موارد منع روزه داری در بیماریهای دستگاه گوارش

[poune]

چنانچه بيماران گوارشي در حين روزه‌داري دچار علائمي چون دل درد خصوصا مالش رفتن شديد سردل در هنگام ظهر شوند نشانه فعاليت بيماري بوده و بايد از روزه‌داري پرهيز كنند

بيماري‌هايي هستند که براي فرد مبتلا بايد در ممنوعيت روزه تاکيد کرد. مانند زخم‌هاي فعال دستگاه گوارش شامل زخم معده و زخم اثني‌عشر

در حالت های پیشرفته مانند سیروز كه فرد با ضعف و بی حالی مواجه است ، روزه گرفتن برای آنها خوب نیست و ممکن بیماری آنها را تشدید كند

اگر به نارسايي کبد يا مشکلات کبدي به همراه تورم بدن دچارند و تنظيم پروتئين بدن و ديگر فاکتورهاي حياتي آنها از طريق داروها تحت کنترل درآمده است هرگز نبايد روزه بگيرند

كسانی كه هپاتیت مزمن دارند که به سیروز کبدی منجر شده، نباید روزه بگیرند؛ زیرا كبد قادر به ساخت گلوكز از گلیكوژن نیست و گرسنگی در این افراد باعث می شود قند خونشان به شدت پایین بیاید.

افرادي كه سنگ كيسه صفرا، بيماريهاي مزمن كبدي نظير هپاتيت پيشرفته‌ و يا زخم معده و اثني عشر دارند كه هنوز التيام پيدا نكرده است نبايد روزه بگيرند

مطالعات نشان داده برای كسانی كه دچار كولیت و یبوست شدید هستند، بیماری‌ای که با عوارضی چون درد شكمی، احساس دفع (مدفوع شل یا سخت و تكه تكه) و تغییر در دفعات و قوام اجابت مزاج، نفخ زیاد و گاه احساس پری همراه است، گرفتن روزه زیان‌آور است.

افرادي كه سابقه خونريزي معده دارند نبايد روزه بگيرند

بيماران مبتلا به بيماريهاي گوارشي همچون بيماري سوء جذب و اختلال در مجاري روده‌اي، مکرر در حال دفع مدفوع آبکي هستند و به همين دليل مجبورند که مکرر غذا بخورند تا مواد بدن را بيشتر از پيش از دست ندهند، پس در اين بيماران نيز توصيه به نگرفتن روزه است

افراد سالمند و كساني كه داراي بيماري هاي سخت جسمي (مخصوصاً گوارشي) هستند حتماً قبل از روزه گرفتن با پزشك خود در مورد شرايط جسمي و روحي خود در ايام ماه رمضان مشورت كنند.

[poune]

آیا بیمارانی که زخم فعال اثنی‌عشر دارند، می‌توانند روزه بگیرند؟
در ماه رمضان پرهیز از خوردن و نوشیدن سبب تغییر در الگوی خوردن شده و بر برخی پارامترهای فیزیولوژی بدن اثر گذاشته، از جمله بر ترشح اسید معده و حرکات معده و روده. در یک بررسی اپیدمیولوژی بیشترین اثرات در هفته اول روزه‌داری دیده می‌شود، ولی گزارش در مورد بیمارانی که زخم فعال معده داشته و تحت درمان می‌باشند، کمتر است.
در یک بررسی کلینیکی اثرات روزه در فرایند ترمیم زخمی که تحت درمان با امپرازول هم بوده است به شرح زیر می‌باشد:
۱) زخم فعال اثنی‌عشر
۲) زخم بولبار سطحی متعدد
۳) زخم کانال پیلوریک
۴) زخم فعال معده
۵) زخم اروزیو اثنی‌عشر
۶) زخم معده یا اثنی‌عشر یا خونریزی فعال
تمام بیماران فوق که mg ۲۰ امپرازول دو بار در روز دریافت کرده‌اند به غیر از چند نفری که تست اوره آز مثبت داشته‌اند، آزاد بوده‌اند که روزه بگیرند یا روزه نگیرند.
در کل ۳۹ نفر با زخم اثنی‌عشر بررسی شدند. از این تعداد ۱۸ نفر روزه گرفتند، ۲۱ نفر روزه را شکستند، ۲ تا روزه‌دار و ۲ تا غیرروزه‌دار، سیگاری نیز بودند، هیچ کدام NSAID یا الکل مصرف نکرده بودند.
در بررسی آندوسکپی پس از ۵ روز در این بیماران نتایج ذیل دیده نشد.
۱۸ – ۱۷ نفر ۴/۹۴% بهبودی در گروه روزه‌دار
۲۱ –۲۰ نفر ۵/۹۵% گروه غیر روزه‌دار
در یک بیمار که در گروه روزه‌دار بود، زخم‌های بولبار سطحی متعددی در آندوسکپی وجود داشت که این فرد دو روز اول روزه گرفت ولی به علت درد شدید اپی‌گاستر روزه را شکست.
فرد دیگری که در گروه روزه‌دار بود، سیگاری و ۴۵ ساله بود در آندوسکپی ابتدا یک زخم فعال اثنی‌عشر بدون تغییر شکل دیده شد. بیماران دیگر، شکایتی حتی تا سه ماه بعد نداشتند.
در بررسی‌های جدید مشخص شده که افراد می‌توانند حتی با زخم فعال اثنی‌عشر روزه بگیرند، به شرط این که رژیم داروئی مورد استفاده قرار گیرد. در این صورت روزه گرفتن اثرات تخریبی برای ترمیم زخم اثنی‌عشر ندارد.
● نتیجه
توصیه‌های Feld man به شرح ذیل است :
برای بیمارانی که زخم فعال معده یا اثنی‌عشر دارند روزه واجب نیست، گرچه بیماران بدون علامت می‌توانند اگر خواستند، سعی نمایند، روزه بگیرند، به شرط آنکه وقت افطار و سحر یک Blocker H۲ (رانیتیدین، سایمیتیدین و ...) مصرف نمایند.
بیماران با زخم اثنی‌عشر فعال، نباید روزه بگیرند حتی اگر روی درمان باشند.

[poune]

روزه گرفتن- بیماری روده تحریک پذیر
بيماراني كه كوليت دارند (30 درصد افراد مبتلا به اين عارضه هستند و شايعترين علت حاضر نشدن در كار بعد از سرماخوردگي است) و با عوارضي چون درد شكمي، احساس دفع (مدفوع شل يا سخت و تكه تكه) و تغيير در دفعات و قوام اجابت مزاج، نفخ زياد و گاه احساس پري همراه است، گرفتن روزه مشكل ساز نيست (زيرا شكم خالي راحت تر هستند ولي بايد توجه داشت كه يكي از مهمترين عوامل تشديدكننده كوليت، استرس عصبي- روحي است كه در اين ماه با اعتقاد بر آرامش روحي (همراه با مصرف دارو) بر اين مسئله غلبه مي شود.

كساني كه دچار كوليت و يبوست شديد هستند مطالعات نشان داده كه گرفتن روزه برايشان بد است.

مبتلايان به روده تحريك پذير يا كوليت زخمي خفيف مشكلي براي روزه‌داري ندارند

[poune]

روزه - بیماری های التهابی روده
مبتلايان به اين عارضه علاوه بر داشتن دل درد و اسهال، در مدفوع خود خون دارند و لذا اين افراد در صورت داشتن كوليت زخمي شديد يا متوسط بايد از گرفتن روزه خودداري كنند. ولي اگر كوليت بيمار خفيف است و كمتر از 6 بار در روز بيمار دفع ادرار و مدفوع دارد، ‌تب ندارد خون در مدفوع ندارد و شب‌ها از خواب بلند نمي‌شود مي‌تواند بدون هيچ مشكلي روزه بگيرد

کساني که بيماري‌ کوليت اولسروز يا کرون دارند به دليل تشديد مشکلات در اثر روزه‌داري بهتر است از روزه‌داري اجتناب کنند

اگر این علائم در بیمار خیلی حاد باشد ، از گرفتن روزه خودداری كند و تا وقتی كه این بیماری كنترل نشود نباید روزه بگیرد اما در صورت كنترل و درمان آن ، می توان با خیال آسوده به این فریضه الهی عمل كرد

[poune]

روزه گرفتن - بیماران سیروز و هپاتیت مبتلايان به امراض مزمن كبدي مثل سيروز كبد يا هپاتيت نبايد روزه بگيرند. افراد عادي در هنگام روزه‌داري انرژي بدن خود را از سوختن گليكوژن به گلوكز تامين مي‌كنند اما افراد مبتلا به بيماريهاي مزمن كبدي قادر به انجام اين امر نيستند و در هنگام گرسنگي دچار كاهش شديد قند خون مي‌شوند لذا اين بيماران نبايد روزه بگيرند اما ناقلان بيماري هپاتيت يا افرادي كه درجه خفيفي از هپاتيت دارند مي‌توانند روزه بگيرند.

يك فوق‌تخصص گوارش به مبتلايان به هپاتيت حاد توصيه كرد كه آنها از روزه گرفتن معاف هستند.

اگر بیماری این گونه افراد كنترل شده باشد و مصرف دارویی افراد مبتلا منظم باشد ، روزه گرفتن برای این افراد مشكلی بوجود نمی آورد.

افرادی كه ناقل هپاتیت b هستند نیز دسته دیگری از بیماران‌ هستند که باید در مورد بی‌خطر بودن روزه توجه لازم را به خرج دهند.در صورتی که آنزیم‌های کبدی این بیماران بالا نباشد، به عبارتی بافت کبد آنها دچار مشکل نشده باشد، گرفتن روزه منعی ندارد.

در افرادي كه ناقل هپاتيت b هستند ولي آنزيمهايشان بالا نيست گرفتن روزه منعي ندارد اما كساني كه هپاتيت مزمن كبدي (سيروز) دارند نبايد روزه بگيرند زيرا كبد قادر به ساخت گلوكز از گليكوژن نيست و گرسنگي در اين افراد باعث مي شود قند خونشان پايين بيايد.