاي فاجعه آميز در آينده جلوگيري شود و تناقض هاي ذاتي سيستم حذف شده و در آينده مشتقات محصولات براي تامين نيازهاي پنهان استفاده كنندگان توليد شود.
مدل كانو همراه با triz كامل ترين مفهوم را در پويايي كيفيت و توانايي عملي جهت كشف آن، مطرح مي كنند.
1- تصميم براي شكست پيشگيرانه
2- طبقه بندي ابزار مشكل – راه حل triz و رشد مستقيم
3- بعد سوم باعث فراهم شدن سازماني با ابزارهايي قدرتمند مي شود.
كيفيت اساسي و afd
بعد كيفيت در مدل كانو عملكرد و مشخصه هايي را مورد خطاب قرار مي دهد كه خواسته مشتريان است اما هنوز مطرح نشده است. كيفيت اساسي مانند فاجعه اي است كه هنوز اتفاق نيفتاده است. مشتري اتومبيل هرگز نمي گويد كه باك بنزيني را مي خواهم كه منفجر نشود و هيچگاه يك مهندس به طور عمد طرح باك بنزيني را نمي دهد كه منفجر شود ولي با اين وجود اين اتفاق در شركت فورد به وقوع پيوست و 9/4 ميليارد دلار خسارت براي شركت ايجاد كرد. اين مثال آشكار مي كند كه كيفيت اساسي به صورت مداوم نقض مي شود و عواقبي را به دنبال دارد. چگونه مهندسان مي توانند از طريق گسترش محصولات طرح بهتري براي جلوگيري از خطاها بدهند. پارادوكسي كه در نقض كيفيت اساسي وجود دارد مي تواند توسط كاوش پيشگيرانه هر مدل قابل تصوري جلوگيري شود تا از عدم موفقيت جلوگيري به عمل آيد. ابزارهاي پيش بيني عدم موفقيت عمومي شامل عدم موفقيت و تحليل تاثيرات آن(fmea)، تجزيه و تحليل درخت خطا(fta)، تجزيه و تحليل عمليات ها و اتفاق ها(hazop) و ... براي پاسخ به اين سئوال كه "چه مشكلي مي تواند پيش بيايد" طراحي شده اند. در اين روش هاي سنتي، از آنجايي كه نقطه عطف تصوري روشن از سيستم جاري است، سناريو(جريان) از عدم موفقيت معمول پيروي مي كند. اين منطق فاقد ارزش ساختاري است زيرا به سكون روانشناسي بستگي دارد. يك مهندس تنها از طريق الگوي شناخته شده خود يك موقعيت را تحليل مي كند. محدوديت هاي مهندسان، تحليلات عدم موفقيت را تا چيزي كمتر از 100% فضاي فاجعه بار كنوني محدود مي كند.
اما از طرف ديگر afd سؤال را طور ديگري مطرح مي كند "چگونه مي توان به سيستم زيان وارد آورد؟" اين سؤال همان طور كه مشكل را به صورت معكوس مطرح مي كند، مبتكر هم هست. اين روش معكوس شانل دو مزيت است؛ اول اينكه نشان مي دهد سيستم همراه با قصد براي ويراني آن، ديدگاه تحليلي جديدي را نمايان مي سازد و دوم اينكه مشكل را به صورت ابتكاري مطرح مي كند. تقاضا براي تمام ابزارهاي triz عنصر سكون روانشناسي را حذف كرده و دقت تحليل انحراف بالقوه كيفيت اساسي را تضمين مي كند.
كيفيت عملكرد و trizكلاسيك
همان طور كه از نام اين مبحث پيداست، كيفيت عملكرد، توسط توانايي دستيابي به ميزان سطح دلخواه در محصول سنجيده مي شود. همچنين كيفيت عملكرد، توسط اين حقيقت كه استفاده كننده سطح خوبي مورد نياز را تعريف كند، ارزيابي مي شود. مزيت كيفيت حرفه اي در مسائل عملكردي اين است كه يكسري كيفيت ها مي تواند باعث ثبات كيفيت شوند.
اگر ماهيت كيفيت عملكردي را تك بعدي در نظر بگيريم، براي به دست آوردن سطح بالاتر در عملكرد، با قيمت مناسب، تفاوت در محصول و رقابت ايجاد خواهد شد. با درك چگونگي غلبه بر كيفيت بالا با قيمتي پايين مي توان در رقابت عملكردي پيروز شد. عملكرد محصول تا ميزان زيادي محدود است زيرا سيستم خود به عنوان مانعي در برابر رشد سطح عملكرد مي باشد. تقابل معمولي مانند وزن در برابر قدرت است. در مبحث triz از آن به عنوان تفاوت تكنيكي ياد مي شود. اصل تفاوت در اين است كه معمولاً براي بالا بردن قدرت، وزن آن وسيله را بالا مي بريم. اما بالا بردن وزن، قدرت را كاهش مي دهد. اين تفاوت ها معمولاً از طريق مقايسه پارامترهاي نيمه كاره با راه حل توافقي حل مي شود.
ابزارهاي كلاسيك روش triz كه شامل 40 اصل ابتكاري، ماتريكس متفاوت، مدل ماهيت مادي، راه حل هاي استاندارد الگوريتم براي حل مشكلات ابتكاري و تاثيرات شيميايي و فيزيكي و جغرافيايي همراه با ابزارهاي مدرني كه از سال 1985 به وجود آمدند مانند فرمول سيستم عملكرد همه و همه براي حذف تفاوت در سيستم طراحي شده اند.
با توجه به تفاوت اشاره شده در بالا، واضح است كه اگر بتوان قدرت را بدون دخالت وزن بالا برد، محصول در بازار رقابت پيروز خواهد شد. براي اين كار مي توان از مواد تركيبي و ساختارهاي لانه زنبوري استفاده كرد.
ابزارهاي triz كلاسيك حل مشكل مي تواند كيفيت، مهندسي و محصول را با حذف تفاوت هاي ذاتي در سيستم و هزينه مناسب گسترش دهد و در نتيجه رضايت مشتري جلب خواهد شد.
كيفيت انگيزشي و رشد سيستم
كيفيت انگيزشي، نيازهاي پنهان و برآورده نشده استفاده كننده را هدف قرار مي دهد. اين نيازها پنهان هستند زيرا استفاده كننده ها از نيازهاي خود آگاه نيستند. استفاده كنندگان معمولاً از اينكه محصول كاملاً نيازهاي آنها راغ برآورده نمي كند، غافل هستند. هنگامي كه آنها يك عنصر انگيزشي را كشف مي كنند خوشحال و هيجان زده مي شوند. با توجه به مدل كانو، عنصر انگيزش فرصت تفاوت در محصول را بيشتر نشان مي دهد.
اشتراك triz براي توليد عمق بعدي كيفيت انگيزشي، رشد مستقيم از آخرين مشتقات پيش بيني شده تكنولوژيكي است. به دليل يافتن قوانين رشد تكنولوژيكي توسط آلتوشتر، triz مي تواند پيش بيني تكنولوژيكي بكند. اين قوانين الگوهاي قابل تكراري را شرح مي دهند كه پيشرفت طبيعي محصول را از طريق چرخه حيات توصيف مي كند. با تلاش افرادي مثل زلاتين، زوسمن و ديگران شاخه هاي جديدي به اين قوانين اضافه شد كه آن را خطوط رشد مي نامند. براي هر قانون، تعدادي خط وجود دارد كه پيشرفت رشد چرخه حيات را توضيح مي دهند. خطوط رشد اين امكان را به سازمان ها مي دهد تا در ابتدا مشقات محصول ديگري هم داشته باشند. اين مشتقات به صورت طبيعي با گذشت زمان به وجود مي آيند و يا مي توان آن را براي روش گسترش محصول سازمان، هدايت كرد.
به عنوان مثال، قانون پويايي بيان مي دارد كه سيستم ها در طول زمان پويا و قابل انعطاف مي شوند. مثال معروف اين قانون snake lightaa است كه سال ها پيش توسط بلك اند دكر معرفي شد. اين محصول آن قدر معروف شد كه توليد آن به اندازه كافي سريع نبود. مشتقات اين محصول حتي قبل از توليد آن هم قابل تصور بودند. اگر رقابت كننده ديگري از رشد مستقيم خبر داشت و محصول را قبل از ارائه شركت بلك اند دكر، مطرح مي كرد او تمام اين سود مالي را از آن خود مي كرد.
قدرت رشد مستقيم در توانايي سازمان در پيش بيني كامل آينده جريانات محصول و بعد انتخاب از ميان بهترين ها است. با انجام اين كار مي توان نقشه تكنولوژيكي را فراهم كرد و از سود و طرح هاي ديگر آن محافظت كرد.
نتيجه گیری
درك كيفيت در طول اين سال ها پيشرفت كرده و به مدل پيچيده تري جهت جلب رضايت استفاده كننده تبديل شده است. مدل دو بعدي زير بنايي را براي مدل سه بعدي فراهم مي كند و امكان استفاده قدرتمند از ابزارهاي ابتكاري جهت كاوش درك و استفاده از محصول را فراهم مي سازد.
تئوريtriz همانند باستان شناسي، ديدگاه اجمالي را از چگونگي و چرايي رشد محصولات به مشتقات صحيح تر را فراهم مي سازد. كارايي در ابزارهاي triz اين موضوع را امكان پذير مي سازد تا از عدم موفقيت هاي فاجعه آميز در آينده جلوگيري شود و تناقض هاي ذاتي سيستم حذف شده و در آينده مشتقات محصولات براي تامين نيازهاي پنهان استفاده كنندگان توليد شود.
مدل كانو همراه با triz كامل ترين مفهوم را در پويايي كيفيت و توانايي عملي جهت كشف آن، مطرح مي كنند.