از سیلک تا شهر سوخته

[Joseph Goebbels]

از سیلک تا شهر سوخته:

اقای اسفندیار معتمدی

منبع : مجله دانستنیها / 26 آذر 1390


سیلک محوطه ای است در 3 کیلومتری جنوب غربی کاشان که در مسیر جاده فین قرار دارد . این محوطه دو تپه شمالی و جنوبی دارد که فاصله انها حدود 600 متر است .


از گذشته روی این تپه ها و اطراف ان تکه هایی از سفال شکسته وجود داشته که نشاندهنده سکونتگاه هایی در این منطقه بوده است . علاوه بر ان اثاری از گورستان در ان اطراف وجود داشت که فرضیه زندگی مردمی رادر این مکان تقویت می کرد .



در سال 1912 هیات باستان شناسی فرانسوی به سرپرستی رومن گیرشمن ، عملیات شناسایی خود را روی این محوطه شروع کردند و اثاری بدست اوردند که اغاز ان مربوط به 5000 سال پیش از میلاد مسیح بوده است . گیرشمن گزارشی در سال 1938 در پاریس منتشر کرد و نوشت : " تصویر انسان در سیلک بسیار قدیمی تر از یونان است که نیمرخ انسانی در قرن 8 قبل از میلاد در ظروف گلی تکامل یافته ان ، ظهور کرده است . در ظروف سیلک تصاویری از مردانی با کلاهخود و نیم تنه چسبان نقش شده است . در تپه های سیلک نمونه ای از صنعت استخوان تراشیده کشف شده که حتی نسبت به ان دوره پیشرفت قابل توجهی داشته است ."



هیات فرانسوی در مدت 5 سال از 1312 تا 1317 که به حفاری در منطقه سیلک پرداختند در گزارش خود اعلام کردند که سیلک کاشان مهد و جایگاه یکی از کهن ترین تمدن های بشری است . گزارشی مفصل در 2 جلد به زبان فرانسوه در 1938 منتشر شد . پس از 62 سال در 1379 به فارسی ترجمه و منتشر شد . در حفاری که بر تپه شمالی تا عمق 11/80 متری صورت گرفت ، پس از بررسی های همه جانبه نتایج و اثار نامبرده زیر به دست امده که مربوط به قدیمی ترین دوره سکونت انسان در این محوطه بوده است .



ادامه دارد...
اقای اسفندیار معتمدی
منبع : مجله دانستنیها / 26 آذر 1390

[Joseph Goebbels]

1- در عمق 11/80 متری به خاک بکر و دست نخورده رسیدند و مشخص شد که در طول ساخت و سازهایی که در روی این تپه صورت می گرفته که قدیمی ترین انها مربوط به همین عمق 11/80 متر بوده است . قدیمی ترین ساخت و ساز در فاصله 11/80 تا 8 متری سطح زمین قرار داشته است . در این عمق هیچ نشانه ای از ساخت و سازی که با گل درست شده باشد به دست نیامده ؛ ولی لایه هایی از خاکستر دیده شده که نشان می دهد ساکنان اولیه کلبه هایی از نی و خار و خاشاک می ساختند و روی انها را احتمالا با گل می پوشاندند .



2- پس از 8 متر ، با قسمت هایی از دیوارهایی رو به رو شدیم که به شکل چینه بودند . این دیوارها ارتفاع و ضخامت های متفاوتی داشتند که نشانگر باقیمانده 4 طبقه سکونتگاه روی هم بودند . کف این خانه ها ازخاک کوبیده بود و دیوارها پی نداشتند ؛ زیرا خشت در دوره اول هنوز شناخته شده نبود .



3- در لایه های گوناگونی که حفاری شده 4 گروه ظروف سفالی به صورت پیاله و بشقاب دست ساخت دیده شده که در ان از چرخ استفاده نمی شد و اصولا چرخ کوزه گری هنوز اختراع نشده بود . این 4 نوع سفال به رنگ های روشن با نقش سیاه ، قرمز با دو نقش سیاه تک رنگ و سفال معمولی بدون نقش وجود داشته است .



4- اشیای فلزی کشف شده در این حفاری عبارتند از :
یک درفش مسی چکش خورده با مقطع گرد ، سنجاق با نوک دو طرفه ، قلاب برای شکار و چیزهای دیگر . اشیای مسی گرداوری شده نشانه ای از ذوب بر خود ندارند و مشخص شده که هنوز به مرحله ذوب فلز نرسیده اند .



5- ابزار استخوانی فراوانی در این حفاری به دست امده است . نمونه این ابزارها عبارتند از : سوزنی از استخوان به طول 12/6 سانتی متر ، درفش از جنس استخوان به طول 7/8 سانتی متر ، دسته های محمل سیلکس از استخوان کنده کاری شده ( نشانگر مرد ، مزین به مجسمه سر یک بز کوهی ).



6- اشیای سنگی شامل : زیورها و وسایل ارایش ( بازوبند و دستبند و مهره )، ظروف سنگی ، ابزار و اسلحه ها ، تبر و شیشه ، چاقو ، ابزارهای سنگی کوزه گری .



7- اشیای از گل پخته و خام شامل مهره و اویز ، دوک ، سنگ فلاخن و ابزارهایی برای ساختن ظروف فلزی .



8- اشیای صدفی .



ادامه دارد...
اقای اسفندیار معتمدی
منبع : مجله دانستنیها / 26 آذر 1390

[Joseph Goebbels]

شهر سوخته :
اقای اسفندیار معتمدی
منبع : مجله دانستنیها / 26 آذر 1390

شهر سوخته محوطه ای است که در 56 کیلومتری راه زاهدان به زابل قرار دارد . این محوطه از مجموعه تپه های گسترده و به هم چسبیده ای در امتداد شمال – جنوب تشکیل شده است . ارتفاع این تپه ها بین 12 متر تا 18 متر از سطح زمین های مجاور است . این مجموعه تپه ها مساحتی حدود 150 هکتار که یکی از مهمترین مراکز دوران مفرغ در شرق ایران است .

موجودیت این شهر در هزاره های 3 و 4 پیش از میلاد مربوط به رودخانه پر اب هیرمند بوده است . بیشترین پیشرفت میان سالهای 2800 تا 2500 سال پیش از میلاد بوده است . مطالعه بر سیستان از حدود سال 1800 میلادی با امدورفت استعمارگران بریتانیایی اغاز شده است .

اما بررسی های دقیق هرتسفلد پیش از جنگ جهانی دوم و مطالعات بعدی والتر سرویس امریکایی در سیستان ایران وافغانستان در سالهای 1328-1330 بود که سبب کشف صدها محوطه باستانی در سیستان شد . در دهه 40 گروه باستان شناسان ایتالیایی موسسه ایزیائو پژوهش های باستان شناسی سیستان را به طور جدی اغاز کردند و فعالیت انها سبب کاوش در کوه خواجه ، قلعه تپه ، قلعه سام و دهانه غلامان و بالاخره شهر سوخته شد .


البته این کار متوقف شد تا اینکه در سال 1376 دوباره کار ادامه یافت و به نتایج و اثار جالبی دست یافت که نمونه ان چنین است :


1- شهر سوخته واحدهای مسکونی منظم و مجزایی دارد که بوسیله خیابان و کوچه هایی از یکدیگر جدا می شدند . مصالح این ساختمان ها خاک و سنگ و چوب بوده و هر واحد ساختمانی 6 تا 10 درب اتاق داشته است که دارای در ، پلکان ، کف و سقف و اجاق بوده است .


2- در خانه ها ظرف های سفالی ، انواع پیکره های کوچک گلین ، سفالین و اشیای چوبی و حصیری و ابزار بافندگی پارچه و طناب و اشیای زینتی وجود داشته است در میان اشیای سنگی ظرف های مرمری ، دسته های سنگی و سنگ اسیا دیده می شود .



3- در شهر سوخته لوح گلی کوچکی پیدا شده که روی ان نوشته ای به خط ایلامی مربوط به 320 سال پیش از میلاد موجود است .



4- در این شهر اثاری از سفالگری ، بافندگی و سنگ تراشی کشف شده است .



5- در میان اشیای ساخته شده مجسمه هایی از گل نپخته به طور فراوان کشف شده . این مجسمه اه به شکل انسان و حیواناتی مانند گاو ، سگ ، خوک و حتی کفتار و پلنگ هستند .



6- کشف مجسمه و عمل جراحی بر انکه نشان می دهد پزشکان شهر علاوه بر انکه به کارهای پزشکی چون شکسته بندی مسلط بودند می توانستند به اعمال شگفت انگیز پزشکی چون جراحی جمجمه دست بزنند و بتوانند غده ای از مغز انسان بیرون ببرند .

با توجه به انواع اطلاعاتی که از پژوهش های باستان شناسی از شهر سوخته به دست امده می توان نتیجه گرفت که شهر سوخته بدون شک جز شهرهای بسیار پیشرفته زمان خودبوده است . این نکته نه تنها در بقایای اثار معماری ، کارهای ظریف دستی روی سنگ مرمر ، سفال ، گل و حصیر دیده می شود ؛ بلکه به سازمان دهی اجتماعی نیز باز می گردد که تشکیلات منظم و مرتبی داشته است ؛ به نحوی که اثار باقی مانده نشان دهنده ان است که شهر طی هزاره سوم پیش از میلاد یک نظام مرتب و منظم ابرسانی و تخلیه فاضلاب داشته است . شهر سوخته از سال 3200 پیش از میلاد برای مدت 1000 سال ، مرکز و پایتخت منطقه ای به شمار می رفت که از قندهار تا مکران را زیر کنترل خود داشته است .



نظرات متفاوتی درباره نوع نابودی شهر سوخته وجود دارد . از جمله :



1-تغییر بستر رودخانه هیرمند در اثر یک پدیده طبیعی مانند زلزله و بی ابی شهر .



2- یورش دشمن خارجی و غارت شهر و کشتار مردم .



3- اتش سوزی عمومی دو یا سه بار که اولی در فاصله 2700 تا 1300 پیش از میلاد و اخری در فاصله زمانی 2100 تا 2000 پیش از میلاد .


جالب است بدانیم که در این هزاره ، شهرهای دیگری چون تپه حصار دامغان همزمان با شهر سوخته نابود شده و از میان رفته اند .



پایان .
اقای اسفندیار معتمدی
منبع : مجله دانستنیها / 26 آذر 1390

[آذرمیدخت]

سلام ازمطالبتون خیلی ممنونم این مطالب تحقیق منو کامل کرد[golrooz]{thumbs up}